|ADOMO MEW IAZKOWIEC” STYCZER (January) whorek, 9 — 1973. y¢ |Geograficanego Uniwersytetu jspadow Montmorency, wyspy 7 nen miejscowych Polakaw. | wy cieczki Jagiellonskiego, mgr Broni-|Orléans i pamiatek po India- slaw Sokolowski wraz 2 gro-,nach-Huronach w Lorette za- jJelo caly dzien. Ostatni dzien Nazajutrz rano uczestnicy | Wyciecz ki poswiecony by? gér- podziwiali riemal inictwu. W East Broughton nieprzerwany pas zurbanizo- tow } Polakow, polsklego po- ichodzenia i przyjaciot pol- ssie) 8 geografil w Potnocne} jfmeryce’. w ktoresm uczest- niczvio kilkaneseie asdb. Dzieki ake} odezvtawel | Kanady 1. genia z piekna Wsaystkim, | -osiagniee Polonil. ‘ktorzy oo ofiara —s pleniegna. swiadezeniami. goscinnoscia i dobra rada prayezynill sie do przyjecia geografow z Polski, ‘uezestniczacyveh ow hongre- oprowadzali nas po kopalnilprof. S, Zaborskiego i innych | azbestu i mivnie, przerabiaja- |zorganizowane} zhidree pie. | eym = Ssurowlec, wice-prezes jnieznej, ktéra wvbitnie zasi- isach, skladain w imieniu Zes- ‘poluo d wlasnym b. serdeezne wany miedzy Torontem a Ha- ‘miltonem. zwany “Zlota Pod- * NOUVELLES DE MONTREAL * MONTREAL NEWS BIURA REDAKCJI | ADMINISTRACJI: 4617 Park Ave., Tel. 288-1953 Redaktor: ADAM JURYK W. Mazurkiewiez przedstawiciel: 4926 Dunn Av., Cote St. Paul, Montréal 205, P. @ Tel. 766-6489 — Przyjmuje prenumeraty i ogtoszenia Uczeni z Polski na Miedzynaroc owym Kongresie Geograficznym Miedzynarodowe kongresy - feograficzne odbywalja sie co cztery lata. Pierwszy mial _,Miejsce w roku 1871 w Ant- werpil, W roku 1934 jeden 2_ ' kolejnyeh kongresow odbyt. “sie w Warszawie. Przedostat- ni kongres odbvl sie w: stoli-, “ey Indii, New Delhi, w gru-. ““dniu 1968 r. Przewodnicza- eym Miedzynarodowe} Unil. Geograficaznej zostal tam wy- _brany na okres lat 1968- 1972. profesor dr Stanislaw Lesz-: czycki 2 Warszawy. Miedzynarodowy 22 Kon- -gfres Geograficzny odbyty w. + Montrealu ‘dzane w . Kanady roznych sesie, « pozja i wycleczki w szereg i regionow Kanady, nie wyklu- mezaiae dalekie] polnocy. - Obrady kongresu odbywaly | “sie na francuskim Uniwersy- ‘““tecie Montrealskim w dniach ‘od 10 do 17 sierpnia 1972 r. ‘tam tez zorganizowano wysta- “wy map i ksiagek, biura in- * formacyine. rejestracyjne, ‘ poeztowe, a rowniez jadlodaj- “nie. Zarejestrowaie przeszlo +2900 uezestnikow. 2 ktorvch “najwieksza fose dostarczyvly ‘ obok Kanady, Stany Zjedno- ~ ezone. Kraje Europy zachod- “ niej, Zwiazek Sowiecki, Indie. ~ Meksyk i kilka innych krajow ““przyslalo po kilkadziesiat os6b. Ogélem braio udzial 70 ~-krajéw. Na tym tle _ okolo.50 uezestnikow kongre-|\ Su geograficznego przybylych , « Polski przedstawia sie im- “ ponujaco. Na poprzednich po- “wojennych kongresach uczes- poprzedzily urza- miastach | poswiecone -specjainym problemom, sym-_ : A. Jahna { prezesa oddzialu. warszawskiego, prof. dra J. Kondrackiego. W wyniku sta-: ‘udzielenie liezba | prefesoréw przewodniczylo | na zebraniach sekecli i komi-. sji. wyglaszafo referaty i bra-: lo aywy udzial w dyskusjach.. Grupa polska skladala sie z. kilkuosobowej oficjalnej} dele-| gacji z prof. S. Leszezyckim | ‘na ezele, 2 szeregu naukow-| cow, zaproszonych przez uni-; we ersytety Stanow Ziednoczo- z nych | Kanady w ramach wy-: miany., badz na wykiady na uniwersyteckich letnich s2ko-) tach seografii, badz dla omo-: wienla wspdlnego opracowa- | nia geografil gospodarcze]. Polski po angielsku. Najlicz-. niejsza byla “yednak grupa, . zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Geograficzne pod egida prezesa prof. dr. Tran zainteresowanych niemal | ww ktorych przybyli znalezli “serdeczna gosciie na przeciag pobytu w Montrealu. Nazajutrz rano grupa przy- jezdnych w _ towarzystwie prof. Zaborskich i kilku osohb, ruszyla wvynajetym autobu- ‘sem wazdluz doliny rzeki sw. .Wawrzyiica na poludniowy zachod. Pierwszy stapli w Beauharnois. gdzie zgwiedzono Sluze wielkiej §réd- Jadowej drogi wodnej kanal ‘Beauharnois i silownie. Nastepny przystanek byl w skansenie Upper Canada Vil- lage, gdzie zgromadzone zo- staly tradveyjne budynki wiejskie z XVIII wieku. obra- zujace caloksztalt owezesnego gveia gospodarczego i kultu- ralnego Ontario. W Kingston zostalismy po- witani przez grono oczekuja- -evch nas Polakow z prezesem wszyscy kandvdaci na wyjazd ‘Kaufem ip. Dzichowskim na jotrzymali vaszporty. 7 Na skutek nasaych staran, @ wladze imigracyjne przyrzekly | su Geograficznego, co nasta- pilo po dokonaniu przez nas. ich rejestracji i wniesieniu) oplaty po 860 od uczestnika | i po $25 od osoby towarzysza- cel. Grupa 22 osdb, zorganizo- wana przez Polskie Towarzy- stwo Geograficzne przybyla samolotem czechoslowackich linii lotniezych i zostala po- witana na lotnisku w Dorva- lu przez przedstawicieli Kon- gresu Polonii Kanadyjskiej i ‘grono montrealskich Pola- ‘kéow, ktorzy zawiezli swymi ezele. wiz kanadyjskich polskim uczestnikom Kongre- LON L pracuja Polacy w Kingston. stnikom Wszysey uczestnicy znalezli goscine w domach polskich. Rozmowa z gospoda- rzami umoziiwila poznanie warunkow, jakich zyja i ‘Nazajutrz rano prof. Zaborski irozdal w Domu Polskim eg- zemplarze swego niedawno ‘wydanego Atlasu Krajobra- zw i Osiedli Wschodniej] Ka- nady oraz przewodnik wycie- czkowy, specjalnie przez nie- go przygotowany na te oKka- zje. Objasnial réwniez ucze- pochodzenie. . doliny sw. Wawrazyncea i role, jaka ona odgrywa jako. oS gospo- idareza ji osiedleneza wschod- nie] Kanady. Tlustrujac prze- mowienie licgznymi mapami. ‘Schneiderow w iDvrektorka Szkols. poste} na-. prof, b kowa’, ktoéry Heay juz niemal |Kompanii p. Prus i inz. Sztu- tray i pél miliona mieszkan-|ke. Polacy. zatrudnieni na ‘cow. Mer W. Henach z Otta-|kierowniczych stanowiskach. WY zaprowadzil wycieczke do|Nastepnie zwiedzono kopalnie igdzie oprowadzono nas po \historvezne Fort Henry i Fort ‘Frederick. Po iw ayeiu goscie widzieli kra- ter meteorytowy pod Syden- raz pierwszy ham ina polnoc od Kingston). Nastepnie odwiedzono Szkole Sztuk Pieknych zalozona przez prof. Romana i Marie Actinolite. pani Ma- ria Sethneider przedstawila nam pracownie, w ktorej gro- no uezniéw malowalo kierunkiem profesora. Po zwiedzeniu kopalni tal-. ku w Madoe’u i olbrzymiej. ider milej atmosferze goécie | gtehokiej kopalni odkrywko- 2 Polski poznali w zarysie his- wej rudy zelaznej w Marmo- torie Zwiazku oraz osobiscie ra, wycieczka praybyla do Pe. Szereg jego dzialaczy. terborou gh. partamentu Geografii na Uni- wersytecie Trent ‘Adams, oczekiwal nas 2 gro- prof. G. nem profesoréw ji starszych studentow,. Prof. Adams wy- Kierownik De. W charakterystyveznych punk. [tach wazdtuz jeziora Ontario. | @ cie do badan naukowych je- @ ziora Ontario, swietlil licezne dobrze dobra-! ne przezrocza. ilustrujace kra- jobrazy Kanady. Nazajutrz prof. Adams i wadzali po : Trent, po Peterborough i oko- licy. objagniajac historie i ro- ‘le. jaka odgrywa miasto w otaczajacym rejonie. Stad po-|* dazono do Toronto. W no- wym. pieknym wiezowcu za-| rzadu miasta (zwanym niekie- dy doweipnie “ostryga”) eze- kal na nas miejski planista, ‘mer F. Scholl, ktory w poro- zumieniu z dyrektorem biura inz. W. Wronskim zajal sie nasza grupa. dZarzad miasta przyjai nas winem i posilkiem w pleknej] jadaini ratusza. dr Dan Czarnocki 2 De- fpartamentu Socjologil opro- Uniwersytecie | W czasie objazdu Toronto mgr Scholl objasnial’ uczest- woju miasta oraz dzisiejszy |. charakter i role poszczegol- nych dzielnic. W Domu Pol-| parku iz tunelu pod spadaja- nion i park, ozdobione teeza, ce Polonaise’ pod Grimsby, pod'gdzie przedstawiciele Zwiaz- ku Polakéw w Kanadzie po- jeziora Azieje zasiedienia i gospodar- nikom wycieczki dzieje roz- | Québee, gdzie prof. Tadeusz Panstwowego Instvtutu Hy- ‘dro ologicznego Ww Burlington, steatytu. wo Leeds i miasto Thetford z zadziwiajacvimi, al braymimi haldami plone} ska- ly. Obrady kongresowe,. w kt6-. rych goscie z Polski weieli b. czynny udzial zaabsorbowaly ich calkowicie w czasie tvgo- ‘dnia zjazdowego (10. 17. VIL 72). Po kongresie znaezna ezesé geografow pojechala do Ottawy. gdzie odbywala sie Miedzvnarodowa Konferencja Kartograficzna. Geografowie polsev zwiedzill miasto i oko- lice, a wieczorem byl! przy- gmachach i specjalnvm okre- po ezym uda- lismy sie wadluz mierzei Ha- miltoniskiej i krawedzi niagar- | skie} do St. Catharines. Wodospad Niagara. oglada- ny pray pieknej] pogodzie z ca z hukiem i sila woda, ka- wywarly glebokie wrazenie na gosciach z Polski swym ogromem i wspanialoscia. W drodze powrotne] zatrzymano) sie wWieezorem wi niedawno wykonezonym budynku “Pla- Niektorzy z geograféw pol- skich zaznajomili sie z onta- ryjskimi Kaszubami. Dyrekeja Polskiego Instytu- tu. Dobroczynnosel Im. Marii dejmowali nas kolacja. W na- Sklodowskiej-Curie w Mont- nikow na specjainie zorgani- niez Polski Instytut Naukowy s oddz. Kanada z dyr. prof. ° iRomerem przyjal e neatikéy, Jampka wina, przy udziale -przedstawiclela Kongresu dr. W. Babinskiego. Wiekszos¢ geografow z Pol- Nazajutrz. zatrzymujac sie zwrocono uwage na fenomen| “OL the Mountain’, | lezacego tuz nad stroma kil-; kudziesieciometrowa krawe-, dzia nad odnoga jez. Ontario. |SKi. Mianowicie grupa. orga-|] Nastepnego dnia po powro- /nizowana przez Polskie Towa- | cle z Niagary do Montrealu |T4ystwo Geografiezne. zegna- roepoczela sie wycieczka ai: Ba przez gospodarzy na dwar. pierwsza noc “‘atrzy mano sie. ciala do Europy 2 VIL wie- w Trois Riviéres gdzie miej- \czorem, S2eres jednak Be0- seowy profesor klimatologii |S igrafow przedluzyl pobyt na na Uniwersvtecie du Québec 'Y™ kontynencie. dr Jozef Lityriski oraz pp. A. Jak wiadomo, przepisy de- iJ, Kadulscy zaopiekowali sie wizowe scisle ograniczaja wycieczka. i‘kwoty, ktore wolno wywiezé Wastepnego dnia. zwiedza-! lub wysla¢ z Polski zagranice. jae Shawinigan i ckolice mia- | Aby pomée kolegom z Polski sta Trois Rivieres prof, Lityn- | zorganizowaligmy pr2zy¥y pomo- ski i kierownik departamentu | ey Federacji Koblet Polskich geografii miejscowego uni-|w Montrealu “Zesp6l Geogra- wersyietu prof. G. Gagnon', objasniali role Trois Riviéres || LEKARKA Z POLSKI — Céte-de-la-Madeleine oraz) | POLSKI Dr TAMARA LEMENTOWSKA Uprzejmie -zawiadamia o otwerciu Gabinetu’ Lekarskiego priy 5757 Decelles, Suite 239 roy Cote - St. Catherine Rd. Cza ewolucje regionu. Na wie- ez6r zajechalismy do miasta| Poznanski i pp. Bispingowie | przygotowall goSecine dla uczestnikow wycieczki. APR EPEOE RRR OS then REPRISE PD EILEL LEST PECTED! Att PO IDEEE jeci przez prof. T. i I. Jostow., realu z prezesem M. Rybikow- | skim na ezele przvjela uczest-| zowanym wieezorze, jak row- | a a aa: » tniczyto z Polski po kilkana- Scie osob. Szereg polskich ow me ‘Jan Karczewshi *y*: Nie o zniknieciu zapaséw ztota. Bron Boze! To nie lezato nigdy w interesach Banku Niemieckiego, ale napisat czarne na bistym, ze miedzynarodowa konferen- eja bankéw emisyjnych i bankierow pry- watnych uchwalila wzajemna gwarancje emisji. Znaczyto to ni mniej ni wiecej, tylko moznose ‘emitowania przez Bank Rze- szy takiej ilogci rzekomo pelnowartoscio- wych banknotéw, jakiej potrzebowac mo- gio, najszerzej biorac, zycie gospodareze kraju. Powstat skandal! Skandal tak cichy, jak cicho szepea strzepiaste anteny w Paryzu, Rzymie, Lon- dynie i New Yorku. Setki depesz pobiegy w przestrzen: “Co to znaczy? Nikt gwarancji nie udzielat’. Po paru godzinach druciane parasole Z Nauen zaczely sypac odpow ‘ledzi: “Bank Rzeszy gwarantuje w zamian wasze obro- ty, 4 wycofacie gwarancje, cofniemy i my”. Svtuacji wyjasnita sie niezwiocznie. De- pesze berlinskie stwierdzaty wyraznie, ze w razie oporu cichy skandal moie sie zmienic w praeciagu jednej] chwill — w skandal giosny. Tak gtoSny, jakiego jesz- eze nigdy swiat nie siyszal. Delegacja amervkanska siadata w naj- wyzszym rozdragnieniu na okret, z drogi juz depeszujac petne poddania i nietajo- nej pasji jedno jedyne stowo: Zgoda. Naturalne, za przykladem Berlina po- spieszyiv niezwlocznie: Praga, Bukareszt, Warszawa, Wieden, Paryz, Madryt, Bruk- gela, Lizbona, Rzym, Ateny i. wszystkie, wozystkie stolice, tym skwapliwiej im bar- x dziej byty uzaleznione od New Yorku lub , Londynu. : *y Wzajemna gwarancja. Stowa te w pierw- a szej ehwill niezrozumiate dla szerokich ., mas, mialy jednak w skutkach .niepomier- & ne znaczenie. Panstwa poszezegolne na # swym rynku ‘wewnetrznym mogty sie cal- “< kowicie uniezalezni¢é od w plywow zagra- x nieznych. “a Wi ieczma ymew ka wrosta, 2dawato sie, w krew,..i kosel powojennego ‘Swiata: on ‘Pewnie. be “rzeba by byto to i owo zro- & bié, ale przeciez nie ma pieniedzy’’ — roz- “S wiala sie w mgle przesztosci. “3 Przed stara, zgrzybiata, chora Europa * zaceynaly. praebly ski ace Perce Swity wiosenne. A ‘samochodami gosci kwatery po polskich domach, Cleat WC MG CEC cC KS L OA Oproez miasta uczestniey zwiedzili IS ESE na ich aye RSIS Prawa autorskie zastrzezone Copyright by Polish Alliance Press Ltd. iS PE OPa SIE ES SIL SS IL DOO LD LM: Gas “Wybudujemy sobie domy, domy jasne, clepte, pelne powietrza. Zaorzemy pola, poryte weZowiskami rowéw_ strzeleckich. Wyciagniemy setki kilometréw szos, drog i kolei, ktérvmi 2 najdalszych okolic pty- naée bedzie do miast Swieze mieko, jarzy- ny. owoce™. Tak! I nie potrzeba nam w dodatku, by Mor- gan lub Dillon, ezy jakies inne diably na- pisaly na skrawkach papieru pare zer i kresek. Zupemie to nam juz dzis nie jest potrzebne. Na miejscu, w naszym = wias- nym banku sprawdza koniecznos¢ robot i kosztow, zaraz, predko, niezwiocznie i choceby od jutra zaczniemy prace. Na razie byly to jeszcze mysli i rozmo- wy teoretyezne. Mimo wiosennych nastro- jaw w istocie stara Europe braly w po- siadanie giéd, nedza i rozpacz. Jednak w tveh warunkach zbawienne skutki nowego ukladu elementow daly sie cokolwiek od- czué. Inicjatywa wielkich bankdow, ucieka- jaca gwattownie od lokowania pieniedzy w bezwartosSciowym kapitale, szukata na- wet w tak niesprzyjajacej) porze lokat w wartoSciach realnych, w magazynowaniu wykohezonych lub pdéisurowych produk- té6w kopalnianych i fabryeznych. Bezrobocie wydatnie spadto. Jednoczesnie jednak zaczely mnozyé sie strajki. Pozorny absurd. | Jak to? Wiec wielomilionowe rzesze ro- botnikow, patrzace w tragiczne] zadumie na zagaste wyloty kominow, teraz, w ehwi- li gdy praca i chleb z te) pracy piynacy zblizaty sie do nich szybkim krokiem, te- raz wlasnie porzucic mialy mozliwosei pra- cy i zarobku dobrowolnie? Nie! To byto nie do zrozumienia. A jednak tak byio w istocie, | Nie zapominajmy, ze przecie? do chwill obecnej pozornie nie sie nie zmienito. Ci, co dotyehezas za pomoca zdttego kruszeu sprawowali swa wladze nad Swiatem, nie mieli bynajmniej zamiaru zrzec sie jej dobrawalnie. Miedzynarodowa finansjera — przerzucita tylko. pospiesznie swe sity na nowe. pozyeje. Cztowiek, taki soble zywy eztowiek, pozostat nadal malbd znaczacym, a czesto dokuczliwym ezynnikiem awykie} _ kalkulaciji. Ttutaj wlagnie w hint’ najzupetnie} nioczekiwane} photy manny mraszego y dawne- skim czekal rem Kingston zabytki SS e LE SIS OS ASAP OPT —tosel | Mniej wiecej- koto lutego rauwaayt dr Skraypezak niezmiernie radosny objaw, -objaw oczekiwany. zresztq -z cala pewno- -§eia.od. chwili, gdy na zasadzie szczegoto- -wych | obserwacji “zdarzen uzyskat swiado- -mosé, Ze zloto zostato. ‘pognebione. . .Objaw wzmozone} ‘Bropagandy? avytwér- —erosei. : na nas wieczo-! wychowanek Instytutu go znajomego, ~ twéree tyeh kataklizinow, dra Antoniego Skrzypezaka we whlasnej osobie. Jak juz gdzies nadmienitem, po powro- cie z Krynicy dr Skrzypezak rozpoczat or- @anizcwae razem z prof. Sadkiewiezem zwiazek pracy, ktory mial sie zaja¢ teore- tyeznym przygotowaniem spoteczenstwa do zmian, spowodowanych zniknieclem ztota. Praca szta kulawo. Brak ludzi. Brak srodkow, brak wszystkiego. Zebrano wpra- wdzie paru studentow i paru profesordéw, powszechne jednak znuzenie, spowodowa- ne nadmiarem réznego typu organizacji ideowych, ciazyto nad ta instytucja. Po rozpatrzeniu sie wiec w materiale eztonkowskim zatozyciele zdecydowali sie nie wtajemniczaé ogdlu cztonkow w miste- rium Aurozaurusa, wobee czego na zebra- niach odbywaly sie nudne prelekeje i ja- lowe dyskusje na zmiane. Sam Skrzypczak zreszta, zmordowany jak kon dorozkarski praca zarobkowa, nie mial sit i ezasu na planowe prowadzenie tej wielkiej axeji. Gryzt sie tym wszystkim niepomiernie, chudl, mizernial tak, ze az Nelly, ztoto- wiosa Nelly, zaplakiwala sie po nocach ze zmartwienia. —- Rozumiem doskonale — mowila — ze to wszystko jest niestychanie wazne, ale co mi z tego, kiedy ty dlugo nie wy- treymasz takiego zycia! ~~ Czekai, ezeka} jeszcze traszke —- od- powiladat doktér i leciat'na drugi koniec miasta zalatwiat jakas beznadziejna spra- we. ZaS Nelly zostatla na jesieni jeszcze zwolniona z posady w Banku Polskim i pracowala w jakiejg mate] wytworni filmo- we] ,édzie w Jodowato zimnej szopie na- krecano tropikalne sceny z “Dziewezecia z Wysp Kanaryjskich”. Poza zdjeciami, ktére zabieraly jej ma- se czasu, gdyz nieudolne kierownictwo 1 skromne Srodki przedsiebiorstwa powodo- waly ospale tempo pracy, pelnitfa Nelly jeszcze. zaszezytna funkcje sekretark) Zwiazku. Rola to byta skromna, zwiaszcza ¥ > Porownania z oslepiajacyimi horyzonta- jakie dr Skrzypezak roztaczal, a jed- nak bardzo istotna. Obawiam sie bowiem, ze frekweneja na piatkowych odezytach spadiaby niepemiernie, gdyby poza tysa sylwetka profesorska nie majaczyta- iota mela - whosdw sekretarki, przektadajacej na wielkim stole pakiety nudnej broszury pt. “Praca Jak <8) ostateczny miernik -war- B98 * Zwiedzenie miasta z jego. zabytkam| i muzeami, wodo-! 100-2 | _bytku, 2. ERA ae TEL. 733.1425 Odwiedza chorych w domu Akcja ta wybuchla na pozor spontanicz- nie j tu, i tam. tym bardzie] ze czesto gesto powolywano sie na Wielka Karte Pracy, jednak po bliz- szym zbadaniu okazato sie, ze sprawy nie przedstawiaty s sie ani tak prosto, anj tak dobrze. We wszystkich stolicach, na catym $wie- cie, na falach radia, na ekranach kin, po salach odezytowych, famach pism i kart- kach ulotek wolano teraz ciagle jednym wielkim i poteznym stowem: Praca, P ra- ca, Pracal!! Ale! Ale nie jako jedynia wartosc, ktora eziowiek okupuje swoje prawo do bytu najszerzej] pojetego, bytu wolnego, godne- go cztowieka, ale jako mus spoteczny, czar- na koniecznos¢ niewolnika, surowy kanon_ prawa publicznego. Przeklenstwo mSciwego Jahwy na synow Adamowych: “W pocie czota chleb spozy- wae bedziesz” saezylo sie z tej dziwnej , propagandy. “Dobro spoteczne plosity gazety | sclenne —- wymaga wytezonej pracy. Pan- siwa dotychezas mobilizujace millonowe | armie na wzajemne niszezenie swego dob- , robytu dzis powinny mobilizowac szero- kie rzesze do budowy i produkeji. Nikt nie ma prawa uchylac sie od tego . obowiazku. | ‘Strajki nalezy karae jak kradziez, do- konang na publicznym majatku, itd.”. W sposobie, w jaki ta cala nagonka by: | * la przeprowadzana, zauwazyt Skrzypezak | mimo pozornie wzniostych hasel uczajone- go swego starego wroga, dawnego clelca | aiotego, ktéry dzig. w zmienione) postaci | poszukiwal nowych sposobéw by utraymaé | sie przy wtadzy. spolecznych, ktére zerowaly na powszech- nej nedzy, zmniejszajac j tak skromne zasoby, jaki-|> mi. ludzkos¢ rozporzadzala, doprowadzito te sprawy juz do absurdu. Do&sé wspom- nieé strajk weglowy, ktéry kosztowat Spo- leczenstwo angielskie zawrotna sume szes¢- dziesieciu milionéw funtow szterlingow. Ale zgarnianie przez teoretycznych — juz dzig posiadaczy wartosci lwiej czeSci do-| kwestii niestuszne. Mimo wszystko’ dr Skrzypezak i prof. | Sadkiewiez postanowili ezekat. Ich ostatni | atut, to jest ogtoszenie, ze Wielkie Banki| : , i przedsiebiorstwa” finansowe poza swa fe deiatalnoscia organizacyjna’ i ‘regulujaca | nie posiadaja gadnych innych tytulow do zysko6w, byt tak -nieodparty, ze mozna go) byto WYZYS kad Ww razi¢ nierbednei, potrze- r Sie ee SERENE REN IE RSS. IO. RR CERIO RRR AS SIRS CANS OP SON ga as szantazujac jedne drugie i gromadzonego przez prace, byto Pe Ita kase zespolu oraz ona nose) wielu osob z Kanady podziekow anic. Prof. Bogdan Zaborski zebraniv: pewnej) sumy przez : |prof. dra A. Nelezina z No-. wego Jorku zespol zaplacil za. -wyeleczki. Pani Irena wa pokrvla polawe kosztow pleciodniowej wveleczki do iNiagary (8620.75) z funduszu. zgromadzonego z ofiar sklada- ¢ mych gamiast kwiatow na tru- imme sp. dra Romana Gajdy. zmarlego z poczatkiem 1972 r. Prezes staeji radiowej | CFMB w Montrealn dr Kazi. Merz Stanezyvkowski uiscil! ealkowicie — kaszt _wynajec ia autobusu na trav i pol dnio- wa wyeieczke do m. Quebecu i kopaln azbestu w irzystu dolarow. Goscinnosc. ofiarnose i zv- ezliwase = przyezynily d serdeczne}] atmosferv, wo kto- rej] przedstawiciele seorr afii| polskie} ezuli mee ae Fae Cote St. Paul, Gajdo- , Sul mie | evfankaw | sie da, | sie swojsko i, wywiezli niezapomniane wra-! Firma Alfre: of uprzejmie zawiadamia e onwaRcil swego 24-qn DOMU POGRZEBOWEGO przy 6201 Laurendeau Street ZEBRANIE GRUPY 2 PTWP éarvad Grepy 2 PTWP gawis- idamia wezysthich ealonkaw. fe - 'dnia Slo stvernia br. diedzielal : c godz. 2.30 po pohidnin odbe- die sie zeheanie wyboreze. na. _ktdre proszeni sq wazysey ezlon- lkowie, | Obrady odheda sie wi osall Pe - lish Credii Union, 36C9 St. Lav. renee Bivd., ‘ S. Nicia, prezes ZEBRANIE PTPBP Zarzad PTPBP, 1862 Welling. ton St. Mil. 104 P.Q. zawiadamia | ezlonkinie, Ze mie- odbedzie sic. ge godz. 230 po — zehranic 4 stvernia de, “poludnig, sivezne Je Czyz, SORE, u a ‘, 2 i .* a | fi a 2 ee tee t pen neg” ge “$5 25 Bran : ee gee Low hn te 2s: ree & allaire Inc. tel. 766- $589 | Yel. Slura: 842.5504 « a. James ) St. Wart, poi] 606 : ADWOKAT «ewe, Warstawa, Kaparnika V1. Mieszk. 684.4532 Montreal Spotkania z pisarzami: Pawel Lysek Pawila Lyska, profesora i pisarza zamieszkatego w No- wym Jorku a pochodzacego z cleszynskiej] Jaworzynki po- znalem w Anglil zgota dzie- sieé lat temu, kiedy cdwie- dzajac Europe przyjechatem " ldo Londynu. Drukowalem w 7 ‘Merkuriuszu Polskim"™ ie w “RKontynentach” a po- jego opowiadania o zyciu i zwy- czajach géralj beskidzkich a poznie] . recenzowatem jego ksiazki-pamietniki 2 ezasbw ywelay “Z Istebne] w swiat” (1960) i ‘“‘Poszto na marne” (1965). 4 sumiennych zapiskéw pamletnikarskich Lysek ad- tworzyt historie swojej ou. cleezki przed Gestapo przez gory do Stowacji, na Wegry 'a nastepnie lata woiny we Wydawato sie w pierwszej chwili, de sq |*faneui | W. Brytanii. W od to jakies odblyski ideologii faszystows kiej, | roznieniu ed lieznyeh rela- efi dowddcow, pamigtnik Lyska jest ksiezka szerego- wego. Niemniej) przeto bije z jego opowlesel gteboka tro- ska o losy ojezyzny, wyziera zasltanawiajacy idealizm, rego nie potrafila najezarnicjisza kleska. “Prey granicy” (1966) tra- ktuje o rodzinnych gorach | ‘autora. Jest to seria obraz-] kéw pisanych gwara o lu- dziach = traech ws Istebnej, i Koniakowa. Odrebnose ijezyka i obyezajow Ly iprzekazat nam z pietyzmem ij znawstiwem. Czego tam nie | znajdziemy w bogatej okra- | sie Splewek, ktorymi goérale wybuchaja pray lada okazji: skubanie plerza, willa, przad- iki, obrzedy s wielkanoene, iprzedndwek, wesele, odpuat, dozynki, rézne swieta, poda- nia i zabobony. Ksiazke za- imyka groze budzacy obraz ich martyrologii gorali z lat oku-. pacii. Nastepna ksiazka Ly byta powiese. Jej tytul “Twa- rde zywobycie Jury Odcesty” wskazuje na bezk ompromi- sowy bybdér gwary. Wybor okazal sie trafny: powles¢ u- gvskala nagrode za najlepsza | ksigzke opublikowana na e@-! migracji w 1970 r. Niew ie}- ka to rzecz objetosciowo. Sama propaganda pracy i jej znaczenia |Ujeta w 20 rozdzialow zaty- byta w zasadzie swoje] dobra; niepomier- ; ne rozbrvkanie stronnictw polityeznych i. itulowanych stosownymi przy- islowiami. Na wpét biogra- fiezna 2 na wpdt fikeyjna o- snuta jest wokol matoroine- go gérala Jury. Widzimy go jak wrara z ‘wojska austriac- kiego i zakiada rodzine. Je- | stesmy Swiadkamj jego nie- ustannego zmagania sie Zz trudnosciami, by uirzymac liezna czeladke. Ima sie rdz- ‘| ayeh zajeé ale bez powodze- ; nia: do handlu nie ma smy-4 kto- | glamac beskidzkich | Jaworzynki if sek | Lyska | setki, sumienic nie paoziwala mu provwadzic kerezme. Naj- |oogodniejsze dwa lata przed lsmiercia spedza jako baca o- Isiec gromady wysoko w gd- rach, Potem traci zimysty 1 iladuje w domu obtakanych. Ostatniml sHami woll i cia- fa uciexn stamted do domu, hy umrzec. jak na gazde praysiato, honorowo na 3Wolm. — Kampozyeja: powiesei jest | wzoroWa a narracja mimo bo- gactwa szczegdtow folklory- Stycznych i bagazu historyca- no-spoleeznego toczy sie gta-— dko } umiejetnie, bez obcia- venia. Tak samo jezyk. Oczy- wiscle bedae pgowara niezna- fa W zasadzie czytelnikow) z annych stron Polski jest pew- ona przeszkoda. Ale tylko do cvasu. Po pewnej} chwill do- 2eniamy jego walory 1 ade- Kwatnose. Utraymany w ory zach, bezposredni i prosty, u inikajecy retoryk; i zdobnie- iwa, jest nojlepeza rekojimig przekonywujace) prawdy. Powiese oltituje w piekne ‘ragmenty: np. o9is lasu czy tledzielna seena przed kos- ndtkiem. Mnie nalgebie] ws ramieci ulkwito pracdatawie- ie ostatnie] zapawy wi Za- vivkajace] uo karezmie. Su- feruje ono loniec pewnej e¢ kres pewnyceh warto- scl, bezpowrotne przemije- aie. Tesknota i bél musiaty szarpacé pisarzem, udy pisat Fcamte stronice; zal ludgi i ith stylu zgycia. Z dala od swojej] ojezyste}] wsi Lysek w podnowojorskie] pracownl ladtworzyt to, co moze juz nie ;istnieje nawet tam a fo je- so pamilec zachowata 7 ple- iyzmem. Ten nieskazony i bo- gaty obraz zajmie wybitne 'mijejsce posrod najlepszych osiagnieé polskiei powilegci regionalne}. Q tej powlesci mowitem na wiosne 72 na City Uni- versity w Nowym Jorku, na vezelni, ktére] wykiadowcea i ‘hibliotekarzem Lysek jest od lat dwudziestu. Na tej pla- cowee polozyt on wielkie 2 stugi dla polskie} sprawy to dzieki jego staraniom wprowadzono kurs polskie] iteratury emigracyjnei. Ale yo pisaniu nie zapomina, Przed moim odlotem z No- wego Jorku pokazat mi Bo towy maszynopis nastepnej powiesci pt. “Marynxa, cera gajdosza”. Uparta i wytrwala. praca ‘Eysek wypracowal dla siebie nie byle jaka pozycje w oli teraturze emigracyjne). Wy: glada na to, ze pozyci¢ te Je: szeze urmecni. . Florian SMIBIA cope le F Gand, ~ MAEA ENCYKLOPEDIA ZDROWIA ogélnymi zasadami- -leczenia: 1475 Cues. * Cena $12.00 plus 50¢ przesytka | Mats Encykiopedia Zdrowia zapoznaje Czytelnike budowa, ‘funkejonowaniem 1 zaburzeniami organizmu ludzkiego oras j zapobiegania ¢boroborm. Do nabycia we KSIEGARNI"ZWIAZKOWGA” Le st. W. Toronto. 4 = - Oat.