| Note |
OCR Text: "I
iз
J
%A VW. U' -- .-- ' l .a.,av . . „n, .. i.uiW-WVM-- A "г """'~ — ri. ђУјђјУ№". y-OAAf-
A VAVWy .. ... . + a-MAV№A-mvasv
-- . vawmmuWMWAXWiaVW + И'"" 'ГЈТИИГ.
Published
Established
Every
In
Friday
JUGOSLAVENSKO-KANADSK- I UNITY TJEDNiK
No. 17 (1371) Vol. XIX
April 28, 19G7. YUGOSLAV-CANADIA- N & 479 Queen Street
Toronto, Ontario WEEKLY 1857 U 1967
шуашввжшФШУЗЛЕтпЕза ниида&д
OTVARANJE SVJETSKE IZLOzBE
Otorena je Svjetska izlozba u Montrcalu, kojom
Kanada obiljeiava soju 100-godiSnji- cu. Otvaranje je na
televiziji gledalo C50 milijuna Ijudi u raznim dijelovima
svijeta. 0o jc najcca izloiba u historiji, sudjcluju 72 zcmlje.
Ocekiva se 5 milijuna posjetilaca.
Na slici dio kanadskog pailjona sa izvrnutom
piramidom zvanom Katimatik, Sto na cskimskom jeziku
mjcsto sastajanja. Kanadski pailjon jc najteli i
zaprcma potrSinu od 21 akcra. Drug! najteci je sovjetski
paviljon.
(Vidite na strani 5 IzvjcStaj o jugoskuenskom pai-Ijonu- ).
Kasiadljani
vladinim
Poslanlci Nove demokrat-sk- e
partlje trazili su u fede-ralno- m
parlamentu da Ka-nada
novu ameriCku
eskalaclju rata u Vijetnamu.
Premljer Pearson je odblo.
Jedan australijski diplo-mat
pitao Je mlnlstra vanj-ski- h
poslova Paul Martina,
pri susretu u Londonu, da 11
on ne smatra da SJed. Dria-v- e
idu predaleko u bombar-dlranj- u
SJevernog Vljetna-m- a.
Martin mu Je odgovorio
da Je Kanada Clan medju-narod- ne
komlslje 1 da nc bl
bilo umjesno da se lzjasnl
kako se ne bl zamjerlla nl
jednoj ni drugoj strani.
Torontskl list "Globe and
Mail" objavlo Jc krltlku ka-nadsk- og
drzanja. Ovaj list
kaie da bl Pearson 1 Martin
treball veC da uvlde da nji-ho- vo
toboznje "neutralno"
drtanje ne donosl nlkakva
ploda.
Vodja aunokratske
partlje T. C. Douglas Je iz-Jav- io:
"Gospodln Pearson
kaie da on ne protestlra pro-tl- v
bombardlranja SJevernog
Vijetnama zato Sto Je nasa
zemlja neutralna. Kakva
neutralnost! Mi smo tollko
neutralnl da SJed. Drzavama
isporuCujemo godlSnje 300
РЕТОШСЛ JUGOSLAVENA
POBJEGLA IZ LEGIJE
STRANACA
Kalro (Tanjug) — Peto-ric- a
Jugoslavena, blvSih pri-padni- ka
francuske Legije
stranaca prljavili su se po-sredstv- om
eglpatsklh vlasti,
Jugoslavenskom konzulatu u
Kalm i zatrazlll da
repatrirani u Jugoslavlju.
Sva pctorica pobjegli su
17. aprlla uveCe u Port Sajdu
s broda "Pierre Lotti" (PJer
Lot!) kojlm Je grupa od 120
leglonara blla na putu za
Dzibutl.
Prebjegli legionari su.
Josip JankoviC, rodjen 1943.
u selu Kneievu kod Osljeka,
Sulejman Skopljak, rodjen
u Vlsokom, Vladimir
Tajnlk, rodjen 1948. u Marl-bor- u,
Josip Pll, rodjen 1943
u GosplCu i Slobodan Milo-Jevl- C,
rodjen 1941 u Mostaru
Agcncija Canadian
javlja iz Melbourne (Mel-burn- ),
glavnog grada Au-strali- jc,
da su laburisticki
clanoU austral! jskog parla-men- ta
zatraiili da se zabra-n- e
ustaSkc u
toj zemlji tcroristickc
aktivnosti, ukljucujuci i pri-prema- nje
tcrorista za uba-civan- jc
u Jugoslaiju radi
zbachanja njczinc Iadc.
U vijcsti se kaie da su
ustaSe izr&llc ISe napada
jterf4j
hWMWMVMWAWA
1931.
West
idimo
znaCI
osudi
Nove
budu
1935.
Press
zbog
nezadovoljni
drzanjem
milijuna dolara oruija za
upotrebu u Vijetnamu"
Nedavno objavljeni plan
mlnlstra vanjskih poslova
Martina za mlr u Vijetnamu
Je odbaCen u Hanoju, a pri-hvaC- en
u Sajgonu I Washing-ton- u.
Martina je posljednjih da-n- a
kritlzlrao Toronto Daily
Star (najved kanadski list)
zbog propusta da pruzl pomoC
clvillma u SJevernom Vijet-namu.
Martinov je izgovor da
Sjevernl Vljetnam nije trazlo
pomoC.
Interesantno Je da Je po-sll- je
toga za Martinova po-moCni- ka
u parlamentu ime-nov- an
Gerard Pelletier. koji
Je nedavno rekao da bl Ka-nada
trebala pruzltl pomoC
clvllnom stanovnlStvu SJe-vernog
Vijetnama.
Kanadska UJedinJena crk-v- a
(najveCa vjerska zajednl-c- a
u zcmljl) je zatrazlla da
Kanadl priml na HJecenJe
ranjene civile lz Juznog 1
SJevernog Vijetnama.
U Scarboru (kod Toronta)
pokrenuta Je akclja sablra-nj- a
pomoCi clvllnom stanov-nistvu
Vijetnama. Akclju su
pokrenule dvlje iene nakon
su u nedjeljnom lzdanju
"Stara" vidjele potresne sll-k- e
ranjenih clvlla.
AMERICKI GUIHCI
PROSLOG TJEDNA
ProSlog tjedna u Vijetnamu
Je ubljeno 147 americklh
vojnika, a 1.142 ranjeno —
ukupno 1.289.
Ovo Je sluibeno saopCeno
u Washlngtonu.
JACANJE NEONACISTA
NeonaclstiCka stranka u
ZapadnoJ NJemadkoJ (tako-zva- nl naclonalni demokrati)
dobila je predstavnLStvo u
JoS dvlje pokrajlnske skup-Stin- e, Rhineland — Palati-nate
i Schleswig — Holstein.
Izborl su takodjer pokazali
opadanje socljaldemokrata,
Sto je slgurno posljedlca njl-ho- va prlstupanja u Klesln-gerov- u vladu.
VELIKA GLAD U BIHAHU
New Delhi — U indijskoj y drzavi Bihar mllijunlma lju-- di
prijetl opasnost gladi i ze-d- ji
posllje nlza suSnih go-di- m.
a bombama na Jugoslave-n- e
koji su ostali vjerni so-j- oj
zcmljl. Jednom jc neki
ustaSa pokuSao da postai
bombu pod kucu nekog co-vje- ka,
ali bomba je eksplo-dira- la
prlje rcmcna i usta- -
} Sa je ostao bez objc nogc.
U ijcsti se kaie da je
australsko niinistarsUo iml-graci- jc
odlucilo da uspostai , posebno policijsko odjeljc-nj- c
da pazi na doseljenike ,
i da ih protjtiaa (screen)
kad dolazc. i
liilllllilliillllllllltlllllllllllilitllllllllllilllitlllliliiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiniiiiiii
Trazi se zabrana ustaskih organizacija u Ausfraliji
organizacijc
linilllllllllllltllllllllllllllllliiiiiiiilllllltllllllllllllllllllllllllllltllllllllllliltllllt '
SVJETSKA KONFEUENCIJA
O VIJETNAMU
U Stockholmu od G. do
9. jula odriat ce se svjetska
konfcrcncija o Vijetnamu.
Na konferenciji ce sudje-lova- ti
parlamentarci, prcd-stavni- ci
radniCkih unija
(sindikata), vjerskih zajed-nic- a,
univcrziteta ltd.
(I Kusselov medjunarod-n- i
sud za ratno zlo£instvo
prcnijet jc u Stockholm.)
100.000
pre-k- o
i' " i " J# I l.illlJIIIlHTh
ProSlog; ponedjcljka konzulat Torontu piketo-val- o
Jc oko profcsora Torontskog univcrziteta — tra-zili
su da I)riae prcstanu "cskalirati" rat u Vijet-namu.
I'rcdvodio ih jc Donald Evans (Sto nosi natpis
"No escalation" na slici). Medju dcmonstrautima jc
bilo 11 dekana i nacclnika (principals) fakultcta i kolc-dj- a,
11 dircktora unhcrzitetskih instituta i profcsora
iscg ranga. Demonstracija je jak utisak na gra-dja- nc Toronta.
(Napisao I. Klancir,
OTVOKEN PUT KVISLINZI-М- Л
I KATNIM ZLOCINCIMA
Hajka na progresivnu ise-lJenlC- ku
Amerlku imala Je
JoS Jedan poseban vld. Otvo-ren- a
su vrata novom eml-grantsko- m
valu lz Evrope,
medju kojlma su glavnl dio
predstavljala raseljena Ilea
i izbjegllce. Od 1946. do
u SAD ulazi gotovo 70 tlsuca
emlgranata Jugoslavena. Na-iS- ll
su na plodno tlo na ko-Je- m
su njihovl razbljeni sno-- vi
mogli ponovo da ozive
NaiSli su na dobrodoSllcu. Sn
sobom su donijeli svoju staru
mrtnju 1 spremnost da se po-novo
aktlviraju ako ih netko
na to podtakne i ohrabrl. "Iz
svojih zaklonlSta u SAD" —
kaze profesor Govorchin —
"tl su ljudi slpall svoju pro-paganda
protlv nove Jugosla-vlj- e,
odrzavaJuCl u na-ciona- lne
sukobe i stare mrz-nj- e,
stvarajuCt pometnju me-dju
doseljenlcima".
Bill su to emigrantski poll-tiCa- ri,
razvlaSteni minlstri,
kraljevskl ambasadori, kvl-sllnS- kl
generall, sluge 1 su-radn- lci
okupatora, Cak 1 rat-- ni
zloCinci.
JOS
Javljaju lz Washingtona
da Ce SJed. Drtave uputitl u
Vljetnam Jos 100 000 vojni-ka.
Sada se tamo nalazl
400 000 ameriCkih vojnika.
amcriCkl u
400
Sjcd.
Dr. ooj
G5
ostavila
1957.
zivotu
I'LODOVI TKUMANOVE
DOKTHINE
U GrCkoj Je izvrsen vojnl
udar 1 uvedena vojna dikta-tur- a. Hiljade osoba Je baCe-n- o
u zatvore 1 koncentraclone
logore na usamljenlm oto-clm- a.
preStampano iz "Vjcsnika",
Bill su Jedno od sredstava
antikomunlsticke hajke sta-rl- h
isclJenlCkih organizacija.
Treball su bltl noz koji Ce
presjeCl veze Jugoslavenskog
dljela ameriCke naclje s no-vom
Jugoslcvljom. I za njlh
Je same ponuda blla prlvlaC-n- a.
Tu su veC postojala dru-Stv- a,
publlkaclje, lmovina,
novae I po2lclja u amerlCkom
zivotu. Oni nlSta od toga nl-s- u
lmall i sada lm Je pruze-n- a
prilika da sve to zauzmu
na prepad. Da uberu plod
muke, znoja, pregaranja I do-b- re
volje ulaganih decenija-m- a.
S druge strane, to lm Je
trebala bltl baza za njlhovo
napadaCko kretanje prema
Jugoslaviji.
USTASE I CETNICI PROTIV
EKONOMSKE EMIGRACIJE
Nastupa novo razdoblje u
Jugoslavenskom IselJenlStvu
u Amerlcl 1 nova bitka stare
ekonomske cmigraclje protiv
uljeza, propalih egzistenclja
1 poklonlka polItiCkog haza-derstv- a.
Cetnlcl, uslaSe. ncdiCevcl,
maCekovcl, rupnlkovci, do-mobr- anl,
IJotiCevcl, vanClstl
— naSH su srt suoCenl u arenl
NAJREVNOSNIJI
POBORNiK HLADNOG
RATA
Bonn — Onaj koji nadzlvl
svoje doba umlre u dva, tri,
mozda bezbroj navrata. Tako
danas sluzbena Zapadna NJe-maC- ka
po drugl put objavlju-J- e
nekrologe za dra Konrada
Adenauera. Prvl put to Je
uCinila prlje Cetrdesetak
mjesecl kad Je vltalnl starac
nakon muCnog 1 dugotrajnog
rvanja Jedva prislljen da
lspustl drtavno kormllo lz
svoje ruke.
Rodjen 1876. Adenauer se
od zavrsetka svojih studlja
Cltavog svoga dugog zlvota
bavio politikom. VeC prlje
dolaska naclsta na vlast bio
Je, kao prlpadnlk katoliCkog
centra, kandidat za drtavnog
kancelara (predsjednika vla-d- e)
Nacistt su ga odmah
1933. smljenlll s polozaja
gradonaCelnlka njegova rod-no- g
Kelna, a Gestapo ga Je
kasnije u dva navrata hapslo
i prlvremeno internlrao.
Izabran 1949. s Jednim Je-din- lm
glasom veClne za sa-vez- nog
kancelara, Adenauer
Je zatlm dva puta — 1953. 1
I
1957 — ponovo biran vell-ko- m
veClnom. Posljednjl,
Cetvrti put 1961. tek posto se
obvezao da neCe drzatl kan-celars- ki
polozaj do 1965. To
je obeCanje onda u oktobru
1963. morao 1 protlv volje
Iskupitl.
Preuzevsl vlast, Adenauer
Je odmah poCeo provoditl u
djelo potpuno Jasno oprcdje-ljen- je
u klJuCnoj dlleml po-slljera- tne
NJemaCke: ujedl-njen- je
Nijemaca bez obzlra
na posljedlce za druStvenl
poredak i vlasnlCke odnose
(Nastavak na st 4)
Zagreb. Nastavak iz proSlog
iskeSenih zuba nad obllnlm
plljenom. NJlhove stare ra-spra- ve,
neslaganja 1 mrznje
buknule su snagom nove va-tr- e.
Premda u zaJednlCkom
cllju okrenutl protlv Jugo-slavlj- e,
nlkad nlsu uspjell da
zblju svoje redove 1 da zajed-nlC- kl
nastupe. Bilo Je poku-SaJ- a,
bilo Je sugerlranja njl-hov- lh
sponsora 1 pokrovltelja
da podju tlm putem, ali re-zult- atl
nlsu bill trajnl.
I jednl 1 drugl i treCl 1 C-etvrti,
sve te naclonalne poll-tlC- ke
"zasebnosti", sve njlho-v- e
"glavne" struje dljelile su
se 1 cijepale u podstruje, gru-p- e
I podgrupice. Vodlll su
stalnu borbu da Jednl imaju
prevlast nad drugima, htjell
su svako za sebe da bude
glavnl 1 najvjernljl noslocl
antljugoslavenskog 1 antl-komunlstlC- kog
nastupanja, 1
odavna bl se medju sobom
rastrgll 1 izjell da ih nlje lz-vla- Cila
povoljna klima na
kojoj su zlvotarlll.
Cetnlci su na ovom ame-rlCko- m
terenu bill u povolj-nlje- m
startu. Mlt o Drazl 1
monarhijl izgublo Je bltku,
all nlje bio unlSten, nltl do
Г I S M O I Z
NJEMACKA
Chili dana odriava se Kon-gr- es
nemackc komunisticke
partijc u Istocnom Herlinu.
Na Kongrcsu uccstvujc oko
dve hiljade delcgata. Tu su
zastupljcne i mnogc komuni-sticke
partlje iz cclog sveta.
Kongrcs je otvorio W.
Ulbriht, pri sckretar partl-je.
On je izneo stanjc zemlje
i dotakao sc opStih politickih
prilika u svetu. I na tome
Kongrcsu doniiuiralc su di-skus- ije
po pitanju odnosa sa
Zapadnom Ncmackom, a to
jc danas jedan od najvazni-ji- h
problcma Evropc. U so-m- e
govoru Sckretar ncmacke
komunistKkc partijc prcdlo-ii- o
je da sc sastanu Kicsin-gc- r,
kancclar Zapadnc Nc-таб- ке
1 M. Will, predscdnik
Vlade Istocnc Ncmacke i da
zakljucc jedan medjusobni
sporazum o normalizaciji
prilika izmedju dvc ncmacke
driave. Obc te driave imalc
bi da se odrcknu svake upo-trc- be
sile 1 da izdaju Idcntif-n- c
deklaracije po pitanju sa-daSn- jih
granica u Evropi.
One bi imale da za pedeset
posto smanjc troSkove o nao-ruianj- u,
da sc odrcknu atom-sko- g
oruija, da zajednicki
rade na stvaranju jedne dc-nuklerizo- vanc
zone u Evropi
I da ustanove dobrc odnose
sa svim cvropskim driavama.
To bi u isto vremc znacllo da
Vlada u Itonu prizna istocnu
Ncmacku. Ulbriht je govorlo
o progrcsu koji sc razvlja u
Istocnoj Ncmackoj, a naroCI-t- o
u ckonomiji otkada jc uve-de- n
pctodnevni ncdeljni rad.
Prcdvldja se uvodjenjc nu-klcarn- og
pogona u svim fa-brika- ma,
kao I sprcmanje vc-Ilk- og
broja iniinjerskili ka-dro- va
i kadrova strufnjaka,
bez cega se ni ekonomika ni
industrija zcmlje ne moic
pravilno razvijati.
Na kongrcsu je Itreinjcv
napao Zapadnu Ncmacku
i osudio njen politick! stav,
koji nc ide nl u prilog mira,
ni u prilog obezbedjenja
Evrope. On jc osudio namcrc
Bona da sc do6epa atom-sko- g
oruija i napao prcten-zlj- c
njegoe Vlade da govori
broja).
kraja raskrinkan. Uz naklo-no- st
oflcijelne Amerlke on je
ponovo uskrsnuo 1 preko
aktlvnog djelovanja CetnlCke
emlgraclje odrzavao u zivotu.
Za ustaSe bilo Je mnogo teze.
NJlhova su zlodjela blla po-znatl- ja,
a njlhovo sluienje
nacizmu vldljlvlje. Morall su
poCetl s mnogo vise opreza
1 s mnogo manjom bukom.
No hladnl rat 1 antlkomunl-stlCk- a
hlsterlja i njlh su
ubrzo dovell na 2e!enu granu.
SENATOR DIRKSEN DAJE
PODRSKU USTASAMA
VeC u prosincu (decembru)
1945. oni drie "Hrvatskl
zbor" u Chlcagu na kojem su
bill prlsutni "najzlvljl hrvat-skl
rodoljubnl elementi", a u
oiujku (martu) 1946. u Cle-velan- du
(Klivlend) u zupl
Sv. Pavla odriava se "Prvl
glavnl sastanak hrvatsklh
rodoljuba". JoS nlsu lmall
hrabroetl da se nazovu svo-Jl- m
pravlm Imenom. All vrlo
brzo oni Ce s i na terenu
SAD nad kao u svojoj kuCl.
Preuzet Ce uz pomoc-- onlh
popova koji su suradjlvali s
PavellCem neke od starlh
kulturnih 1 crkvenih organi
It I M Л (51)
S EVROPA
u imc citae Ncmacke. llrez-njc- v
jc istakao da takom
politikom Hon nigde ne sli-ce
simpatije i da cak I neke
kapitalisticke driave uzimaju
stav rastojanja izmedju njih
i Zapadnc Ncmacke.
Nasuprot te politikc Bo-na,
Brcinjcv istice politiku
Istocnc Nemackc, koja je po-sta- la
vaian faktor bezbedno-st- i
u Evropi i bastion mira
na kontincntu. On je podvu-ka- o
da su sve socijalisticke
zcmlje za normalizaciju od-nosa
u Evropi, podrazumeva-juc- i
tu i Zapadnu Ncmacku,
all da sc to nc moic ciniti na
Stctu socijalisticke zajedni-c- e.
Uz ogromnc aplauze svih
delcgata, on jc rckao: "Cen-tral- nl
komitct 1 sovjetska
Vlada ovlastili su me da ovde
jos jednom izjaim, da su na-m- a
prava I interest demo-krats- kc
Ncmacke isto toliko
dragi kao 1 naSi, i da smo mi
rcsili da ih, ako zatrcba, bra-nl- mo
citavom naSom sllom".
U svomc govoru Breinjcv
nije napadao Kinu, all je
zaiclco da sc i ona prikljuci
socljalistickim zcmljama i da
pomognc, pa da sc Vijetna-mu
pruil Sto obilnija ratna
pomoc. On je narofito napao
agrcsivnu politiku Sjcd.
Driava, i goorio u prilog sa-zi- va
jednog medjunarodnog
sastanka komunista cltavog
sveta, na kome bi sc posta-vi- o
problem jedinstva svet-sk- og
komunistlckog pokreta.
Kongrcs joS trajc.
Poslc Vijetnama I Adena,
danas jc jedna od politlckl
najmutnijih zcmalja Grcka.
Sve balkanskc zemlje uspele
su da sa sebe zbacc impcrl-jalistlc- ki
jaram i da uvcdu
socijalistlcki rciim u toku
minulog rata. U Grckoj su
impcrijalisticke sile uspele
da sprcCc narod da dodjc do
slobodc i do druStvcne jedna-kost- i.
One su u njoj poma-gal- e
kapltalisticki sistcm i
borile se da sacuvaju dlna-stij- u,
koja danas politick!
davi narod 1 koja koSta
Grcku na milionc, dok mase
(Nastavak na st. 5)
USTASKO CETMCKO PODZEMLJE
zacija, formlratl Ce nove
ogranke nazvane "Nadbiskup
Ivan SarlC", "Kardinal AloJ-zi- je
Stepinac", "Dialer Kule-novlC- ",
"Rafael Boban" (obo-J- e
ustaSki zloCinci) 1 sllCne
Dozvola ustaSkcm Elch-man- u
(AJhman) Andrljl
ArtukoviCu da udje 1 da se
nastant u SAD 1948. godlne
pokazivala Je da 1 blvSl usta-
Se mogu slobodno da zauzmu
svoje mjesto u okvlru ostale
"hrvatske" cmigracije. Sada
veC redaju redovnl "kongre-sl- "
i dolazl do povezlvanja
s krupnlm polltlCkim flgu-ra- ma
na amerlCkom vrhu.
Vodja republikanaca u se-nat- u,
Everest Dirksen. korlstJ
se senatskom tribinom da bi
sa nje upoznao amerlCku Jav-no- st
o pravu Hrvata na "svo-ju
suverenu drtavu". Bio Je
to govor koji zbog poslovne
sprljeCenoti nlje mogao odr-ia- ti
na proelavi "hrvateie
driavnostl" (tj. 20-godUn- Jlce
NDH) u Chicagu 1961
OrirJan ga Jp 7to u najvi-ie- m
predstavnlCkrm tljelu
SAD s nlmalo zabrinutostl
da kao zakonodavac propa-gir- a
akciju protlv suvereno- -
( Nastavak na st. 3)
|
