| Note |
OCR Text: 4I
HHftf4afc"№ft t-ji-i.-
ji..i w---v vaveweuBMMMMMii
t -.-I'r-
-f-sjf.
ft лГј%1 '4Г"- -
--WW - ,
STRANA 6 — Jedlnstvo, 2. marta 1962. Vijesfi iz Jugosicavije C0DESN1 PODZEMNI SVET
! Ж Џ~ #AWW
"U prosloj godini dosio je do znacajnog
porasta cijena i troskova zivota"
— Intervju "Borbi" drzavnog sekretara za poslovc
robnbg: prometa Marjana Brccclja —
"Borba" u broju od 4. feb-rua- ra
objavila ]e odgovor dr-2avn- og
sekretara (minlstra)
za poslove robnog prometa
Dr. Marjana Brecelja tldudl se
trgovine i njenog daljnjeg ra-zvo- ja.
Na pltanje "kako ocje-nju- je
trzlste u proSloJ godini i
da bi smatra da Je trgovina
poJeticala prolzvodjade na
vedu proizvodnju, na proSire-nj- e
asortimana i pobolJSanJe
kvalitete, Brecelj Je odgovo-ri- o:
"Podbadaj u poljoprlvred-n- oj
prolzvodnji, lzvjesno zao-staja- nje
industrljske prolzvo-dnj- e
1 poteSkode u platnoj bl-lan- ci
nepovoljno su djelovall
na trzlste u proSloJ godini. Is-t- o
tako Je nepovoljno utjecao
na stabilizaciju trzlSta 1 na
cljene porast svlh oblika pot-roSn- je
koji Je bio narodito Jak
u prvom polugodiStu 1961. go-dl- ne.
Restriktlvne kreditno-monetar- ne
mjere utjecale su
kasnlje na smlrivanje potraZ-nj- e
1 dovele dak do poteSkoda
u plasmanu neklh vrsta robe.
Borba za stabilizaciju trzista
bila Je, dakle, prilidno lnten-zivn- a,
a u prljelazu u 19G2.
godinu ne lspoljava se JoS do-volj- no
dvrsta tendenclja smi-rlvan- ja.
U proSloJ godini Je doSlo do
znacajnog porasta cijena 1
troskova zivota. Porast cijena
nije bio odraz samo utvrdje-nj- e
politlke uskladjlvanja cl-Je- nu
u cllju pobolJSalnJa eko-nomsk- og
poloiaja poljoprlv-red- e,
prehrambene industrlje,
saobracaja, ugostlteljstva 1
neklh druglh usluznih djela-tnos- tl.
Tu su bila odstupanja
u spomenutlm granama dak i
kod onlh lndustrljskih prolz-vod- a
za koje Je bilo planirano
sni2enje cijena. Rezultat ta-kv- og
kretanja bio Je porast
troSkova zivota kojl Je potk-r- aj
1961. godlne iznoslo goto-v- o
16 posto u odnosu na de-cem- bar
1960. godlne (111, kojl
Je u prosjeku za cljelu godinu
bio za 10 posto lznad prosjed-no- g
nivoa u 1960. godini). Ta-d- no
Je to da Je ta] porast tro-skova
2ivota bio u globalu
kompcnziran porastom plada
tako da Je opda stopa porasta
realnlh plada bila neSto lznad
planirane. All nlvo na kojem
se lzvrslla ta kompenzaclja,
nlje djelovao pozltlvno na
stabilizaciju trzista, a lsto ta
Brakovi medju
Sokobanja.— U mnogim mje-sti- ma
sokobanjske opclne ra-sp'rostran- jeno
Je mlSlJenJe da
se djevojka ne mo2e udati a-- ko
to ne uradl prije navrSene
osamnacste godlne. Jer posli-J- e
tog vremena, za nju "ne-m- a"
momka i ona mora da
potrazl udovca, raspustenika
ill nekog starljeg muSkarca.
U slldnom polozaju Je i mu-skar- ac
— i on treba da se o-z- cnl
najdalje do 18 godina.
Kasnlje on de teSko nadi dje-voj- ku
u svom selu ill bllzoj o-ko- llcl,
ved Je mora trazlti ne-gd- je
dalje, tamo gdje "zre- -
Novootkrivcno
slavcnsko nascljc
U oblasti oko Breslave (Mo-ravsk- a)
u CehoslovadkoJ otk-rlve- nl
su nedavno tragovl sla-vensk- og
naselja koje prema
lzjavama strudnjaka datlra
lz V vijeka. Oko 500 iskopanih
urnl govore o tome da su ov-d- je
tada zlvjell Slavenl rata-r-i.
Podatak Je od posebnog hi-storijs- kog
znadaja, Jer obara
"1
ko utjecao Je na razllcito kre-tan- je
llcnog standarda poje-din- ih
kategorlja stanovnlSt-v- a.
. . -
Na pltanje da 11 J e "oprav-dan- a
krltika trgovine zbog
podizanja cijena", Brecelj Je
odgovorio:
"U 1961. godini u industriji
Je bila dosta Slroko prlmlje-njen- a
evidenclja i kontrola
cijena. Medjutim, u trgovlni
industrljskom robom te kon-tro- le
nlje bllo, Sto Je omogu-dll- o
da se cljene formlraju
slobodno. Takav polozaj po-Jedl- nih
1 druglh pogodovao Je
prebacivanju odgovornosti za
poviSenJe cijena samo na tr-govi- nu.
Podaci pokazuju da
kretanje cijena na malo u
prosloj godini prlblizno od-gov- ara
kretanju cijena prolz-vodja- ca
I da bl generalna krl-tika
trgovine zbog povecanja
cijena do kojeg Je doSlo u
proSloJ godini bila nepprav-dan- a.
Ipak, trgovina na malo
Je u proSloJ godini — prema
prvim obradunima — pove-ca- la
razliku izmedju nabavne
I prodajne cljene od 15,40 po-sto,
koliko Je iznoslla u 1960.
godini, na 16,48 posto, Sto go-v- ori
da Je 1 u globalu trgovina
u lzvjesnoj mjerl — iako ma-n- je
— utjecala na povlSenje
cijena. OvaJ globalnl porast
marze Jednlm dljelom Je uv-Jetov- an
porastom troskova
poslovanja, zatlm lokalnih
poreza na promet i dr. All Je-dnlm
dljelom sigurno preds-tavl- ja
pobolJSanJe ekonoms-ko- g
polozaj a trgovine kao pri-vred- ne
grane.
Kada se kaze da trgovina u
cjelinl nlje u proSloj godini
bila znacajnlji faktor u povi-Sen- ju
cijena, to ne vazi za do-sta
pojedinadnih sludajeva 1
pojedinu robu gdje Je trgovi-na
osjetnije povedavala razli-ku
u cljeni, a ponekad i sas-vi- m
neopravdano. PotroSada
pogadja 1 clnjenica da posto-J- e
razllclte cljene za istu robu,
ne samo u razllcltlm gradovl-m- a
ncgo u istom gradu 1 dak
u istoj ullcl. Pogadja ih, da-lj- e,
dlnjenlca neopravdanog
mljenjanja cijena od danas
na sutra, mada za to ne pos-to- je
ekonomski razlozl. Dok
ne uklonlmo osnovne razloge
koji omogudavaju takve neo- -
pravdane postupke, trebalo bl
jade utjecatl na politiku cije
malodobnicima
lost" za zenidbu Hi udaju ne
podlnje u dvanaestoj i trlna-est- oj
godini, kao u ovom kra
Ju.
OvaJ problem Je bio glavna
tema diskusije na sastanku
Opdlnskog odbora Socljallsti-dko- g
saveza u Sokobanjl. Tom
prilikom iznesenl su podaci
prema kojima danas ima 13
legalnlh brakova malodobni-k- a
i vlSe od dvlje stotlne "dl-vlji- h"
Izmedju djedaka 1 dje-vojdi- ca
od 12 do 15 godina. U
stvarl, redeno Je na ovom sku-p- u,
broj ovakvlh brakova, u
ovom kraju, znatno Je vedi.
dosadaSnju teoriju prema ko-J- oj
su se Slavenl pojavill na
danasnjem teritoriju Cehoslo-vadk- e
tek najezdom Avara
krajem VI vijeka.
Za i protiv
Prema plsanju francuskog
dasopisaJ'Paris Mach", Sveds-- kl
film "HIJeb 1 ljubav" zab-ranj- en
Je u FinskoJ kao anti-sovjets- kl.
Kad Je donljet u
USA zabranjen Je sa motiva-cljo- m
da Je prosovjetskl.
na trgovine, kako preko ko-mors- kih
organlzacija, tako i
preko komuna i savjeta pot-roSa- da
dlja se aktivnost zasad
gotovo ne osjeda.
"Uopde se mo2e redl da se
ova tendenclja samostalnog
povedavanja cijena u trgovl-ni
ispoljlla Jade u posljed-nji- m
mjesecima proSle godl-ne,
a narodito u Januaru ove
godine 1 da ona moze djelo-va- tl
nepovoljno na stabiliza-ciju
cijena i troSkova zivota.
Stoga Je potrebno da se u 1- -
Jcscnj'a sj'ctva
Beograd. — Prema podaci-m- a
Saveznog zavoda za statl-stik- u,
do konca decembra za-sija- no
Je pSenicom 2,140.000
hektara, Sto Je za 40 posto vi-se
nego u prethodnoj godini.
Jena u cllju pobolJSanJa eko-Dclcgac- ija
trscanskih
komunista u Slovcniji
Ljubljana. — Delegaclja
TrSdanske autonomne fede-raci- je
Komunistldke partije
Italije posjetila Je Slovenlju.
Delegaciju Je predvodlo Vo-tor- io
VIdali.
POSLIJC U MAKAKSKOM PHIMOIUU
MJERE ZA ZAsTITU HISTORIJSKIH SPOMENIKA
Makarska, februara.
Prilikom nedavnlh potresa
na makarskom primorju o-Ste- den
Je i vedi broj historljs--
kih i umjetnldkih spomenika.
Medju njlma Je naJviSe stra-da- la
crkvica sv. Petra iz XIV
stoljeda u Makarskoj, koja Je
gotovo potpuno poruSena i
nede se modi obnovltl. To Je
bila najstarija gradjevina u
ovom gradu.
Od potresa Je teSko oStede-n- a
i Jedna od najstarljih gra-djevina
dltavog makarskog
primorja — crkvica sv. Mlho-vll- a
iz XI stoljeda, lznad Igra-n- a.
Stradale su 1 barokne cr-k- ve
u Podgorl, DraSnlcama 1
2ivogoSdu.
Vellka Steta nanijeta Je 1
ditavom kampleksu zgrada
franjevadkog samostana u
Zaostrogu, koje su podignute
u toku XVI I XVII stoljeda.
Na vanjsklm zldovlma crkve
ovog samostana pojavile su
se velike pukotine, a u unut- -
raSnJostl su otpale barokne
Stukature. TeSko Je, takodjer,
stradao sllkoviti klaustar I Je-d- an
dlo samostanskog zdanja,
u kojem se nalazlo vellkl ar-hi- v,
biblloteka i zbirka umje-tnldkih
predmeta. LakSe Je o-Ste- den
i franjevadki samostan
u Makarskoj, koji je sagra-dje- n
u XVII stoljedu, a pred-stavl- ja
zanlmljlvu arhltek-tonsk- u
cjellnu.
Oslm spomenika sakralne
arhltekture, oStedene su od
potresa i sve srednjovjekovne
makarskog primorja
(Igranl, Drvenik, Podaca i
Oradac). Zldovi ovih utvrda
mjestlmlce su potpuno demo-liran- l.
U Makarskoj Je, me-djutim,
oSteden vedi broj ba-rokn- ih
kuda, osoblto u unut-raSnjos- tl,
a u Igranlma Je te-
Sko stradala palada porodice
Slmid-IvanuS- ld — Jedan od
najzanlmljlvijlh spomenika
baroka u makarskom primor-ju.
U Crikvcnici se podi.c
(uristicko nasclie
Crlkvenica. — Ugostiteljsko
poduzede "Vila Dalmaclja" iz
Dramlja kod Crikvenlce Izg-ra- dit
de naselje od monta2nlh
kudlca sa 160 le2aja za turls-t- e.
Ovo naselje podidl de se
na lstodnoj strani poluotoka
Kadja u Dramlju kod Crikve-nlce.
dudim mjesecima — u koji-ma
de se inade na trzlStu os-Jed- ati
posljedice suSe 1 naSlh
bllansnlh teSkoda osigura iz-vjes- tan
druStvenl nadzor nad
cijenama i u trgovlni. Ovo Je
nuzno da bl se sprijedlle ten-dency
e neopravdanog pove-dan- ja
cijena da bl se zagaran-tiral- a
stabllnost u polltlci ci-jena
trgovine i osigurala ve-d- a
stabllnost troSkova 2ivota.
I'OTKESA
tvrdjave
Nadzor i druStvenl utjecaj
treba da se organlzira u trgo-vinskl- m
komorama, demu su
one ved pristupile."
18 tuncla na 12 km
prugc
Gotovo na svim dalmatlns-ki- m
2eljeznldkim prugama 1-- ma
mnogo tunela. All rekord
u torn pogledu svakako nosl
25 km. novosagradjene zadar-sk-e
pruge. Na prvih 12 km.
pruga ima nl viSe nl manje
nego — 18 tunela. To Je vje-rojat- no
rekord svoje vrste u
naSoJ zemlji, a mo2da i u svi-Jet- u.
Odmah poslije prvog potre-sa,
Konzcrvatorskl zavod za
Dalmaciju iz Splita poduzeo
Je najhltnije mjere, da bi se
zaStltlll ovi vrljedni spomenl-c- i
kulturc makarskog primor-ja.
Zavod Je usplo da spase od
daljnjeg oStedenJa nekoliko
dragocjenlh hlstorijsko-um-Jetnldk- ih
objekata i predme-ta.
Najprije Je evakulran na
sigurno mjesto — u Jednu
prlvatnu zgradu — starl ar-h- iv
franjevadkog samostana
u Zaostrogu, kojemu Je prije-tll- a
opasnost da bude zatrpan
ruSevinama. Spaseni su, na
taj nadin, uglavnom, neprou-de- nl
dokumentl, koji govore o
vezama Turaka s makarskim
prlmorjem.
Pored toga, sklonjeni su lz
samostana gotski i barokni
predmeti od srebra, tkanlne
iz XVI i XVII stoljeda i ne-koliko
komada namjeStaja iz
XVIII stoljeda. Medju starim
tkanlnama nalazl se i vez iz
XVI stoljeda. Znadajnu vrije-dno- st
predstavljaju stare sa-mostan- ske
orgulje lz 1738. go-dlne
— djelo domadeg maj-sto- ra
Petra Naklda. To Je, po-sv- oj
prillcl, najstariji muzid-- ki
instrument ove vrste u ze-mlji.
U zaostroSkom samostanu
Je 21vio i stvarao pjesnlk An-dri- ja
Kadid-MloSi- d, autor po-znat- og
"Razgovora ugodnog
naroda slovlnskog". Ovdje se
nalazi njegova mramorna bl-st- a,
koju je izradio kipar Ivan
Rendld. Drugl spomenlk MIo-Sid- a,
djelo Ivana MeStrovida
nalazl se u nedalekom Bristu,
rodnom selu pjesnlka. Te vrl-Jed- ne
skulpture naSlh vellkih
kipara pohranjene su na si-gurno
mjesto.
Zimzelcni hrast u
U malom selu Bandidl, u
opdini Ljublnje, u ogradl ze-mljorad- nika
Danlla Mlhlda
raste neobldan hrast. I Ijetl i
ziml Jednako je zelen, a u
mjesecu maju svake godine
mljenja HSde. Pojava "zlmze-leno- g"
hrasta to Je neobldnlj- -
Stari Trg pri Lo2u.—Jedno
neuporedivo osedanje zado-voljst- va
obuzme doveka kad
posle detrnaest dasova prove-den- ih
u dudesnom 1 nepozna-to- m
pod zemljom, ugledao
svetlost koja se problja kroz
otrov pedine, kad spazl lzlaz 1
udahne sve2 Sumski vazduh,
kad vldi belllo dana, jutro ko-je
se pomalja. DoSao je, eto,
sredan kraj naSeg putovanja
kroz Kri2nu jamu, taj malo
istra2en 1 drevnl svet podze-mni- h
Jezera.
Nas detvorica uSH smo u
Kri2nu jamu Jude uvede, u
sedam dasova, a sada Je pro-Sl- o
ved devet i bilo Je Jutro,
bio Je drugl dan. Proveli smo
znadl punlh 14 dasova u nep- -
rijaznoj utrobi zemlje. ProSH
smo za to vreme put pod ze-mljom
dug oko devet kilome-tar- a,
peSlce i u damcima. Od
24 dbsad poznata podzemna
Jezera Kri2ne Jame vldeli smo
16. Osam Je ostalo ulevo od
naSeg puta, u Blatnom rovu
koga su posetili slovenadki
Jamari svega Jednom. Oni su
nam ispridall da, sem blata 1
vodene kaljuge, nema Sto da
se vidl.
Sve lepote ovih podzemnlh
Plitvica nalaze se u Glavnom
rovu u kome se nI2u 16 Jeze-ra
Jedno za drugim. Ona se i
slivaju polako Jedno u drugo.
NJlh negde dele uske prevla-k- e,
a negde prostrane dvora-n- e
i visokl podzemnl bregovl
Ispod kojih voda pronalazi
svoje puteve.
Kamcnc orgulje i Matjaiovi
stubovi
Prvih sedam Jezera proSH
smo prlmitlvnlm drvenim da-mcima
prllidno lako, a zatlm
se pod svetloSdu karbldnih la-m- pi
ukazao prvl breg. Treba-lo
se uspetl usklm i klizavim
puteljkom preko njega da se
dodje do slededeg Jezera. Na-si
vodldi Franc Mlakar 1 To-ne
Turk obJaSnJavaJu nam
svako mesto. Ovo brdo onl
zovu Kalvarila. Svetlost ne
mo2e da dohvatl ni vrh brega,
a JoS manje svod same Spl-I- je
kojl Je nekoliko desetlna
metara vlsok. To Je u stvarl
brdo smeSteno u JednoJ ogro-mn- oj
hall i ml ga mudno pre-lazim- o,
nosedl po dvojlca na-S- a
dva damca. Pod brdom, s
druge strane, deka nas ved
slcdede Jezero. Ukrcavamo se
u damce i veslamo oprezno.
Lampe obasjavaju stene koje
se, Sto god ldemo dalje, sve
vlSe nadvlsuju oko vode. Je-zero
Je sve u2e i posle stotinak
metara evo i nove obale. Za-tlm
damce prenoslmo opet u
drugo Jezero. Tako to traje.
Svodovi se das spuStaju, das
uzdl2u, i posle Jednog tesna-c- a
svetlost obasjava najrazll-dltlj- e
obllke Splljsklh slga
debellh kao starl hrastovl. To
su Matja2ovi stubovi u naj-lepS- oJ
od dosad poznatlh dvo- -
IZ PROSLOSTI NASIH NARODA
POBUNA
Prvog februara 1918. u au-strougar- skoj
ratnoj mornari-c- l
u Bokl KotorskoJ izblla Je
pobuna.
U podne 1. februara ispa-lje- n
Je s admlralskog broda a-ustrou- garske
flote Jedan to-pov- ski
plotun. To Je bio ugo-vore- nl
znak da Je podela ak--
clja pobunjenlh mornara.
PoSto su razoru2all 1 pohap-sl- ll
oficlre koji su se tada za-te- kll
na brodovlma, mornarl
su na svim pobunjenidklm
listopadnoj sumi
ja Sto na torn podrudju raste
iskljudlvo llstopadna Suma, a
najbli2e crnogorldno drvede
udaljeno je oko 30 km. Naj-stariji
mJeStanl Bandlda tvr-d- e
da hrast ima viSe od 150
godina.
CETRNAEST SATI U KRIZNOJ
rana Krizne Jame. Pred stu-bovi- ma
se Jezero gubi u pedi-nsko- m
pesku 1 pesak Je svuda
po dvorani ravan kao patos.
Stubovi su desetak metara
visoki i kao da dr2e svodove.
Vodene kapl su ovde mllioni-m- a
godina rastvarale kamen
i ponovo ga talo211e u obllci-m- a
koje dovek Jedva mo2e se-- bi
da predstavi. Ova dvorana
ima svoje zastore od kamena,
mnogo raznih ukrasa koji
vas podsedaju gotovo na sve
Sto saml mo2ete da zamlslite.
Matja2ovl stubovi nalik su na
finlju rezbariju u mramoru.
U jednom uglu dvorane po-st- oji
mesto koje Jamari zovu
Orgulje. Dugl redovl kamenlh
pipaka koji podsedaju na ce-- vi
orgulja spuStaju se sa visi-n- e
od desetak metara 1 zavr-Sava- ju
povISe peSdanog pato-s- a.
Dobujemo prstlma po
njima a odnekud odozgo od-Jeku- ju
mekl I duboki tonovi
od kojih brujl cela dvorana.
Mo2da Je ovo Jedna od naj-sugestlvn- ijih
pesama prlrode
koje Je ikada moglo dutl lju-ds- ko
uvo. SluSajudi je dovek
oseti neku dudno i duboko
strahopoStovanje. Nadas mu
se udinl da Je sasvim, sasvlm
mlad i sasvim neznatan, nekl
sludajnl gost Jedne nepoznate
1 drevne planete koji Je zalu-ta- o
u njenom pejza2u punom
nelzvesnostl.
Kad voda porastc Izlaza
nema
Odlazimo od MatJa2ovih
stubova kroz neki rov do sle-dedeg
Jezera, sasvim krat-ko- g,
a zatlm dalje, od Jezera
do Jezera. Trlnaesto Je naj-du2- e.
Vodldi nas upozoravaju
na klopku koju ono krlje.
Svod pedine spuSta se na Je-dnom
delu Jezera gotovo sa-svim
lznad povrSlne vode. O-st- aje
samo prolaz vlsok tri-deset- ak
santlmetara. Moramo
da polegnemo u damce i da
napredujemo lspod svoda od-guruj- udl
se rukama od stene.
Kad smo zavrSlll to provla-denj- e,
gotovo u potpunom
mraku vodld Mlakar prida
nam o dvojlci Jamara iz Sta-ro- g
Trga kojl su se provukll
kroz ovaJ prolaz u vreme ve-llkih
klSa gore, na zemlji.
Kad su se vradall nlvo Jezera
se bllo podlgao 1 oni nlsu
mogli da prodju lspod spuS-ten- e
stene. A to Je Jedlni lz-laz.
Tri dana su proveli goto-vo
bez hrane na oball trlnae-sto- g
Jezera paledl lampe sa-mo
da vide da 11 Je voda opa-l- a.
To se i desllo tredeg Jutra
i onl su uspell da se vrate 1
proslavill su to.
Ova prlda nas nlje obrado-val- a
i zatra2ill smo da se o-dmo- rimo.
Ostaje nam da pre-dje- mo
JoS tri Jezera. Nastavi-1- 1
smo put posle odmora od
pola dasa za koje vreme su
samo vodldi neSto prezaloga- -
MORNARA
brodovlma lstakll crvene za-sta- ve,
a crno-2ut- e (austrou-garsk- e)
pobacali u more.
Rukovodstvo pobunjenlh
mornara nalazllo se na krs-tarl- cl
"Sankt Georg". Ono Je
uputllo komandl austrougar-sk- e
ratne mornarice zahtjev
da Austro-Ugars- ka zakljudl
mlr, da demoblllzira vojsku,
da se svim podjarmljenlm
narodlma u Austro-Ugarsk- oj
prizna pravo na samoopre-djeljenj- e.
Pobuna mornara i njlhovo
brzo lzvodjenje akclje zapre-pastl- ll
su tad sve vojne i po-lltld- ke
vlastl Austro-Ugars- ke
koja Je 1 Inade pre2ivljavala
krlzu zbog detvorogodlSnjeg
iscrpljujudeg rata kojl Je sa-- ma
lzazvala 1 u kojl se bila
zaglavila.
Herojski pothvat bokeljs-ki- h
mornara, prvl ove vrste u
hlstorljl naSeg pomorstva,
JAMI
jlli, Jer se nama udinllo da
suvu hranu Ipak treba duva-t- l.
Tako smo se, bez vedih te-
Skoda naSll na oball Sesnaes-to- k
Jezera. Odavde put vodl
uz veliko i strmo i kllzavo
brdo. Ono Je smeSteno u ta-kozva- noj
kristalnoj dvorani.
Vrh brda zavrSava se pono-ro- m
s dije druge strane se
nastavlja nova gromada ste-nj- a.
Kamen pada ni u Sta
Svodovi se ovde ne mogu
osvetllti ni znatno jadlm la-mpa- ma
od naSih. Tu, sa ruba
ponora, Franc Mlakar Je sa
balonom punim plina merio
vislnu dvorane. Uzdl2udl se,
balon Je odmotao 70 metara
tankog konopca. U ovu pod-zem- nu
dvoranu odlgledno bi
mogao da se smesti Jedan
povedl oblakoder. Ml smo bi-ll
ved tollko iscrpenl -- i 2eljni
povratka da to na nas nlje
ostavllo nlkakav utlsak.
Dva vodida su zatlm lzvuk-l- a
odnekud lestve koje su Je-dnom
ranije ved donell dotle.
Predlo2ili su nam da nastavl-m- o
put preko ponora poSto
se to lonako Jcdanput mora
udlnltl. A koliko se zna, lju-ds- ka
noga dosad tamo nlje
stlgla. Mora se pokuSatl.
S ruba stene baclo sam u
ponor Jedan kamen 1 osluSkl-va- o.
Bacill smo zatim JoS ne-koliko
kamenova. Desllo se
neSto neobldno. UopSte nlsmo
dull nikakav zvuk. KamenJe
je padalo nl u Sta, u dublnu
iz koje zvuk udara nije ni do-p- ro
do nas. Tako smo odludili
da se vratimo. Bllo Je ved bli-z- u
detirl dasa lzjutra.
Svega pet dasova bllo nam
Je dovoljno da se vratimo is-ti- m
putem. Nlvo trinaestog
Jezera bio Je lstl kao I pre.
Klopka se nlje zatvorila. Pro-
SH smo nezainteresovano po-red
lepe Matja2ove dvorane 1
preSH preko Kalvarlje. Iz Je-zera
u Jezero: Sto pre! '
Kad smo ostavill damce i
po2urlll ka izlazu, kad smo
oko devet dasova drugoga da-na
ugledall Sumu u prvoj Ju-tarn- joj
svetlostl i neko bledo
sunce kroz oblake, udinllo
nam se da Je to naJlepSi dan
kojl se mo2e vldetl. Sededi o-- ko
vatre bill smo uverenl da
ovim putem u podzemlje ne-de- mo
nlkada viSe. Vodldi su
se osmehlvall. Svaki od njlh
bih Je ved nekoliko puta u
Krl2noJ Jami i opet de podl.
Oni u svom Lo2u, i u Starom
Trgu pri Lo2u Imaju dosta ls-tomiSl-
Jenlka
kojima se dlni
da upravo i 21ve zato da bl Is-tra2- 1vall
ovu tako malo poz-na- tu
Jamu.
Ona se nalazi na udaljeno-s-ti
od Postojne svega trldese-ta- k
kilometara i 21vi u send
Postojnske Jame. To Je nep-raved- no.
Joia Vlahovld
U BOKI
trajao Je svega tri dana. Po-bunj- eni
mornari nlsu mogll
odoljeti snazl nadmodnog ne-prljat- elja.
Pored toga, u re-do- ve
pobunjenika bill su se
uvukli lzdajnldki elemcntl 1
saboterl.
Potpomognuta' akcljom bo-jn- lh
brodova koji su joj doSH
u pomod iz baze u Puli i nje-madk- lm
podmornlcama, ko-ma- nda
carske mornarice us-pj- ela
Je slomlti otpor pobu-njenika.
Poslije uguSenJa pobune
podelo Je masovno hapSenJe
pobunjenika. UhapSeno Je o-- ko
800 mornara od kojih Je 40
izvedeno pred ratnl sud. Na
smrt su bill osudjenl FranJo
RoS, Anton Grabar, Jerko S15-gor- id
i Mate Brvnldevid. Onl
su 11. februara 1918. strlje-lja- ni
na groblju u Skaljarima.
kraj Kotora. Na njihovom za-Jednid- kom
grobu i danas sto-- ji
spomenik.
|
