POLISH ALLIANCE. PRESS LIMITED heas ‘Bloor Street West SS Toronto, Ont, Canada —_ MéP 10 Ld s: 501-2491, 531-2492 Seennal awe nail reeistration. number (and . ARN A RA Aan vein aan AB SS A Sia Offici ial Organ of) The Polish. Alliance of Canada : Ae eens aie samen acs Se haat actiiceamnnaunaman ant Ridas - — ‘Chairman al the Bord SAA AR i Arn Aetna el aninenting mnanamaenninnn Ikowsk] -—-- Acting | Bantorta. Chief a eames Ss einweanicntn inp Seite Aw, v Anas weecqnenanagaeliient acter a No part t of ‘this ‘Gublication 1 may be reproduced or transmitted, in any form or by any means, without permission rsa entender 8 ae : cesosenmaantigenmnienn oe! | PRENUMRRATA - Roczna — $35 5.00, Pétroezna —~ $16.00. Pojedynezy numer - — 354 fa gr Anica: Hoczna — $33 00. iefashoncont —_ howe 00 Sma nuemtronnaatedesteeadeanarataiaassaenicanaaenn Sal 6G ustaw 8} a acne: ; Wojna nerwow czy ian -Rosnie napiecie wokol Polski cy dnia na’ dzien rognie napiecie w awigaku Z VA w Polsee, poglebia sie kryzys wywolany reakeja bloku komunistyeznego na proces odnowy w Kraju. Z rosnacym niepokojem. znuzeni trwajaca od miesiecy niepewnoscia, Kraj 1 Polonia ezekaja na odpowiedé: Czy nastapi inwazja Paktu Warszaws skiego n na Warszawe. Mnoaza sic “syanaly ostrzeg sAWCZe. ‘Dnia 5 kwietnia ory: wadea sowiecki Leonid Bregniew wyladowal wo Pradze, by wziaé udzial w kongresie czechostowackiej partii komuni- styeznej. Od wezesnych lat 70-tych Bregniew nie bral. regu- larnego udzialu. wo zagranicznych kongresach partyjnych, rostatni kongres 2 jego udziatem mial miejsce w Polsee w gru- dniu 1975. W delegacji towarzyszace| Brezniewowi Swieca Mmieobecnoscia ezionkowie Politbiura i organinael sowieck ich, ktére w razie inwazji kierow alyby utakiem: armil, mun, spraw zagranicanych, KGB. . | Gdy Brezniew odlatywal z Moskwy do Prai, moskiew- ‘Prawda™, ezwarty juz dzien 2 rzedu domagala sie by polscy komunisci potozyli kres “Solidarnosci”. Artykul w slepny na pierwszej stronie “Prawdy” przypomina: .hajmniejsze nawet odehylenie” od zasid marksizmu- eninizmu prow adzi do pow aanych konsekwencji dla socja- lizmu’. | “Prawda’ utray muje, ze sily rea keying Z sewnattz kra- ju kryja sie za “otwarta walka’’ praeciw socjalizmowi w Polsce. Podobne sformutowania publikowano w= “Praw- dzie” 1968 r. dla uzasadnienia najazdu sit Paktu War- szawskiego na Czechoslowacje, kiedy zgnieciono “socjalizm z ludzka twaray” Aleksandra Dubezeka. | Wkrotee wschodnio-niemiecka agencja prasowa poinfor mowala, ze ty- Fsiace nowych zotnierzy praylacaylo sie do. manewrow nadal | trwajacyeh w Polsce i wokol je} granic. Nie podano doktad- ne} Hezby, | dnio- niemleckieh ska ° dolacazajacvch po osiemnastu dniach ma- newrow jo tym, Ze sa to “Swieze rezerwy z ‘glebokiego zaplecza”. Wedlug agencji, “jednostki saperéw {i zwiadu, ubezpicezane preez lotnictwo, zmoloryzowana piechote, czol- ai, rakiety i artylerie, zostaly przewiezione do wyznaczonych rejonow koleja lub w kol umnach wojskowych, inne oddzialy wyladowaly % barek desantowych na wybrzezu”. Komunikat fageneyjny dawal do zrozumienia, ze manewry bec =) trwaly jeszcze przez dluzszy czas. Sekretarz obrony Stanaw. Z} iednoczonyeh Caspar Wein- berger oSwiadezvt, ze sily Paktu W arszawskiego przetran- sportowaly materialy dia zaopatrzenia jednostek © wojsko- wyeh w ilosciach praekraczajacych potrzehy samych manew- row. Weinberger powiedzial (ez: “Ma’ miejsce wiele dzialan odbiegajacyvch od normalnych manewréw. Sa dziatania (wojsk Paktu Wa rszawskiego) zgodne z celem wkroczenia (do Polski). - 2 Spec} alny koresnondent “New York Times” wo Moskwie fustalil, ze wiekszose zachodnich dyplomatéw akredytowa- Pnych w Sewietach uwaza, ze inwazja Polski “to juz tylko kwestia dni’. Nicktérzy dyplomaci sa jednak adania, ge na razie Sowieci prowadza jedynie wajne psychologicang i ze nie podjeli jeszeze wstepnych 1 krokéw do inwazji. | Wschodnio-europejscy dyplomaci i dziennikarze w Mos- jkwie podali korespondentowi “New York Times’a", ze powie- dviano im, iz wiadze w Polsce powaznie biora pod uwage miodliwosé ugveia polskiej armii dla narzucenia Kr: ajowi stanu lwyjatkowego. Leez wielu z nich watpi, ezy armia polska. we caloseil # Aloskwy. Co w tej svtuacji robi Zachéd? Prezydent Standw Zied- noezonych Reagan wystal do Bregniewa list, “w ostrym. to- nie", wyrazajac ogromne zaniepokojenie administracji ame- rykanskiej sytuacia w Polsce, Prezydent miat oSwiadezyé w liscie, Ze wtargniecie do Polski “calkowicie zniszczytoby” SZaNSe rozmow W sprawie ograniezenia zbrojen. Lecz urzed- nicy Departamentu Stanu i Bialego Domu podkreslili, ze list Fnie stanowi ani ostrzezenia, ani groZzby. | Amerykatski sekretarz obrony Weinberger ogwiadezyt, }ze zawiekszenie skali manewrdéw Paktn Warszawskiego sie zuje na pogwaleenie Ukladu w Helsinkach wymagajaces notylikowania Paktuo Warszawskiego o przesunieciach od. | dzialow powyzej 25 tys. poza linie odlegla o 250 km. na i wschod od graniey sowieckiel. Weinberger i ministrowie obrony pozostatyeh 12 krajéw, iezlonkow NATO (Paktu Pélnoceno-Atlantyckiego) spotykaja sig w tym tygodniu w Bonn, na regularnym zjezdzie, by amowie sprawy diugofalowego planowania obrony. Styszy « ‘Sie ostatnio przypuszezenia, ze temat ten zejdzie na drugi plan i ze pod obrady wejdzie koniecznos¢ reakeji na wyda- rzenia_ w Polsce. Wprowadzono juz do programu obrad spra- we uzaleznienia negocjacli ograniczenia zbroief od zacho- wana Sowletow w sprawie Polski. Na ostatnim spotkaniu NATO, wo grudniu ub.r., wydano ostrzezenie, ze inwazja Polski mialaby powazne konsekweneje dla stosunkow. mie- | d2y Wschodem a Zachodem. | Wstepujmy w szeregi ‘Dwigzkn Polakew w Kanadzie | Prayjetvm zw y czajem ubieg ‘lych kilkudziesieciu lat i w prez ededniu 75-letniej rocznicy istnienia i dzialalnosci Zwia- ? zku Polakéw w Kanadzie, jego Zarzad Gléwny oglasza kam- panie wer bunkow a, kt6ra trwaé bedzie od 15 marca do konica fe maja 1981 r Wezystkich Rodakow, ktorzy nie najeza jeszeze do zad- Pene} organizacji polonijnej j stoja poza obre bem spolecznego | 2ycla zapraszamy wo nasze szeredi. Grupy ZPwK serdecznie witaé beda kazdego, kto zgtosi chee wstapienia w szeregi zwiazkowe, a praca co wazmocni alos. zorganizowanel] Polonii. Awiazek Polakow w Kanadzie -—~ to spoleczna organiza- cia. «@ ktore] wywodzi sie kilku wybitnych Kanadvjezykow polskiew pochodzenia, klorzv sa senaforami i piastuja man- daty poselskie w fe deralne] Izbie Gmin, zajmuja inne stano- wiska panstwowe zaréwno na szezehlu federalnym jak tez i prowine)i, o oraz w samorzadach miejskich, 7. sioteabw ZPwk wywodzi sie réwniez kilku profeso- row uniwersytetaw i inmych uczelni wyzszego stopnia. Poza ivm wyrdézniajacych sie czlonkow Zwiazku Polak6w w Kana- dzie widzimy tez w oinnych dziedzinach zycia Kanadyjskiego. —Zapraszamy wiec wsaystkich., Rodaku! Skorzystaj z dotychezasowevo dorobku ZPwK, ktorym sa: kowe, bi nliateki j | caytetnie, oraz kluby towarzyskie i zespoty lanecane. o | podporzadkowata by sie ta kiemu ronbazowi Zarzad Glowny Zwiaztky Polakow-w. Kanadzie Wawrow — “Secretary. RE IOI FS ee Ste pate etetangainnnrnaemanriieener ¢ sine = sytuacia | na Po Iske? (Ocay Swiata. zwrocone | ‘Sa po praybyeiu Bieduiewd: do Pragi oficjalna lecz mowa jest o oddzialach sowieckich j -wsclio- musi panstivach | racji Fundaeja im. Wt. Reymonta, liezne Domy Zwiaz- Niew ‘ulpliwie ‘cledka “beens sytuacja gospodareza Ww Polsee ma. praynajmnie; io do sichie, we: wnetranej, Qa jednoczesnie od- zo zmusza do solidarnogei strasza_ ezynniki zewnelrane od bezpogrednicj ingereneji w pol: W odyskusjach 0 skie sprawy. polskie} gospodarce toezacyeh sie na damach polskie} prasy 2decydowanie przewaza ton rze- ezowy (np. w dyskusji o prawic. strajkowym w wPolityee™® 2 14 —jutego br... Konsolidacja dobre} woll jest bardzo obecnie Polsce potrzebna, gdyz inaczej po pro- stu. nie ma szansy wyjseia z permanentnego kryzysu. Libe- ralizacja modelu zospodarezego jest bardzo potraebna, ale byto- by nichezpiceznym zludzeniem praypuszezac, 2 ona sama przez sie uzdrowi syluacic, Spo- leczenstwo nazbyt diugo w stanie gospodarezej} bierno- sci; nazbyt czesto dotad inteja iywa “gospodareza ulozsamiata sie 4 dziadalnoseia pozaprawna lub wreez praestepeza: gra mie: dgy panstwem jako wszechwlad- nym pracodawea | obywatelem nazbyt powszechnic polegata na waajemnym praechytrazaniu sig; celia rzadzaca nazhyt pravwykla do spoleeznej nicodpawiedzial- noseis. wicluo pracownikéw na: zbyt nauezylo sie robié niewie- le lub zgola nie; dziedziny o 2i- sadniczym znaczeniu dla popri wy stopy aveiowe] ludnosci Ok | niclwo, ustugi, budawnietwo mieszkaniowe, transport mice}. ski itd.) abyt dtuvo byly wosta- nie zaniedbania; mozliwosci cks- portowe Polski pozostaja nadal nazbyt skromne. System gospodarowania nie liczacy sie z cenami, kosztami, rentownoscia i stopa procento- wa, a zarazem oparty na arbi. tralnym odgérnym — ustaleniu hierarchii wagnogei_ eelow gaspa- darezych, bez faktyczne) kon- troh ich przez spoleczenstwo, pozwalal przez cate dziesieciole- cia wanosié piramidy gospodar- eze (jak np. nierentowna hute Katowice), ale musiat sila rze- czy doprowadzié do corag wick- sayeth dysproporeji. Swoista jw mowa spoteezna® zgawarta mie- dzy niezaleznymi zwiazkami za- wodowymi ,,Solidarnosé* oraz wiadza panstwowa (nienaruszal- ha, gdys gwarantowana przez ZSRR) mogta dojsé do- skuthku whasnie na skutek zatamania sic. wyze} wymienionege vospodarowania. ne zatamanic, w formie, wprost systemu Zreszta podob- tej lub innej nicuchronnie nastapte ow pazostalych bloku sewieckiego, edy omawiany tutaj system ro- dzi tam podubne lub jeszeze gorsze dysproporcje, 2 wyjat- kiem Wegier, ktére juz od lat eksperymentuja bardzie} clasty- eczny sposdb gospodarowania w samach socjalizmu -panstwowe- go. Nasuwa sic istotne pytanie’ ezy i jak daleve .,umowa spolo- ezna bedzie miata szanse prze- trwania w opraypadku jakiejs po- -prawy svtuacji gospodarezej w Polsee. Sadze, ze nie hedziemy micli okazji przekonaé sie o tym, gdyva2 poprawa wo owarun kach polskich moze mieé wyta- eznie charakler dhigotermino- WY, a w micdzvezasie zapewne dojdzie do powaznych spieé moze takze i reform) wewnatrz ZSRR i ow innych ,,ortodoksyj- nyeh’. krajjw cezionkowskich RWPG. W kazdych jednak ekoliezno- sciach dobro narodu polskiego wynlaga poprawy sytuaeji o- S spodarezel, a wiee reformy, prey czym ta ostatnia musi upo- rac sie z szeregiem podstawo- wyeh sprzecznosel: | a) Nacisk Judnosei wyawala jace] sie 2 okowow biurokracii amicrza do poprawy stopy iy- clowej, ale dotad cata gospodar- ka byta nastawiona na wzmac- nianie patistwa i sity bloku_ so- wieckiego (zbrojenia, pomoc so- jusznikom wiooramath Paktu Warszawskiego), Dotyehezasowy model gospodarezy zupelnie nie nadaje sie do potrzeb i aspi- spoteczenstwa konsump- ktore S&windomosciowo juz w Polsee istnieje, ale nie ma warunkéw urzeezywistnie- nia sie. Obeene braki zywno- sciowe jeszeze bardzic} ZA0StPZa- ja te sprazeeznose, evjnego, b) Nowe samorzadne instytu- eje stawiaja roszczenia w sto- sunku do panstwa, ale jednocze- snie nie chea i nie moga wziae wspolodpowiedzialnosei za rza- dzcnie patstwem. Np. zwiazki zawodowe biorac na siebie role wspdattospodarzy zakladéw pra- cy moutyby powsznie nadwatlic sw] autorytet wéred mas ezlon- kowskich, a w rezullacie wykon- czvé sic jako niezaleagny partner panstwa. 42 drugie) strony moz- liwosé panstwa wydatnego u- sprawnienia swego wlasnego aparatu jest bardzo ograniczona ze wzgledu na monopolizacje przez PZPR prawie wseystkich wplywowveh i zvskownych sta nowisk stuzbowyceh, |. . evch irwato wedziahresei “nemozliwe, _bevpieerzenstwo ke) ) Demokr nie zmierza do 2alarcia istnieja- nierdéwnosei —-zarobkdéw, praydaiatu Zvwnosei, dosie ep do mieszkni, dostepu do szk 6b itd, Z drugie} strony aby podniesé Polske gospodarezo ir2eba 2b stosowad na skale masowa im. in. silne pobudki materiaine, ktére sila rzeczy doprowadza do. jeszeze wieksavch nierdéwnosci, choé innego rodzaju anizeli nie- rawnosel dotychezasowe. W Pol: sce musi nastapi¢ bardzo duze przemieszezenie kadr pracowni- ezych mieday poszezesdlnymi dziedzinami, jem bardzo duzeco niezadowole- nia ezesei ludnogci.. Demokra- tyzacja moze w szeregu pray- padkéw oslabie dyseypline pra- ey i autorvtet kicrownietwa; nie ma zadne} gwaraneji na to, ze nowy rodzaj dyseypliny u- ksztattuje sic dostatecanie szvh- ko, aby zapewnié mobilizacie obowiazkowosei i pracowitosei, Usunieeie 2 pracy jednych tu dzi, odpowiedzialnych za do- iychezasowe bledy lub nie. od- powiadajacvch nowym wy mara- niom, nie zawsze da sie zrekom- pensowaé zastapieniem ich in- nymi ludZmi, lepszvmi i bar dzie} godnymi zaufania. d) Samo wyawolenie inie¢jaty- wy indywidualne) lub zhiorowej nie pomoze bez zapewnilenia od- - powiedniego zapleeza materia- towego, kadrowego i organiza- evjnego. Np. zakupy paszy. za granica sa jednym z% podstawo- wyeh warunkaw wzrostu porto- win zwierzat gospodarskich. Ba- “ZV budownictwa nie da sie szvb- ko awigksazye bez odpowiednie- go. gasobu) masayn i narzedzi oraz przeszkalenia nowych do- datkowyceh pracownikow. Aby uproduktywni¢ gospodareza pal- ska nauke, trzeba eatyeh lat prackwalifikowania Judgi i bar- dzo. sprawnego organizowania dacznosei. miedzy swiatem aka- demickim i swiatem praktyki gospodarezel. e) Aparat kierowniezy PRL pravwykt do autokratveznego sivlu zarzadzania judzmi i rze- ezami. Wo oheenej sytuacii amu- szony jest ustepowae wynt silami spolecanyml, ale sam skiad personalny tego apa- ratu nie ulega. jakims powaz: niciszym zmianom, co choéby wynika 2 fakia wysokiego stop- nia upartyjnienia niemal wsay- stkich ludzii na odpowiedzial- nvch stanowiskach, Co najwyzei PZPR praesuwa kicrawnikaw z jednych dziedzin i przedsic- biorstw do innych, gdzie oni je. szeze mie sa znani od swej ate) strony. ‘Pen stan racezy oczywi- Scie nie gwarantuje na dtuzsza mete ani samodzielnosei i odpo- kierownikow, ani {ez znacznego udoskonalenia po- ziomu kierowania gospodarka., f} Planowanic centralne, dotad, tylko 2 pozoru bylo r cjonalne 1 konsekwentne, edyi w rzeezywistosel rywalizaeja ao wiladze. i praywileje wewnatrz PZPR powodowala nieustanne korekty planu centralnego, za- leznie ktéra grupa nacisku byls stiniejsza wi danym — okresie. Boevnyvmi drawiami wprowadza- no do planu rozne nowe progra- my, ktére zakioeaty caly porza- dek planowania, powodowaly istotne przesuniecia w rozdziale grodkéw, odsuwaly na dalszy plan takie programy, za ktory- mi nie stala grupa dastatecznic silIna. Caly szereg programéw inwesilveyjnyveh okazato sie hee- ugvteeznych, gdyvz o ich wopro- wadzeniu do planu deevdowaly wasko pojete interesy klikewe, W warunkach polskieze obeene- go niedostatku catkowile porzu- cenie planowania jest wprost Liezba i sa réz- inferesdw an nako mi ik nvch sr up “Historie SZ) Od dtugszego jus ezasu po- j pularne dzienniki londynskie przeladowane sa zadza, mor- derstwami i intrygami. W tej kreeace] sie woké! jednego punktu wojnie w Londynie pomiedzy “brukow- cami’ a gazetami o wysokiej jakosci, popularny “Daily Mail” praypisuje specjalne znaczenie ostatniemu skanda- lowl szpiegowskiemu w Wiel- kiej Brytanii. Gazeta ‘ta moe- no rozdmuchala domniema- nia dziennikarza Chapmana | Pinchera o dziatalnosci byle- go szefa kontrwywiadu lorda Rogera Hollis. Pikanine jest w tej spra- wie, ze “Harry” Pinecher uzy- wany jest przez “Mail” jako bron przeciwko wlasnemu by- lemu pracodawey, a obecnic glawnemu rywalowl “Mail” - “Daily Express’awi”. Chapman Pincher pracowa dla “Expressu” od drugiej wojny swiatowej i orzed przejsciem w 1979 r. na eme- ryture = wypracowal opinie bezkonkurencyjnego eksperta od spraw ochrony —paastwowegn eben ‘alyzacja nicuehron. eco moze byé Zrdd-. : -kraju. Jednym z gtownych za- hue ew intel wi c. sadnionych przed no- (Np. nyeh sobie: Ja oeuteatiee 10 ogrotlk a dyspozy- cyjnego ulega bardzo 2nacane- mu haidseatteny (aresala juz za ~Gierka wielu wplywowych ludzi ‘yohite eo eheialo). pasady planowania_ % zasada re- prezentowania | Vv planie réznveh grup ludnosei jest obecnia jed- nym 2 centralnych probleméw ulepszenin gospodarki. g) Polska ma aywotny interes we wzmozenin eksportu, ale jed- noczesnie produkeja eksportowa jest dla kraju ezesto nazbyt ko- sztowna i odbywa sie nieraz ko- sztem interesow \ wewnetranych dan gospodarczych doby obec. nej jest intensyfikacja lego ro- dzaju produkeji = eksportowej, -ktora racczywiscie moze oplacac sic na dhwsza mete, ‘To zas wy- maga bardzo znacznyeh inwe- styedi, gdyz polska produkeja jest ogdlnie biorae nazbyt chion- na w surowee, energic, trans- port i nawet robocizne. Bytoby z wielka dlugofalowa szkoda dla kraju nadal uprawiaé taka pro- dukeje eksportowa, ktora jest rabunkowa ¢ punktu widzenia intereséw ekonomicznyeh kraju, h) Svtucznie ulrzymywane do- tad niskie ceny szeregu towa- row ji surowedw powoduja wie- le marnotrawsiwa (np. cement i selaza nadmicrnie uzywane Ww ehle b zuey wany skich ‘itd. Podniesienie iyeh cen hedzie spotykato sie % sil- nym operem ludnosel i oznacza porzucenie dotychezascowej o- gdlne} polityki niskich ptae uza- | po eczesel eenami podstawowych — praduk- low aywnosciowych, jak réwnies politvyki inwestyeyjnej zacheca- jacej do podejmowania projek- § iow inwestveyinych w opareiu o szlucznie niskie ceny podsta- wowyceh suroweow, Obie te po- lityki na dluzsza mete sa zeub~ ne dla gospodarnosei i musza —yostaé odrazucone, ale jednocze- smie irzeba stopniowo i mozli- wie bezhbolesnie przejsé do no- wyeh zaostrzonych zasad gospo- darnaseil, i) SHa roboeza w Polsco jest roazmieszezona dotad wysoce nic- racjonalnie. W. rolnictwie. bar- duo brak rak roboczych, pod- eaas. gdyo ow oprezemysle istnieja ukryte prazcrosty. zatrudnienia, Ustugi sa, ogétem bior ac, niedo- rozwiniele i hardzo Zle platne. Punkeje administracyjne sa roz- dete, a jednoczesnie caly szereg ustug administracy] nyeh zostalo niestusznie bardzo skurezone. brak jest wykwalifikowa- sekretareck z powodu nie dostatku elatéw i atych zarob- kow. Obsada wainiejszych sta- nowisk jest dokonywana ze wzeledéw klikoawo-polityegnych. W owielu zakiadach pracy panu- je bardzo zta atmosfera pracy - ghiorowej, przede wszystkim z powodu wysoce stronnicze| poli- tyki personatne], Nieraz wyrzu- ea sie 2 pracy ludzi za to tylko, ze powaznie traktuja swe obo- wiazki. zawodowe | maja odiwa- ge mieé wlasne zdanie. Nawet wo onauce i kulturze wiele osob zostato na state za granica wla- génie ze wzgledu na bezduszny stosunek do nich ze. strony wladz praeclozgonych. To wszyst- ko wymaga ogromnego wysitku zmicrzajaceso do racjonalizacyi rozmieszezenia, wykorzaystania i traktowanla sity roboezej w Pol- SCG. | | j) W Polsee zaznacza sie wspolezesnie — gwiaszeza wésréd mtodeso pokolenia — bardzo silna tendeneja do demokraty- zacdi wsaystkiege, ale jednocze- snie formy tej demokratyzueji sa dalekie od okrzepniecia. De- mokratyezny trvb podejmowa- nia decys, zi Jest stabo ulrw alony iegowskie elektryzuja obrony narodowej. co byto sola w oku kolejnych rzadow. I rzeezywiSscie, 66-letni Pin- cher wymienia jako swoja ulubiona rozrywke “myszko- wanie po Whitehall (siedzibie rzadu brytyiskiego) i plotko- wanie o polity kach”. Obecnie mieszka on na. farmic w Sur- rey. | Sprzedaz material6w o zmariym lordzie Rogerze — gpieranych od lat, kiedy Pin- eher byt jeszcze zatrudniony y “Expressie” strény mala operacja samoza- bezpieczenia sie. Wydawey ksiazki Pinchera, guytulowanej “Ich. zajeciem byla zdrada’’, unikali lieytacji na Fleet Street. co mogloby praedwezesnie — spowodowaé ujawnienie jej tresei i za- miast tego zwrdécill sie od ra- zu do “Mail”, ktéry mial z ni- mi Sciste powiazania. . 130.000. Praynajmnicj ta su- ma byla podobno zaplacona przez “Mail” w nadziei, ze do- niesienia te podniosa naklad gizety do 2_miliondw _egzem: f >ovodzenic | -szezeblach; niskimi ‘sie Sigbiorstw — — byla % jego | ~. mach to jedna sprawa, Cena wywolaweza wynosila {r ach sic mndéstwo ezasu na jae lowe spory, nia, waajemne pouczanie sic, nazbyt pryneypialny (na pokaz!) tose do wielu spraw natury rakivezne}. Samor 2nd pracy W nvzédstabiogslwach uspote pans: nych jesli w ogdle daiata, praede wszystkim na sepadeaich nalomiast jest go dotqd malo na szezeblu podsta- wowym, a wiee najwadniciszym. Bez autentyeznaj demokratyza- eji pracy bezposrednio na stano- wiskach roboezych, nie moe byé mowy o uksztaHowaniu sie nowego stosunku pracy, Przy- ktad sawedzkich autonomicanych zespotow roboezych moze hyd bardzo przydatny do naélado- wani aw Polsee, k) Polska jest pod wiclu wasledami ckrajem. juz nowoeze- snym, ale jednoezesnie zacho- wanie sie i postawa wielu ludzi w Polsee nie spelniaja wymogu nawoezesnosel, Chroniezna nie- obowlazkowos¢é, spdéznianie sie, brak szacunku do eudzej pracy i do cudzego wysilku, marno- trawsiwo dobra publicznego — wszystko to powoduje, ze Pola- ey nieraz traca po blizgszym_ po- ananiu ich — mimo bardzo do- brego pierwszego wrazenia, So- cjalizacja Polakow do nowego tiie pee Sospodaresego, jesli taki skrystalizuje . sie w Poless: bedzie bardzo tru- dnvm pracde wsaystkim ladu sw nowo powstajacyeh in- sivtuejach, aby ich potenejat socjalistyezny byt dostatecznic dudy. Prof. Szezepanski utysk Ul je w oswych artykutach na rze- koma anarehieznogé Polakéw, ale bierze sie ona przede wszy- stkim z wad. biurokratyeznych instyltucji, ktére ulegaja dodat- kowemu pomnozeniu przez bez- dusznosé komunizmu. Im dtu 70) bedzie panowat sian sktania- jacy Polakéw do indywidualne: go i zhiorowego oporu w= sto- sunku do narzuconych int ad- gornie instytueji, | szansa autentyeszne} socjalizaci. ezy owoak- . polityeznej Zachodri pytanie, tuanej kons ue ii jest w ogéle modelu gospadarezego, sowileckiego, a wie | EPZcsac- niach i innych instytuejach au- tonomicznych wo stosunku do odedrnveh — osrodkéw — kontroli wspierajaeych swa wihidze na ZSRR. 'Tylko stale pogarszajaca w oecalym bloku sowieckim sytuacja gospodareza moze skio- nic elite rzadzaca do tego ro- dzaju zasadniczego ustepstwa, Nie jest ono zreszta pierwsze. Juz Lenin zdecydowal sie na tzw. nowa politvke ckonomice- na ow obliezu gospodarezego bankruetwa. Polskie prywatne rolnictwo zdotato uniknaé kole- kivwizaeji dzie gdzie indziej. model gospodarezy rzech jest od lat Nawet w Niemezech nich ist nicje desé sporo przed- prywatnych i pat- stwo z nimi kooperuje. W Wiet- namie na paludniu toleruje sie w miastach gospodarke prywa- tna. ‘Tak wiee dojécie do gtosu pol- skiezo modelu. demokratyezne- go nie jest we eale ay tak wyklu ezone, jak vdawaloby sie na oko. Pozostaje jednak sprawa otwarta ezy i jak dalece w pol- skich warunkach bedzie moili- we porozumienie i wspdldziah- obowiazujacej wsze- lastyezny na Weg- tolerowany. nie miedzy ludgmi réznych. o- rientacji, zmierzajace do popra- wy: wspélnego losu zhiorowym agodny m wy sitkiem. londyriska prase plarzy z obecnych 1,9 milio- Podezas publikacji tveh ma- ‘Mail’, “Ex: rowniez przez prebowal terialdw. press”’ ogrzaé sie troche w promie-— niach chwaly, przez powoly- wanie sie, ze pochodza one od hylego kar espondenta BX. pressu’. Ale skoro tylko Premier Margaret Thatcher wystapila w Izbie Gmin i pocapila mate- riat jako “niedokladny j aries ksatateony”, jezeli nie, jak za- notowalo to wielu komentato- row, wrecz nieprawdziwy — “Express” zaczal szybko dzia- lac, zmieniajac front. W artykule redakeyjnym “Czy nie powinnismy dac od- poczaé zmariemu?”, pismo to zapytaio: “Czyz nie mozemy przestaé mieé nieuzasadnione pretensje wobec zmariych osdb? Doniesienia o bada- nato- mast domniemania-. nie parte dowodami — przeciwko gmarivm, ktérzy nie moga sie bronié, to zupelnie co innego. Jest to nie do przyjecia w dziennikarstwie brytyiskim’. NIESMIAL OEE | oTTAWY diugic przemow Ie sce, Pr adze” szawskiego | na Kraj, Ottawa zadanieom wymagajacvm WZOPOWCHO oswiadezyl, iym mniejsza wrawdopodobne > uksztaltowanie ae w Polsee ta- Jkiego kiory odbiegalhy.zasadniczo od ~~ modelu’ copieral sie na wolnych -Konstytucie. Wschod- por yak anezenia _ w sPRaWIE POLSKIEJ... Ww oh licau wye darzen Ww Pol: i presji Paktue War- prowadai konsullacje 2 soju- o sunikami. Jak informuje mi- nister spraw 2agranicanych Mark MacGuigan, jest. moili- we, Ze W: najblidszyin CZA8iC: Kanada zwréci sie do ZSRR z wyrazami zaniepokojenia w zwiazku z przedluzajacymi sie manewra mi Paktu Warszaw- skiego, MacGuigan konfero- wal z sojusznikami. na temat polskiego kryzysu i konsek- wenecji, kloreby nastapity Ww wypadiku sowieckicj Ana} na Polske. Znacznie bardziej rdecydo- wane stanowisko Ww sprawie grozby inwazji- zajmuje Flora MacDonald, byly minister spraw zagranicanych rzadu Konserwatystow. Flora Mac- Donald jest zdania, ze Olta- wa powinna domaga¢ sie by panstwa NATO (Organizacja Paktu Pdlnocno-Atlantyckie- go) jednoglognie zagrozily So- wietom sankejami gospodar- ezymi i dyplomatyeznymi w wypadku_ inwazji. Nalezy to zrobié przed inwazja, a nie | po takeie dokonanym, MacGuigan i premier Tru- dea systematycanic sprzeci- wiali sie zadaniom Konserwa- tyst6w by rz zad ostre. ostrzezenie wielow, przestrzegajac przed inwazja na Polske. Trudeau jest zwolennikiem teorii nie- * wywolywania wilka z lasu i nie mogtoby dostarezyé So- wietom pretekstu. do akcji przeciw Polsce. — Wéréd czesei Polonii kana: dyjskiej panuje przekonanie, ze leoria niewywolywania wil- ka z lasu jest absurdem opar- tv na glebokiej ignoracil w sprawach Europy wschodnie] i Srodkowej. WALKA fe) KONSTYTUCJE KANADY TRWA Rzad Liberalow w Ottawie niezmordowanie walezy o Nowe posunie- cie w tej kampanii polega na narzucenity przez rzad_ termi- now zamkniecia . poszczegol- nveh | elapow obrad nad po- pra wk amido Konstytucji, Ma- newr ten ma sparalizowaé ob- strukcje Parlamentu przez Konserwatystow i umodéliwi¢ wprowadzenie poprawek w sprawie praw kobiet i grup tubylezyeh, ktéryech domaga sie NDP. pee PG Premier Trudeau wyklu- ezvt mozliwosé dalszych roz- mow na temat Konstytuc]i z prowincjami Kanady. ‘‘Spot- kamy sie (2 prowinejonalny- mi premierami), kiedy bedzie- my mieli nasza kanadyjska Konstytucje, lecz nie wezes- niej”, oSwiadezyl Trudeau w Izbie Gmin, zwracajac sie do Clarka, przaywédey Konser- watystow. Osiem prowineii, sprzeciwiajacych sie projek- tom Liberalow, przygotowuje zebranie w Ottawie na przy- sely wtorek, by sfinalizowa¢ projekt poprawki- prayjmuja- ee] prawo prowineji do wy- stapienia z federacji. PIERRE | LACEY W ub. sobote premier Ka- nady Pierre Trudeau pojawit sie w Metropolitan Opera w Nowym Jorku ww towarzy- stwie atrakeyjnej} blondynki, panny Lacey Neuhaus, boga- tej] corki bankierskiej, wlasci- cielki firmy handlu nierucho- mosciami i dekoracji wnetrz. Galowe przedstawienie w -Operze odbylto sie dla uczceze- nia wkindu Kanady Yo sztuk picknych. Panna Neuhaus wychowala sie w Houston, przed 5 laty byla mezatka i nosita nazwisko Warner, byta przed kilku laly modelka i aktorka telewizyjna. Pierre i Lavey przyjaznia sie juz od pewnego czasu, jak prayznaje a sza pani Neuhaus, indago- ana preet prase. UBODZY LEKARZE ay Lekarze prowineji British Columbia zazadali podwy2ki fe, odrzu-— honorariéw o 41.2 cajac oferte rzadu prowincjo- nalnego proponujaca 15.2°. W odpowiedzi rzad wnidst do parlamentu prow incjonalne- 0 projekt custawy zabrania- jace] lekarzom — pobierania oplat przewyzszajacyeh staw- ki prowinc] jonalnych ubezpie- ezen lekarskich i narzucaja- cel przymusowy arbitraz dla sporu ao wyna- grodzenie lekarzy. | Ze swej strony, Stowarzy- szenie_ Lekarzy ‘obyviadezyloy Ni net se kongre esu partyjnego We British wystosowal wobee So- ze takie ostrzeze- nicowy | le sk arive ! edzie rad Pros ‘vinejanialny, o ztamanie kon- raktu, Slowarzyszenie. Lekar: ay Irylyiskic} Kolumbii (The Columbia Medical As- sociation), Supt ace 3,700 osob, praygot owuje sie do przekazywania ‘swym = ezlon- - kom informacji o tym, jak wy stapié 7 “prowinejonalnege pr ogramu £0. ou hezpieczeniowe- KOSZTEM ZYCIA GORNIKOW W kopalni zlota Belmoral Mines Lid. w Val d’Or, Que., Ww omaju ub. rv, osmiu gorni- kow zginelo praywalonych 68 tvs. ton skaly i blota. Zarza- dzono zbadanie sprawy i osta- {nio sedzia prowincjonalny René Baudry ukonezvl 284- stronicawe sprawozdanie, Do- chodzenie wykazato, ze dy- rekeja kopalni zarzadzila “po- Spieszna i niewlasciwa” eks- -ploatacje zlola, ignorujac nie- hezpieczne wlaSsciwosci geolo- giczne kopalni. Komisja prze- prowadzajaca dochodzenie dosala do wniosku, ze trage- dia w Val d'Or nie byla pray: padkiem, lecz ze doprowadzi- ly do nie} bledy gérnicze w vieczensiwo gérnikéw. Nie doszioby do katastrofy, utrzy- muje sedzia Baudry, gdyby kopalnia stale zatrudniata ge- ologéw i inzynieréw dla nad- zoru. produkeji. © Zalecenice: sciste nadzorowaé kopalnie z ‘amienia wydzialu sprawiedli- wosci, pilnujac przestraegania zasad. sztuki gorniezej, | kopalni i brak troski o bez I “PRACOWNICY SZPITALNI PRZECIAZENI OBOWIAZK AMI” hivingok Zawodowy Kana- dviskich Pracownikow Uzvte- eznoscl Publiezne} (CUPE) _ oswiadezy! kamisii arbitrazo- wei, ze redukcje pracowni- kow w szpitalach doprowadei- jy do pogorszenia sie opicki nad pacjentami i do obnite- nia morale — pracownikéw. 4wiazek przedstawil 360-stro- memorial, Wedtue memorialu, pr acownicy s2ni- falni sa praeciazeni praca, Dotyezy {to pomocy pieleg- niarskie], RNA (dyplomowa- nej pomocy pielegniarskied), postugaczy szpitalnych, per- sonelu kuchennego i praco- wnikow remontowych. Zwvia- zek proponuje podwyzki dla swych czlonkéw w= wysokosei $2 na okres dwuletniego kon- traktu, lub 30° podwyzki w pierwszym roku (prey. prze- cietnym wynagr odzeniu $6.64 na gvodz.) 1 23.1% w drugim roku. Zwiazek proponuje tez uzaleznienie plac od warostu kosztow utraymania. SMIERTELNA NUDA W TV Kanadyjskie programy te- lewizyjne w swe} wiekszosci sa potwornie nudne i wieez- nie sie powtarzaja, zarzuca John Meisel, przewodniczacy Canadian Radio-Television and Communications Commis- ©: sion. Odpowiedzialnose za to spada na sama telewizie. ‘Te- lewizji kanadvjskiej nalezy sie jednak pochwala za udo- stepnienie programow 99% ludnosei kraju. Przeszto poto- wa Judnogci ma dostep de co najmnie} o$Smiu kanatow. | Stacje telewizyjne ulrzy- muja, Ze wobee zalewu kon- kurencyjnych programéw ze Standw Zjednoczonych, jest niemal cudem, : transmitowaé tak wiele pro- | gramow kanadyjskich. Badania przeprowadzone je- sienia 1978 wykazaly, ze w go- dzinach szezytowych, kiedy telewizja przyciaga najwick- sza liczbe widzéw, (od 8 do 10:30 wieczdr) programy nae granicezne stanowia 96° Ww CTV, 76° w Global, 76° w niezaleznej hamiltonskie} CHCH 1 40% w. angielskie CBC, PQ NIE DAJE ZA WYGRANA Claude Ryan, praywédea Liberalow w Quebecu, ostrze- ga, ze po zwyciestwie wybor- cezym Parti Québécois bylaby sklonna znéw ogtosi¢ szybkie referendum w sprawie suwe- rennosci prowineji. René Le- vesque, W wywiadzie praso- wym oswiadezyl, ze referen- dum nie bedzie, lecz ze nie mozna wykluezyé, i% FQ roz- Wiazalaby parlament i prze- pros wadzila wybory obejmuja- ce fez sprawe | niezaleznosei p rowine ji. OO RR RRS 0 VL Ve RRNA, RR WA ioe Soon RE ge udaje sie. -