, OK, AZII NAJPIE *KNIEISZYCH. SWIAT. ROKU WSZYSTKIM PARAF TANOM | RODAKOM NAJSERDECZNIE. JSZE ZYCZENIA GWh AZDKOWE y. NOWOROCZNE a. -sktadajq: eae ow Toronto Re OLA. BAGSIK, O.M.L, proboszez O. Ss -BADERSKI, O.M.L NAIL EPSZE 2 NCZEN 1A - SWIATECZNE - I NOWOROCZNE éle swe} Klientom i cate} Polonii ‘DENTYSTA 3242 Bloor St. - Toronto 18, ‘Ont. Tel. 233-8747 HMRI CII NIECE NICE ececeeeecceeccen | aYCZENIA 7 WESOLYCH SWIAT BOZEGO” NARODZENIA i SZCZ LESLIWEGO NOWEGO ROKU ——_ &®& wszystkin Klientom, Przyjaciotom, Kolegom — oraz organizacjom polonijnym skiadajq: Jerzy Lucki i Wspétpracownicy | _ POLSKIEGO BIURA PODROZY " rete MHREIE ‘ 356 Bathurst St. a Te. 368-0797, | SERDECZNE. “WCIE ENL 1 Ww VESOLYCH Swi AT | i S2CZ PSE G 0 NOWEGO ROK UP | ee - Reprezentant 7 CROWN LIFE” INSURANCE COMPANY Wszelkie kategorie uberpieczet na zycie, 2 Eva : Rood, _Erobicoke, ( "SERDECZNE ay EENTA svt ATECZN | NOW OROCZ NE SKEAD: A 1410 Dundas St. w.. os Tel. 533-8809 Toronto, ‘Ont. | | 16- A Cal lifornia St. — Tel. 437-4306 _ Brampton, ¢ Ont. -_JANUSZ. BARTKOWIAK, wlase. _ “Pianina i fortepiany, nowe od $570 : “Marks _ Mason-Rash, Willis, Sherlock. ~Manning (Pres, Heinzman) i Uzywane od $145 wzwyi oraz ‘organy Farfisa,, akordeony i inne instrumenty | | -muzyezne, : | Strojenie pianin i fortepiandw. TE EH EEN = — wiaSclwie Wh pred W Tulugic (whrew pleuzas iad. | proboseeeawle na eae oO sorloceele nionym wielkomiejski zaduch. I)} nie wiademo, co DY tam byte do zobaczenia. A moich polskich upal odrazu nie byio tak zaraz, 90. nim sie w roezerzane}] femperaiu- | rye i w rozerzanyeh temperamern: | tach odbyta na ten temat deba-| ta, nim zostal adkryty w rozkia-| dach klerunek Lourdes, naj- blikszy pociag jus sobie adszed}. A moze to byte i opatrano: Sen. we, bo przecie jesé trzeba po ealodniowej podrézy, Wige sie nakujemy do bufetu i jemy je dyne co we Franeji w takie! miedzypositkewej perze dosinc moina: “sandwiches” — wezo- rajsze bagetki z mierne}) klasy kielbasa. A i kelner ojezyznianie warezy. Ma sie juz dobrze ku zachado- | gdy wreszcie ruszamy. Noc nas zastaje wsréd winnie i ja- kieh& blige) nieokreslonych gar kéw, domki blyskaiq) oknami| wérdd drzew. Jedno i drugic| miasto “stale za nami. Wres Cie | Tarbes. To judi co$ bardziej dia. poboznych uszu znajomego. Lour-) des musi byé tuz tuz. Ciemnosé zapada catkowila, pocigg pojekuje i ggrayla na za- kretach. CoS jak cienie po lewe] stranie daleko. Gory to? Chnu- ry moze? Czy w ogéle tylko noc? Ze zwykiym szezekaniem zela- za wreszcie zatrzymuje sie po- ‘clag. Peron pograza nas w odme- tach ciemnosci. Mdie tylko swic- fla tui tam. Ostry ziah i cisza. Noe. W ychodzimy na szeroki plac dworcem, Przed ciemme miasto. Gromada dachéw skupionych jak zmarzniete stad- ko ptakéw. Czarne cienie wie majaczejq tu i tam. Wysoko Ww | niebie pare £ zej po lewej, jakby na szezycie | nieco nie (Say sie skreci ku rzece wielkine gwiazd. A nieco ni- liku clemniejszego "nos, wielki z lampek krzy? Gak | wiejskich | kosciéikéw) wyrastajacy ze sznur- ezasem na oltarzach ka §wieegeych paciorkéw; na drugim wzgérzu okragly budyne- ozek niewiadomego przeznacze- nia, ‘a obok migncegea Swiallami dawidowa gwiazda na wysokim maszcie. A dale), dale] clenis «lent gor. ‘Obce miasto. Daiwr ie jest smu tno, gdy sie opuszeza praytulng praystati oswietlonego diworca wW -obeym mieseie. Czujesz sie jak niewidzialny dla miejscowych mieszkaficéw oo zablakany duch. a Tylko zaczajone po bramach Ko- piety | (nie, prayjacielu, nie te panie!) zauwaiajq praechodniéw i proponujq nocleg, -- W hotelowym podw6érzu pach- nq kwithace drzewa. W pokoju -zvawieszona won rozgrzanego dre- wna. 1 rychio zmeczenie zamic: | nia sie wosen. ®& . & _ Ranek jest pelen stotica i pta- kéw. Zauwalamy, ze hotel nasz, schowany w jednej] 2 waskich } spadzistych uliezek miasta, opie- ra si¢ pleeami o skaliste w2zgd- rze, diwigajace na soble cos wy- pladajgcego na fortece. Wokdt tej skaliste} gorki rozsiadio sie si¢ Lourdes. Wrcehodzimy. Zaraz za rogiem wpadamy wi oruch i tum. Istne polgezenic Czestochowy z Zako- panem.. Ostre powiletrze, wokor | gdry, a miasto? Miasto to tysiagc hotell i jedna Matka Boska. Rze- dy za reedami bud, sklepdw, sklepikow, kramow, stragand-y, stoisk. Jest nawet i polski “bou- | -tique’™! Pamiatki, curiosa, dewo- ejonalia. Nawolujqee praekupki. Katarynka z matpkg. Osiotki do przejaidzki, Wazek z lodami. Ho- tele i jadiodajnie. Na szyldach wszysey Swiecl z kalendarza pa- . tronujacy indywidualnym intere- | SOM, Wsrdd tego thim, flim, tum. Cryte Inikom Ziwin=kowea: wszystkim Parafianom i wszustk sim Boga Zhawicie la, Powel § sere, milosei = okasji m spddziewaniom) nie bsio swych. zgadnych gér, ale byt straszliwy) towargyszy 84) korci do Swielego miejsca. Ergo... deeyzja: jechaé dale} odrazu. ‘To tak jakos . nant | nej epoki zaistniala: bo nad gro: | tg Bernadetki wybudowano spies | . icjalistyezne nogi! Rozkrayezane - redziny. Amerykanie obwieszeni pakun- sie, mdéj Boge, jedno kotiezs, x + dele drugie zacawna? Pobotnasdé i cickawoSé nadawyezajnosel eze- ota juz Szkoci sie S i | : cami. Plelgraymi? Turysei? Gdzie a g 4 éniew. Pinks { jakze chetnie } o- dnie Francuzi Spiewaja! ) odbija sie od skaly i niknie we wietrze jak dym. Slabe ludzkie Splewa- nie zwyclezone przez przestrzen. Roflezy sie Meza francuska, a pehaja, ze io w fednym iézku sypiajg. A |swoim biskupem, ze swoimi cho- zi, dlatego, ge Swiecte nad iotoezone bywa morzem braydoty. Wi Zakopanem Uumy biegala w ‘poegeni va miniaturowymi cluipa- gami z wyrzezbiong szarotka, czy talerzami z jeleniem, w Lourdes wielojezyezny tlum wife sie) wérdd rzedéw kolerowych rozan- | edw wiszaeych ma dragach, jak grona podie} kieibasy, wsrdad detek i tudziez plastvkowyech Swietyeh Panienek Civech z Lour- ‘des ocaywistie!) gz korkiem w gowie. To na cudewna wode na- | turalnie! Jaki deskonaly pomyst: | i Swieta figura i niettukaea sie |" ‘ putelka, Bo przecie tak bardzicj iwypada, nig. jak sam to o z€roco widgiatem, Swicta woda 2 Lour- Ides w butelee po piwie! Weysoki juz dzien. Sladem in cnyeh gr up. schodzimy ku rzece, | A rveka jest pickna, gorska, |, cwartka. Wiomiare tylko zanie- i cayszezona. cha echiodnym powletrzem. A w samym Srodku tkwi szkielet sta- irego Volkswagena, | Po drugie}] stronie mosiu Swiat | niby fen sam ale inny. Miejseo- wy biskup hiedys madrze wyku- pub tereny otaczajqee sanclua- rium iw ten sposéb nie pozwo- li by i samo Swiete ‘miejsce pogrqzone byio w handlowym wraasku i brayvdocie. Wszystko czy dlatete Ze pieknie, czy ny groty n : i se miejsee preveiar igajace tue rymi. Odkiadamy wiec odwiedzi- | wanie ¢ktoby sie domySHi, ze to! miato byé niby radosne “Chwala na wysokoéel’?) wracamy mal plaevk przed bazvlika. Jest ich wiaSeiwie dwie, jed-| na siedzgi na drugiej, spiete pol- kolistym podjazdem. Jakby ka- retam! olbraymdw wiezdZa¢ mia! ae Co ay ‘kto na dziesiate pietro. Ale opt) kieegaeyeh plasivkowsch Bernar- sywwae feco eudu chyba nie trye- ba: na poezigwkach wszysey wh dziell. Tak wiee — jak ta trojosobo- wa kareta — toczymy sie na 26 e. Sapige w upale. Nie my jed- ni zgresztg. Na gorze nie zostaje imy diugo: koScid! jak koSciol, dZieiony nurt oddy-| | si 7 g ibrzvdota okupujaca to miejsece | jest koSelielnego pochodzenia i ow imie poboznosel | gustu minio- trzone pseudo-gotyekie strum. mon- Ale zbyt ono nie przettacza, bo w przestrzeni maleje. Zreszlg zresztg juz sie wo nim i cos xa ezyna, Qbok ulica, klora bokiem a2 tutaj sie wsplela. Po je) dru | sie] stronic, praypleta do lesiste go gboeza “spowlednica’: smut- na dziwnie wydaje sie i brudna| i pogrzebowa, Ale moze budynek | edpowlada treSei ludzkich spraw tam sie dziejacych: to miejsce, gdzie idzie ezlowick uginajacy e pod brzemieniem swego czio- wieczonistwa, sam na sam z soba, jakby na progu dopiero sionecz- nego jeziora, ktore zaraz Za drawiami tego budynku = caly Swiat i to miejsce z zalewa. Miedzy drzewami (uz obok gro- bowee spowiednicy peezatek | wspinajgee] sie Drogi Krzyzo- we}, Stroma ona i daleka: wy- soko przeéwituja przez galezic | tray krzayze Kalwaril! Moi towa-| rzysze (Nie ma to jak zdrowe 50- albo moze ich |bardziej zachtanna ciekawoSé, a lrmoze poprostu. wieksza poboz-| | nose!) postanawiaja tam pdjse. Ale beze mnie, drodzy panowie, tukiem obejmujacym teren, cho: | wa sie ten twoér ludzkie} dziatal- noSei nad skala migday drzewa-| ja, mi: kto.: soko by n zadzieratby giowe wy- : beze mnie. Sehotlze boeznymi schodami do nigszego koSciota. Irlandezycy tam swoje odprawia- Jakaz bratniosé polsko-ir- Handzka! Czy to samo poszanowa- na to patrzec, gdy_ po | prawej stronie ma rzeke, a za! rzekq zielone wzgérza, gdzie na) wet dwa brzydackie klasztory Jaz godniejg w przestonie drzew i lodlegtosei; a dluga skale ocienio- af OF ng ligémi, po lewej? | Ttum huezy i szeleSei, Ale in- ny to halas niz w miescie, to ha- as uroczysty i peten niesmialo- Sel. Oto cudowne Zrédlo (o iro- nio losu! o mocy techniki!) uje- ‘te w rurociag zredukowane do iszeregu niklowanyeh krandéw. ostoneczniong niebein Stoja przed ‘kramami rozmrucza- jp he of gonki, by sie napié, by twarz umoczyé i rece, w butelke wody nabrac, Dale} pod okapem skaly pala | sie grubasnie wiclkic gromnice. Od wiatru spietrzone na nich aWiehrzone brody wosku i wosk rozglany womartwe morza na szi- jnych- nie dla spraw Swietych: ezarna ponurosé nabozeristwa? Uciekam do" beeen apical ‘mole mo- caysta W oltarzw. Cisza, “Tylko z ra przedsionka dochodzi szuranie stép i pokrzykiwanie rozgada- Wiochow. Tu masz chwile dla siebie. I moze nie tylko dla siebie. Dobre trwanie. Potem styszysz, ze w kacie kto§ cicho placze i wady- cha. I przypominasz sobie, 22! przecie to jest miejsee, gdzie, tyle bélu przychodzi, Tyle bez- nadzic¢jnoseci i opuszezenia. W poszukiwaniu nadziei. | & * A Na dworze zndow niebo i prze- | 'strzen i stonee. Oparty o balu- strade spogladasz na wielki plac, ina diuga rojna aleje. Na miasto rym kamieniu. 1 staje sie ciszej | |i spokojniej. Bo oto i grota. Oto- | fezona Uuntem. Wiasnie odprawia | atrakeja dla. wspélezesnego Faas, | Wtacza- | gwiata, ‘ludziom nie bija zy- W ie] serca na mysl Q wzajem- sie tam Msza francuska. \ my sie wiee. iRtory podziwiam liturgiczny ta- lent Francuzdw. I pewnle ich wiare, ZWwolennicy masowoSei na- ismiewaja sie z Francuzéw, 3c ‘tak ich malo wierzacyeh. A ra pezej puwinnismy podziwiaé jak ‘wiele ta garstka potrafila i po- traf osiagnaé ona réinych pe- k iach. U kto wie co sie oastateeznie | iepie}] KoSclolowi i Swiatu oplaci ezy dziewlecdziesiat — pracent mdie} obojetnoseci, ezy te kilka- inascie procent zdecydowania i pracy, I nie zwalajmy wszystkie go na tak zwane okolicznoései! Po raz nie wiem | aycia za zwapnione, dawnione, za byle. Tymeza- Trzeba sie (Dokonezenie ze str. 3) kontaktach narzeczen- skich, malzenskich i rodzin- nych. Beztrosko uznano te formy miedzyludzkiego wspol- za prze- nych sem ingres Daieciatka Bozego miedzy. ludai posiada okreslo- | ny rzucié na ziemie j tego tylko It eel: ogien prayszediem chee, aby byt zapalony. Oby iblask — pierwszej, Wigilline] ‘gwiazdki na zimowym niebie, loby rzewna atmosfera koled Hi gyezen, oby - Stonce piecze w plecy. Wyga-|bek ten w laénie ogicn na ko-|\ sza ptomyki Swiec. Chwilami na- minku serca naszego potrafi. sty podmuch cieptego wiatru po- |} | ir usza biale szaty. wok6! oltarg AL bi parasole trzymane nad szere.| Zakonnice stadkami, Grubszawi | giem wozkow z chorymi. Cisza i[szlych Meczennikow Kanadyj- EOE ER SSD eli aoe pasterka- i zito- y rozdmuchaé! WwW roku 1679 z grupa przy- rgantz . |kie powtarzanie | blagania,. Jest jak oddychanie — wreszcie da- ,|sze przenikajace. Przez thum ply: nie i powraca fala nie tyle ocze- kiwania co ufnego pragnienis, ifala otwierania sie na wszystkie najbardzie] nawet niemozliwe mozliwoSci. I nie cheieimy —~ jak ludzie eatkowicie zimni — widzieé w tym tylko zbiorowe] ‘histerli, wo takich chwilach do- tyka sie w tajemniczy sposdb |podstaw i sensu ludzkiego istnie- nia. Procesja wehodzi wo zaklete koto chorych. Zatrzymuje sie bi- skup nad kazdym i blogostawi. Cras ustal, dokonuje Sie teraz (Dokonezenie na str. 5). ssseoereeccnnt en eevenends naamabeeel ‘norodzic... skich przybyl do Ontario je- zuita francuski, ks. Jean En- okrutnych Indian z plemienia Huronow, ktorzy w relacii mi- sjonarza na okres Bozego Na- rodzenia fagedniell jak baran- ki. Wodzowie ich kladli przed izlobkiem Jezusowym cenne »skory, korony z pidr i toma- hawki. Dzieci przynosity do stajenki siano, owoce i pie- luszki. Cale wioski tanczyly w takt koledy — Jesous Ahaton- nia — Bog sie rodzi, moc tru- chieje. Nam dzis w ypada pro- sié Ksiecia Pokoju i Boga Mi- losierdzia o dziecieca, indian- ska szczerosé sere naszych, bo y Betlejem teraz, o zgrozo, ‘stacjonuje bateria artylerii z tufarni podniesionymi ku nie- DU... | Ks. Mieczystaw Szwe} Tow. Chr. olonijnym, Rodakom najobfitszych task i “blogostawvieistes 1 _ eeajemne] t i Szezescia godzina cho- — SM, Wit on Votes Ue: ee pond Pod Pos saa Noa Wet ee Cate Wee a Wee ne Ee a BER ag Ne We as Te oo Pee Bis ites tt YWse tae Soe sare - 3 pamaeete weenie a IeIAIENZICE Narodzen jai duzo sz¢2 es cia i Vex cum NS — Calonk om, Prez ayjaci wezusthim Rodakerm ntiS wea INCORPORATED Organizacja Budowy Domy | la Polskich Rencistow w Ont, WIAZANKE SERDECZNYCH 2Ycap¢ SWIATECZNYCH I NOWOROCZNYCH orresyla «Re ae RR. Be, eR Rae a ke, Bh Ms We BR Be Ns DR Be hy Phas RSLS, Sisinioiaioiaieicn. So BAS BR. BS Mea 5 Re RF vay See ; a ESSE CS: N AJSERDECZNIEJSZE ay CZENL: 1 : SWI ATECZNE I NOW OROCZNE ZASYE A ze swym zespotem znanej orkiestry Ww Toronto j okolicy. = PR age Rat ERNEST Het ANON f me hae RR SR pete pat Pe a me RE SAAR wigs ~ Wesolych Sct Botego Narodzena i Szezesliwego — : Nowega Roku BOGDAN SAWEL, wlascicie! nowo otwarte| srkoly jazdy samochodowe| “Polish-Canadia jalran. Pracowal on wéréd 51 Roncesvalles Ave: - Tel, 532- wt IgICIRDEISICNE ICN IICIIEIEICNZ oe N Prayjemnych i Wesolych ‘Swiat ‘Boiego Nato Rep f a Seeceslimege | ‘Nowego Roku skteda | be ae BIURO. ASEKUR. ACY INE U hezpieczenia_ w ‘szelkiego rodzaju- ie 479 E Foveerates Ave. Teen On Tel. 531-0945 SEINE EHEIIENRITIENETEN