3
$
$
s
¢
§
=
MS
&
<
x
x
x
.
$
<
Ma
x
iy
3
<
z
*
i
$
3
=
=
‘
ee
g
x
&
5
"
2
<
*
R
$
g
Fy
s
<
:
>
s
x
Ry
S
By
3
$
$
&
:
a
x
Fy
x
3
<
3
:
3
+
§
=
<
&
iS
x
~
¢
¥
=
s
=
iN
N
$
<
N
3
3
:
<
<
N
N
N
x
N
£
N
z
<
N
x

ms ON ii MEL EEMG ELEC ESE EECEPEE ELL EPSALSAGIEAIEE ALL EDEROBE BEER EE

a

4

=e

.* “4 ROCKS

CMIMIOTOOTIILA IIIA S

Se NEES ENTERS TT CRT NENT SEEN ST EN NN ES

het SEER RE EERE REE SENEGAL ate re ae er eae

DUZO SZCZESCIA I - RADOSCI
z okazji Swiat Wielkanoenych
ZyCzy

Joxe f dm igrodzki i

Bruksell, gdzie wielki
\V/ historyk 1 patriarcha

demokracji polskiej, Joachim
Lelewel, spedzif dwadziescia
esiem bez mala lat swego
clezkiego | pracowitego zywo-
ta, bytem trzy razy.

W czasie swego plerwszego
pohytu w tym miescie cheia-
tem spojrzeé na dom, w kto-
rym Lelewel zamieszkiwal
przez diugi okres w latach od
1833 do 1851.
dotarlem wdwezas do niego,

po prostu nie znalem wow-|

czas jeszcze adresu, a nikt z

Niestety, nie

ktorym mieszkal Lelewel, po-|

dobnie jak na plerwszym —
trzy wysokle okna jedno tuz
obck drugiego —- a racze}

jedno tylko wielkie, tréjdziel-.

ne okno na cala bezmala sze-.
rokos¢é Sclany frontowej. Jest.
wiec na kaidym Pletrze je-

‘den tylko pokoj. To sie zga-
dzato i z fotografia, iz tvm.

Oo czym wiedzialem z listow
Lelewela. Nie mia w tym do-|
mu sasiadow 2 prawa ani z.
lewa.

Jest to rudera niezmiernie

/Stara, pokryta czarnym Ose

ino na planie,

Ks, pralat F. Pluta, proboszez

Ks, Jozef Lipka, asystent

Ks. Stanislaw Solfysik, asystent

London, Ont.

4 GAO RUMMMMUCUCRUOUCUOURORC ORGAO CRUNAEE y te
2

419 Hill St.

WESOLYCH SWIAT WIELKANOCNYCH

I} WESOLEGO ALLELUIA

przesyta

Polskie Stowarzyszenie Narodowe | ;
Kolo Polek i Grono Miodziezy

554 Hill Street

Najlepsze 2yczenia z okazji Swiat Wielkiejnocy
Witadzom Kongresu Polonii Kanadyjskiej, Zarzq-
dow? Glownemu SPK, Duchowienstwu Polskiemu,
wszystkim eztonkom Kola Nr. 2, eztonkiniom
Sekeji Pah, Mlodziezy Polskie] i Polonii w Lon-
don oraz Rodzinom Kombatanckim w_ catej

Kanadzie przesyta

zo Kola Nr 2 SPK

London, Ont.

Sw. a ty Ne Gg NN ng Ng NN MN Ne NN AN IR nan Ge, ty Hy A eT

KARARRARRRAARARAARARRAAARRARRRRRRAR

wem mato efektowna.

WESOLYCH SWIAT WIELKANOCNYCH

mieszkancow tamtejszych, 2! dem, — dom, o ktéry nikt ni
t. f - can sot .} + . . ae
ktorymi sie zetknalem, nie} gpg Bramy izadnej nie ma.

umiat mi go wskazac. Zawod) ». pewno nigdy je} tu nie
fen ezesclowo

, 9 wynagrodzilc| hyio. Wejgcie z ulicy jedyne |
mi ujrzenie Grande Place —| prowadzi przez waskie, bar-
najpi¢kniejszego w Europie! gzo zakurzone drawi. Byla na-
rynku miejskiego, jak twier-
dzq znawcy architektury da | na drzwiach éwiadezyt, ze od|
wnych wiekow, W C¢zyM M2) jakiegos czasu nikt do tego|
pewno maja Facje. |domu nie wehodzit. Niewiel-|

Znalaziszy sie w Brukseli kie okno parterowe zaston'¢
po wielu latach po raz drugi. ‘te byto okiennica. Z pét 2dé
znalem juz ten adres: 26, rue. tej zadrukowanej karty pa-
du Chéne, a takze mialem juz. Pp eru na drzwiach mozna bv-
ogodlne wyobrazenie, jak ten [lo whioskowac, Ze parter mie-
dom wyglada, zdarzyto mi sig | seit przed ilomas tygodniam!
bowiem kiedys widzies go na czy miesiacami jakis Warszlall
fotografii. Okazalo sie, ze uli- lub kantor.
ea du Chéne znajduje sie zu-
peinie blisko Grande Place,
a biegnie réwnolegle do jed-
nego z bokéw tego placu.
Cho¢é tak mala odlegtosé dzie-
li ja od niego, kontrastuje Z
jego wspaniatoscia i bogact-|__ musial zawsze przechodzi¢, ||
wem architektonicznym, jest idac do siebie na gore. Przy- E
bowiem skromna, cicha, 2a jaciele uczonego, ktorzy przez|
kurzona, troche ponura, slo-lten jckal réwnie? musiel! |
przechodzi¢é, nazywali go po|
prostu szynkiem. To juz mode)
jednak zbyt pogardliwe okre-
Slenie, Szynk w Srédmiesciu
Stolicy Belgii, tak hlisko
Wepanialego placu — to chy-|
ba nie pasuje. Karezma, jak!
mawiali miektorzy, —- tez nie,
Trudno znaleze polskie slowo,
|odpowladajace dokladnie
‘francuskiemu: “estaminet’’.
Moze: oberza, czy tez gospo-
da? Mniejsza zreszia oto.
Dose, Ze Ow podrzedny ‘esta.
minet”, jak mi sie wydawalo,
zupeinie dobrze pasowal do
tego niezbyt - Poclagajacego
parteru,

Nie bylem pewny, ey byt |
to dom Lelewela. Sktonny |
/jednak bylem przyjac, ze to
ten wlaSnie,

Nasuwala sie mySl, ze z4|
ezasow Lelewela mdgt tu 2!
powodzeniem miescié sie ow)
interes piwny czy teZ piwno-|
przekaskowy. przez ktéry —|

:
|

jak o tym pisywal w listach,

Doszediszy do rogu, od kto-
rego ta ulica zaczyna sie, sta-
najem rozbawiony przed stu-
dnia z wytryskujaca perma-
nentnie (bez zadnej] pompy)
woda. Zdobi ja bardzo frywol-
na statuetka chlopezyka o
nazwie nieco gorszacej iale
uzywane] w Brukseli nawet
w jezyku urzedowym): “Man-
nequin qui pisse’. Nie bede
chyba podawaé tego w pol.
skim bremieniu, jako$ pidro |
Wzdraga sie. Flamandéw)
brukselskich, kt6rym pomys!
takiego pomniezka przyszed}
do glowy, cechuje podobno)
sktonnosé do bardzo rubasz- |
nych zartow, —~ tacy juz, ale|
to ich sprawa.,

~~ Mieszkam ~~ pisal Lele.
wel do jednego z przyjacidéi
~~ W sasiedztwie “Mannequin
qui pisse’: ten z dolu, ja u
gory koncow ulicy strzezemy.

Trzeba wieec bylo is¢ na
drugi koniec ulicy. Niedale-

yo uplywie roku, w czasie
nastepnego
Brukseli, znéw tam = zasze-|
diem, i tym razem opanowaly
mnie watpliwosci. Zaniepo- |
-kKoilo mnie, ze nie bylo na|

pobytu. wl

| trzebnie),
| Lelewelowi
|Zaprosit go na stale do swej|
Strzeni. Przy tym zanadto za-
latywalo tu bieda. Nazywajmy
iwiec.to pomieszczenie nadal,
|jak dotychezas,. izba.:

imogly.

Ziosé mnie ogarnela. Ze)
(strony administracii bruksel-
skie} byto to barbarzynstwo.
Bardzie} jeszeze gorszace jest

to, ze nie zapobiegt temu nikt |

2 polskich tak 2zwanyeh ezyn-
nikow oficjalnych. Ani nikt
z Polakéw, osiadlych w tym
miescie! A byta to pamiatka |
nie tylko po Lelewelu. Row-
nied po dose leznych znako- |
‘mitych ludziach, nalezacych
do réanych narodowosei, kto- |
rey do jego izby zachodzill.
Poprosilem, by mi pokaza-
gdzie ten dom |
stat? Okazalo sie, ze dokta-

| dnie na przeciw tamtego, kt.

>

se,
Tak wlee domu Lelewela |
nie znalaztem.

iremu tak dlugo przygladatem |
E

\le mmalaztem vis-a-vis jego

dem, ktory sila rzeczy musiat |

Lelewelowi codziennie rzucaé |
sie W oczy, He razy spogladal
ze swego okna na waska ull-.
ce. A pray tym te dwa domy
pray ulicy du Chéne byly na|
pewno bardzo podobne do
sicble. Ten istniejacy jeszcze,
ktory przyciagnal moja uwa-
ge, moze z powodzeniem u-

chedzié za sobowtéra tamte-

go, nieistniejacego juz.

yp ruksela nie byla dla Le.
# iewela miejscem osiedle-

nia 2 wlasnego wyboru. Zape-

dzil go tu burzliwy los dzie- |

TOW ¥.

W 1831 roku byt cztonkiem | (YY
Rzadu Narodowego, zarazem |

przewodniczacym warszaw-
Skiego klubu rewolucyjnego.
Zaoczny wyrok sadu carskie-
go zakwalifikowal go na szu-

, bienice. Po klesce udat sie do |
| |legly rozmiar (na eala szero-
|kes¢ kamieniczki),
|ja nazwae jakos godniej, na

Paryza, gdzie rozwinal ozy-
wiong dzialalnos¢ polityczna.
Krzywo patrzaly na to wia-
dze francuskie, ktorym tydki
drzaly przed carem (niepo-
i po roku kazano
opuscié — stolice.
letnie]

rezydenc}i blisko 2

nim zaprzyjazniony, popular-
iny wSrdd szerokich mas “bo-
‘hater dwoéch $wiat6w” (Euro-
py i Ameryki), generat La-{
fayette. Niedtugo zagrzat tul
|Lelewel miejsca, policija ka-

zaia mu sie wyniesé do Tours,

miasta w zachodniej Francji.

Protesty Lafayette’a nie po-
W Tours wygnaniec

\fez nie zabawil dlugo. Dostal
Wyrok, skazujacy go na opu-|
‘Sztzenie granie Franciji,

4 niezbyt wielkim tobol-

Znalezé nie |
'
lozona na nich kiddka. Kurz neeiem bo go juz mie ma.)

x

ifrancuskiego Friy ~1relnie
‘inne, nig w sfere.. .zade-
wreh tego kraju, om WYTaznie
propolskie. W Lille wielbicie-
le polskiego uczenego i przy-
wddcy polityeznego nie wie-
dzieli juz, jek zamanifesto-
‘waé swa goraca sympatie dla
niego, i doszio w kofcu do
tego, ze kupili mu frak. Lele-
wel Jednak, kiory nigdy w zy-
clu od mikogo prezentow nie
| przyjmowal, upar! sie, 7e@ za
iten frak zaplaci. I zaplecil
| rzeczvwiscie, uszezuplajac
swe bardzo skromne z3 scby
‘pieniedne. Ueztom ku czci Le-
lewela nie bvicby konea,
gdyby nie zniecierpliwienie
‘policii. Nie byio rady. musial
Iruszy¢ do niedalekiej j uz gra-
inicy, procesjonalnie ndprow a-
dzony przez zarliwych fran-
euskich sympatykow.

I tak znalazi sie wkrotce w
Brukseli, Tryumf moralny i
holdy, odbierane na ziemi
francuskiej, miat juz za soba,
przed soba — niepewna, bar-
dzo niejasna zarvsowuljaca
isie przyszics¢.

Praypadek sprawil, ze nat-
knal sie od razu na te wiaSnie
gospede pray uliey du Chéne.
‘Trzeba tu wtracic. ze miata
inazwe: “Estaminet de Varso-
vie", — gospody czy tez ober-
izy warszawskiej. Nazwa ta by-
la dla wygnanca mocna przy-
neta, i bez namysiu wynajat
tu izbe.

&

jednym z listow Lelewe-
la, pisanyeh do brata,

‘Prota w Wa ‘szawie, znaleze
mozna dokladny opis tej izby

‘i znajdujacych sie w niej me-
bhi,

Ze wzgledu na jej dosé roz-
mozna by

przykiad komnata. Budzilo

iby to jednak pewne zastrze-

zenia. Stalo tu mnéstwo ma-
sywnych gratéw, miedzy kto-
rymi malo bylo wolnej prze-

Niemalo miejsca zajmowal
pekaty zelazny piec z rura
blaszana, ktory mimo swych
pokazny ch rozmiarow wydzie-
lai mato clepla, natomigst
duzo dymu. Loze miat Lele.
wel rozlegle, ale niezbyt piek-
ne, z prochniejacego drzewa.
By! stot okragly, mahoniowy
wprawdzie, ale prawdopodob-
nie nieSwiezszej daty, niz to

Wy SRRARAAARARAARARARARAAARARRARR

i0zko.

éyczy swe) Klienteli i catej Polonii w London

‘ London Lumber Hardware Ltd.

501 Bathurst St, - y
fy SNEED
zyczenia Wesatyeh Swiat

London, Ont.

ge ince Mange tee Sage pe
t Wielkanocnych
zasylaja

MERCURY CLEANERS —

W. JACH i A. BIELAK,
Na wasze zadanie zableramy

wiaéciciele

ko zreszta, jest krétka.

Ale gdziez ten dom? Ida
kolejno numery 18, 19, 20 2
odpowiednimi
na nastepnym domu juz ja-
kas skomplikowana kabata z
numeracja, Na dwéch nastep-

nych w ogdéle numerdéw nie)

ma.

-— To ten chyba, —- orze-
klem, stajac przed jednym z
nich — to tu wedle kolejnosci
domow powinien byé numer
26.

tabliczkami.|

tym domu numeru, ani tabli-
cy pamigtkowe}] wmurowanej | |
|drowke dylizansem, czeécio-|

w okresie miedzywojennym.

Postanowilem zdobyé infor-
macje, ktére bylyby zupelnie
miarodajne. Szezesliwym |
zbiegiem okolicznosci na tej
same] ulicy, idac w kierunku

| cWego nieprzystojnego troche.

chlopaczka, natrafiiem na]
urzad budowlany.

Wyjasniono mi tu, Ze dom)
pod numerem 26 wraz 2 dwo-

kiem, w ktérym mieseil sie

‘caly jego majatek, podjat we-|

Wo pieszo, ku granicy belgij-

iskie]. Droga jego prowadzita

przez normandzkie Rouen,
petem Lille. Miasta te witaly

80 z niebywalym uniesieniem

i cheialy go gwaltem zatrzy-
maé ou siebie.

_ |trzeba tu wyjasni¢é — wéréd
|intelektualistow i

wrod ludu

Nastroje —/

Praypuszeza¢ nalezy,
ze przy nim mieszkaniec tego
biednego epartamentu jadal.
Ponad to biurko i trzy prosto-
katne stoly. Tych nie bylo za
duzo, bo kazdy z nich mial
Swoje przeznaczenie, Na jed-
nym z nich lekator tego po-
mieszezenia — twaérea dziet
| historyeznych j numizmatycz-
|nych (“zdzielca’ jak sam sie.

(Dokonczenie na str. 23)

i dostarezamy do domu.
Nasza nowa lokacja
768 Hamilton Rd. London, Ont.
Tel. 455-4640

*

BE DER EERE RNIN EEN RR CRORE MIRON

a ARRAS ARARAAAARAAARARRARAARARARARARARRRAD :

Najserdeczniejsze iyczenia
RADOSNYCH SWIAT WIELKANOCNYCH
i WESOLEGO ALLELUIA
sktada stwej Klienteli i cate] Polonii

BUDDY’S VARIETY
W. JOHNSON & P. ADILI, wlasciciele

Hamilton Rd. & Delaware St,
London, Ont.

Z OKAZJI NADCHODZACYCH SWIAT
WIELKIEJ NOCY |
SKLADA NAJSERDECZNIEJSZE 2YCZENIA

JOHN T. DONOHUE
FUNERAL HOME LIMITED

Since 1930
J, DENNIS DONOHUE, Funeral Director
MODERN NEW CHAPEL
_ 362 Waterloo & King St. London, Ont.

Tel. 434-2708

: SORAYA SEES EEN

WESOLYCH sw IAT: WIELKANOCNYCH
zyczy swej AUenteli i cate} Polonii

JOHN DELICATESSEN
Wlasciciel P . IWANKIW :
Polecamy wszelkiego veizaju artykuly spozyweze,.
krajowe i importowane, Zawsze na skladzie
| wryroby swiete i mrozone,
Klientow naszych obslugujemy uprzejmie
d “szybko. :

‘Covon Market © London, Ont.
Tel. 433-4831

Reais EXER Se

ma ezy trzema sasiednimi zo-
Stal zaraz po ostatnie] wojnie
sie 2 zapamietana dobrze fo- zburzony, a miejsce, gdzie
tografig. staly te domy, ogrodzone pto-

Parter i dwa pietra nadi tem, przeznaczone jest na za-
nim. Na drugim pietrze na/ budowe.

Jakoz wyglad domu zgadzat

PPM CCE CC CCS.

RRARARARRARAAARADARAAARAARRARARARRARARAD +

RUSE TRAVEL AGENCY LTD. ,

463 Richmond St, London, Ont. Tel.: 439- 6531, 672. 7020
Przedstawicielstwo “ORBISU”

Zatatwia wszelkie sprawy zwigqzane z wyjazdami Indywi-
duainymi i Grupowymi oraz Emigracja z Polski.
Przyjmuje zlecenia i udziela informacji
Kierownik i WlaSciciel Oddziaku Pelskiego

' JERZY R. STOLFA

FOREIGN TRADE CO.

463 Richmond St. London, Ont. —~ Tel, 439.653]
Upowainiony DEALER

PEK AO

Wysytka alecen pieniegnych . "DO WYBORU™ - “SRUP"
paczek éwi igtecznych, zywnosciowych, awocawych, wegla,
lekarstw, materialéw budowlanych, samochodow itp,
Prayjmujemy zlecenia i udzielamy informacji, osobiscic,
listownie i telefonicznie.

“15 lat w stuibie Polonii w London, Ont. j Okolicy,
_ RARAAARRARARARRAARARAARARARAAARARARARAAAY
Serdecz ne Zyczenia Wesolych Swiqt Wielkanocnych
wszystkim Czytelnikom i oglaszajqacym Sig w
“Zwwigzkowcu” oraz catej Polonii -
tora

/PRZEDSTAWICIEL “ZWI \AZKOWcA”"

| 1911 Royal Crescent
London 35, (Ont. |

ee Sa ae Sail wer ee ee oo Soa ae ae
ole 2 LWCE Ch Cw Oe MCE EEK gE

? ri t ") | &
EXXON NNER NN ARR RNR ESSA AREER B

RADOSNYCH SWIAT WIELAANOCNYCH
zyczy

LeCocy The Florist Ltd

Stuzymy Lakehead ed 191] roku
WYSYLAMY KWIATY TELEGRAFICZNIE
Thunder Bay P 240’ Arthur St. ,
Thunder Bay F 905'2 Victoria Ave.

7 BODROROGE EOE DOGIO NOONE by

Pe
4 afin
: Ls
PP tr
, tis

 puZO SZCZESCIA [ RADOSCI
6 OKAZII NADCHODZACYCH SWIAT

ad ENZELL'S CLOTHING

619 Simpson St. - Thunder Bay F, Ont. %
| Tel. 623- 7533 A
RARER %

: ok

“WESOLY CH SWI: 4T WIELKANOCNYCH ‘

| sktada 3%

. ~ wwseysticinn ezytebukom “Zwiqzkowca” =~
a oraz doseysthim ogluszajacym sie w “Zwiazkowen”
' Przyjaciotom oraz catej Polonii

- Boleslaw, Stefanowski
| _PRZEDSTAWICIEL “ZWIAZKOWCA"

ona Thunder ‘Bay i _okoli lice
27 Ste Clair’ Ave. “

Fog ny ‘ielbas

“Thunder.

SARI
Serdeczne syezenia WESOLEGO ALLET:
Organizacjom i catej. Polonii w@ Kay

sktada

OKREGE

Hees

\\ THUNDER BAY P. | THUNDER g
 KONGRESU POLONII KANADYs

S Bee een totter aS tt

4 RXRERARG ARRARARRARAARRRARAARRARRARY;, ..

NAJSERDECZNIEISZE 2y CZENTA
WESOLYCH SWIAT WIELKANOCK N¥ Cg
dla wszystkich Cztonkéw i cate; p

skiada
POLSKIE TOW. BRATNIEJ PON
Im. Marszatka Pitsudsk;
818 St. Paul St.

Oly

Thunder ‘eo

SA Ng NG NR tN REERKRRRNRNN RVI

nN py SRRRARARARARARRAAARARARARR

NAJSERDECENIEISEE ZYCZENIA
WESOLEGO ALLELUIA
sktada

* Prezes Grupy 19 ZPwK wraz z Zan:
Za Zarzad: S$. WRZECIONEK, Prezes ¢
102 South Court St. Thunder Boy? ‘
SRN NN NINN N NIN NNR NR RNR NON

pela oath ack Nal Whe Wd ther Natl cel, el ined Nha eet neh Nav Nac ul eh inet sa Neel atl te

XO

Serdeczne Zyczenia Wesotych Swigt
Wielkanocnych dla wszystkich naszych Capt

Ssympatykdw i catej Polonii skladg

POLAKW w KA sf

ERA AAAEAASERAAARNEENI TANNIN |

Polska Placéwka
Kanadyjskiego Lei

sktada wszystkim Cztonkiniom i Colon,

Organizacjom Polonijnym,

cate] Polonii oraz Rodakom w Krapt |
WESOLEGO ALLELUJA

724-730 Simpson St. Thunder Bay

TNE NE ORONO NS SOREN OOS NS DOONEY :

Ree ga aa he NESE AERR ERE RR ee a eed eae eat ten ee eS

SERDECZNE ZYCZENIA WESOLEGO ALLEL
wezystkim Przyjaciotom i catej Poloni a4 |

CREST MOTOR HOTEI
Nowoczesne urzadzenia —- Uprzejma obslual
875 Red River Rd. Thunder Bay P, Oi
Tel. 767-1627 |

See NEA ea rte retent eaten entree RRRRRARRRARMY

PRIDDIS PIII NID INI

;

SERDECZNE ZYCZENIA
Z OKAZJI SWIAT WIELKANOCY

Hubie, Lingmen Lic}

6-A North Cumberland 5t. 345-251)
- Thunder Bay P, Ont.
REAL ESTATE — INSURANCE
MORTGAGES «|
“Where Customers Send Their Friend |
Zalatwiamy sumiennie i szybko wszelkie oy
kupna i sprzedazy nieruchomost!
i przedsiebiorstw |
oraz wszelkiego rodzaju ubezpieczea* "|

RRR

RADOSNYCH SWIAT’ “WIELK. avocnyee
sktada wszt ystkim swoim Klienton i cate) *°

Northern Ontarig ‘Brewer ies
Thunder Bay P, Ont.

aes

b DERARARAARARNAAAARAAAANTANS

"eer ee es er at Ree

WESOLYCH SWIAT WIELK. anoontt

FAMILY ‘BUTCHER | & Groce
300 Eistenes St. Thunder Bay ie
] Tel. 623- 8919 ee

a ly spe y