- “Zwigzkowiec” (The Alliancer) Printed and Published every Monday and Wednesday by _ POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED 1498 Bloor Street West — Toronto, Ont, Canada — MeP- sas | | Telephones: 531-2491, 531 ‘2492 Second class mail repistration number 673 “Olfieial Organ of The Polish Alliance of Canada “ G vee inh Bidas - oe Chairman of the Board Roman Buczek oe Edlitor-in- Chief No part of this publication maybe reproduced or - transmitted, In any form or by any means, without permission, . 5 PRENUMERATA | | | Roczna $23. 00. Potrocana $14. 00. Pojedynezy numer 30¢. Hichord Davis 0 wypadkach w Polsce ft 2B yly ambasador § tanow Zjednoczonych w Polsce Richard °) Davis opubli kow al w dzienniku “The Washington Star” artykul, w ktérym stwierdzil, ze wypadki w Polsce nasuwaja zisadnieze i wazne pytania na temat przyszlych stosunkéw Stanow Zjednoczonyeh i innyeh krajow zachodnich ze Zwiaz- kiem Sowieckim i jego- wsehodnioeuropejskimi sprzymie- rzencami, Ambasador Davis’ p praeszedt na emeryture po 33-letniej sluzbie w korpusie dyplomatyeznym Stanéw Zjednoczonych. W swych rozwazaniach Davis zapewnia, ze bezpieczenstivo rezymoéw weschodnioeuropejskich nie jest i nigdzie nie byto yagrozone widmem wojskowej akcji Zachodu. Bezpieczenst- wo krajéw wschodnioeuropejskich podwazyio “niepowodze- nic kaddego z rzadow w 2dobyciu sobie zaufania spoleczetist- wal przekonania go, ze naprawde je reprezentuja, Z jednej strony podkreslajac kontynuowanie - scentralizowanego pla- -nowania gospodarczego i produkeji przemysiowe] kraje /Ukladu Warszawskiego z Weg ‘ami na czele zaaprobowaly ‘takze dazenie do Zaspokoj lenia- potrzeb konsumpeyjnych swych spoleczeristw. Dazenie to jednak moglo byé finanso- wane tylko przy pomocy anacznych pozyezek yagraniemych” W ten sposoéh — zdaniem Davisa — Europa zachodnia i Sta- Pny Zjednoczene zaangazowaly sie w rozlegly program. po-. /moey gdy A2wiazek Sowilecki i kr aje EBuropy wschodnie} byly yw stanie zapewnié sobie i bron i masto. | Atrakeyjnosé Europy wschodniej dla inwestoréw ‘zacho- |} dnich w latach siedemdziesiatych zalezala w niemalym. stop- niu od moznosci wykorzystania taniej niestra jkujace} sily ro- | boeze] w tych krajach, Z koticem roku 1979 szesé wschodnio- | europejskich krajéw czlonkowskich’ Ukladu Warszawskiego bylo winnych Zachodowi laczna sume 54 miliardéw, £ cue go NRD byta zadiuzona na ponad 10 miliardéw dolaréw. . 7 t Byly ambasador podkresla, ze kredyty. zachodnie pyly yrayjete przez rezymy wschodnioeuropejskie w celu- zastapie- nia reform gospodarezych i umoZliwienia im zachowania sta- lnowskich systemow go ospodarezych bez por vaimiejszych | anian, ~% Gdy zachodni bankierzy, przemystowcy. i handlowey, ko- ruystajac z poparcia swych rzaddw wkroczyli na wsehodnio- quropejskie rynki i wywierali naciski zmierzajace do pray- sPieszenia. procesu odprezenia bez wagledu na. cele, kraje schodnioeuropejskie pod wp lywami Moskwy. stawialy w dal- Sgym clagu absolutnie na plerwszym miejscu wzgledy. pol: tyezne nad. gospodarczymi, | 3 Richard Davis pisze, ze praycayna. napieé i ‘nlepewnoéel OW. ‘Europie jest odmowa:udzielenia ludom we wschodniej i “srodkowej_ Europie prawa do narodowego samostanowie- nia, Porozumienia sq zawierane poza ich plecami i przeciwko ich interesom z rzadem ‘sowieckim: lub innych raadani hodnioeuropejskimi. | — Byty ambasador skr ytykowal Zachod za ' udzielanie. Sze- rokie] pomocy finansowej] rezymom ‘komunistycanym bez uzyskania zgadnego % zobowiazai podjecia krokow w celu a.pewnlenia: spoleczeristwom tych krajow wiekszej wolnosci polilyeznej ¢ ezy lepszych warunkow zycia. Nastepnie zarzuca an, ze zachodnie kryzysy finansowe, zboze i technologia naci- firzesylana krajom bloku nioskiewskiego. ograniezyla ski na oligarchéw sowieckich w celu podjecia reform gos- fodarezyeh ch, niezbednych dla zaspokojenia rosnacych -po- trzel) tyeh spoleczenstw. Davis zwraca sie do rzadu wasayngtoviskiego, by ponow- e stal w obronie prawa do samostanowienia paistwowego, ez ktérego nie mozna osiagnac zadnych innyeh uprawnien. Woswych rozy raganiach opublikowanyc ch w délenniku “fhe Washington Star” Davis ostrzeg! jednak przed wysto- sewaniem takiego apelu do rzadu sowleckiego i krajéw wesehoc Inioeuropejskich, klory mogiby jeszcze “pardziej po- gorszy€ sytuacje spoleczenstw jakim mial pomoc. Celem do- fanania zmian polity rcanych i gospodarezych przy zastosowa- iu pokojowych grodkéw — konkluduje Davis — utrudnia pra dzie sformulowanie racjonalne] polityki, ale jej nie uUcCza. ane a . ae ‘EE SS " blip “ Ea ohtel Ce ad aes an Risa ea ge a ete & Nowa umowa 0 zwiekszenin a ~ wymiany handlowej — indyjsko-sowieckie; 7 owa 5-letnia umowa handlowa pomiedzy Zwigzkiem So- s\ wieckim a Indiami podpisana w czasie ostatnie] wizyly Ieonida Brezniewa w Nowym Delhi przewiduje zwiekszenie wymiany handlowej] pomiedzy obu krajami, ale liczby moga bye wotym wypadku mylace. q Wed!ug obliczen nowa umowa podwoi wymiane handlo- Wa somnladzy Indiaml a Zwiazkiem Sowieckim. Zeszloroczna ‘eymiane towaréw oblicza sie na 1,2 mid dolardw. Jesli tak jest, lo w mysl nowej] umowy wymiana handlowa pomiedzy vial siem Sowieckim a Indiami przewyzszy wymiane indy}- ¥ ce eee sko- ~amery kanska, kidra w roku ubieglym wynosila niespeina: awa miliardéy dolarow. Jednakze licaby te moga by¢ my- l2ce, twierdza eksperci, wskazujac, Ze gléwnym sowieckim ipwarem eksportowy rm do Indil jest ropa naftowa, klora sta- tow! obeenie przeszio polowe wartosci cale}] wymilany. 4 Wedlug nowe) umowy Indie beda musialy znacznic ‘vickszy¢ swoj eksport do Zwiazku Sowieckiego, aby placic ww ten sposoh za zwickszenie dostaw sowieckie} nally. Moze tb | bremiec zupelnie dobrze, ale ekonomisci wskazuja, ze In- iol m oprécz nafty potraeba takze maszyn i nawozdw sztuca- ifvch, a zwickszenie indyjskiego eksportu, aby placi¢ za so- iyiecka nafte uszezupli mozliwosel innych zakupow, Ekono- misci twierdza, ze w ten sposdb Indie beda musialy zmnic}- seve eksport ¢ do innych krajow, a zatem i swe dochody de- Wwizowe. 7 Gazeta indyjska “The Statesman” w artykule redakeyj- nym niedawno ‘wok: ayaa, ze dolychezas Zwiazek Sowiecki sprowadzal z Indii glownie towary o szybkim obrocie, pozo- sfuwiajac te wolno obrotowe dla eksportu do innych krajow. Sa rownies doniesienia, ze Zwlazek Sowiecki sprowadzal z In- tii tukie tewary jak bawelna i jula, aby je potem sprzeda- wae dalej na rynkach swintowych za dewizy zachodnie, od- qnajac w ten sposdbh Indie od tych rynkow zbytu. Poza tym Hiektorzy Hindusi podejrzewaja, ze awiazek Sowieck! pray- ryekt awiekszenie dostaw nafty i inne koncesje handlowe, why burdziej uzalezni¢ od siebie Indie pod wzgledem gospo- durezym iopraniczye tendencje Indii do wiekszej] wspolpracy gospodarcze} 7 “Zachodem. W ostatnich latach Indie coraz czescie] sere spodladaly L, Wawrow ao _ Secretary — wojewédzkiego marynarce giem -—- Nie, nie wiem co hedale, ale wiem iz jest lepiej, anizeli wezoraj i wiern, Ze anajduje- my sie Ww przelomowym eu sie. Wszysey pragniemy wyj- scia Z obecnego kryzysu i wie- rae, ze osiagniemy Lo. ‘Bramialo to jak deklarae ministerialna lub prayna: mnie] plerwszego sekretarza podezas — gdy padio 2 ust skromnego inzy- ' iera z jednego przedsiebior- siwa konstrukeyjnego. Na 1 mial praypiety anaczek “Solidarnosé’’ i jak mi wyjasnial, byl rzeeznikiem i przedstawicielem swoich ko- legow w tym zwiazku zawodo- wym Mnostwo. malych i duzych plakatow na murach domdw, W witrynach sklepow z napi- sem: Dzis Solidarnosé — dt tro Sulcces, Plakatow, ulotek jest sporo. Przed niektorymi stoja nawet wieksze grupy czytelnikéw. Niemal wszyst- kie dotyeza jakichs aktual- nych spraw i zwiazane sa 2 dzialalnosciq “Solidarnosei” a wiec niezalegnych zwiazkow zawodowych, Sa wiec infor- macje o strajkach lub ak- ejach protestacyjnych innego rodzaju, sa zapowiedzi ja- kiehS spotkan, apele o wspol- prace itp. Wpierwszych dniach gru- dnia na murach wielu koscio- l6w umieszezono duzego for- matu zawiadomienie opatrzo- ne enka czarna linia o Mszy sw., ktora odbedzie sie 8 gru- ania w kogciele gw. Aleksan- dra w rocenice urodzin Jézefa Pilsudskiego, wskrzesiciela Polski, bojownika o Niepod- leglosé lip. Pod zawiadomie- niem podpis: POLACY. — W jaki sposdb osiagnie- cie jutro sukces, sxoro przez kraj kow? vs tym pytaniem zwracam przechodzi fala straye sie do lieznych rozmowecow a: odpowiedzi sardine, niekts- ray Ww ogdle nie odpowiadaja. Eksperci, doradey kierownic- iwa “Solidarnosci” wskazywa- li-iZ strajki maja wprawdzie jedno podtoze: zatarg o pla- ce, ale w oniektorych zakla- ~dach dochodzi do tego prob- lem organizacyjny. Dyrekeja zakladéw stara sie nie dopus- cié do umocnienia niezalezne- go awigzku “Solidarnosé” o- pdozniajae np. uzgodniona ska- le plac. Gdzie indziej kierow- nictwo usiluje przez opoznia- nie doprowaazi¢é do rewizji umowy, celem obnizenia sta- wek. _ | Klerownictwo “Solidarno- sci" z Walesa na czele nie astajé w wysilkach zmierzaja- eych do ziikwidowania straj- kéw, wszyslkich. Akecja ta zo- stala tez w pierwszych grudnia uwienezana peinym powodzeniem, Dzieki jego o- sobiste] interwencji zakon- czyl sie strajk w Katowicach i woealym kraju zapanowal spok6j na froncie produkecy}- nym, Fatszywe byloby jednak twierdzié; ze zapanowala juz sielanka. Nie! Polska jest bo- wiem w stanie rewolucyjnego wrzenla, albo wrecz przezywa prawdziwa rewolucje, jednak bez jakichkolwiek krwawych i innych gwaltownyeh, skraj- nych ekscesow i porachun- kéow. Toezy sie ten ruch re- wolueyjny na kilku pozio- mach i obejmuje swoim zasie- ‘ale spoleczenstwo, wszystkie jego warsiwy. Stad wstrzasy o réznym nasileniu, stad walki, zatargl, uderzenia i kontruderzenia, porachunki i rozrachunki. Sprawiedliwe, uzasadnione oraz inne szKko- dliwe, zlosliwe. | Wysoko pod oknami na murach niektorych emachow publicanyeh, w tym wysszych uczelni, rozpiele sq transpa- renty 2% napisami: Zadanvy ujawnienia nazwisk whinych. zadamy ulkarania whouych, itp. Zagadkowo dla niewtaje- mniezonych bramial wielki napis na murach uniwersyte- tu: Stasia oddaj obrazy! Jaka Stasia? Ano zona Ed- warda Gierka, jak sie okazu- ie. miala pretensje do znaw- stwa sztuki. Bardzo wielkie i przejawiajace sie m.in, w tym, iz 2 rétnych muzedw i galerii S§ciagala obrazy do ‘mezow- skiego patacyku, praywodcy proletariatu i skrominego gor- nika., Jak wiese glosi, pani doktorat z historiil satuki, uslawy dniach Gierkowa miata zostaé mia- nowana kustoszem Zamku Krélewskiego w Warszawie i szykowano. dla nie} nawet : Ale wypadki przekreslily ambicje pani Gierkowej i juz rzado- a wym samolotem nie bedzie lataé do, fryzjera do Paryza. Bo to wlaSnie m.in. ujawnio- no na jednym.z zebranh pra- cownikow PLL “LOT? w War: szawie. A biednemu Gierko- wi, ktéry rzeczywiscie uleg! zawalowi serea, zly Kania od- mowll przydziclenia na okres rekonwalescene}i palacu Ma- lachawskiego w Naleczowle a wobee tego musial sie zado- wolié apartamentem w sana torlum. 2 naleznq ochrong osobista. W kazdym = zakladzie, w kazdej} instylucji odbywaja sie zebrania, narady. Ovzywis- cle odbywa sie io xkosztem pracy a wiee sa to hamulee na drodze do zmian, do po- prawy sytuacji, Ale to nie- uchronne, to bowiem sa cle- menty ruchu rewolucyjnego. Szukaja wspdinie drég wyjs- cia 2 kryzysu, zastanawiaja sie nad programaml dziala- nia. Niewatpliwie wiele spot- kan jest zhednych, ale, jak , podkreslaja rozméwey, ludzie. odzyskali swobade, ¢ ehea mo- wié, chea cos wnies¢ do no- wej, wykluwajace] sie rze- ezywistosci, okresglanej] — po- wszechinie mianem: ODNO- WAL | Termin ‘wieloznaezny, Bo- dajze wszysey zapewniaja 12 pragna Odnowy, wiaczaja sie do tego procesu, ale w prak- tyee do jednosei, zgodnosei bardzo daleko. Ale to tez nor- malne, powszechne. Slarodyt- listawa ) cenZurzi Co jest, a co nie jest ,tajem- nica stuzbowa'? Jakie majg byé uprawnienia eenzara? Komu ma on podlegaé? Jaka bedzie mozh- wose odwokinia sie od jego de- eyzji? ‘Le i podobne pytania miu- w preygolowswane}) obecnie u- stawie o cenguraze. Wo omysi po- rozumien 2 Gdanska projekty powinny zostac przed- slawiene pod dyskusje publics na do konea Hstopada. Okuzuje sic, ze w tej chwill wiadze sq w posiadaniu dwoch projektow re- gulacji cenzury. Pierwszy po- ehodzi z Ministerstwa Sprawie- dliwosei, a wiee ma niejako vurzedowy charakter, drugi —~ ygloszony zostat przez grupe spoteczna reprezentujaca mie- day innymi dziennikarzy i praw- nikéw. Wprawdzie zadnego pro- jeklu jeszeze nie opublikowano, ale w poszezegéinych srodowis- kach — na prayktad na zjeadzie dziennikarskim -——~ oraz w Srod- kach prackazu, rozpoczela sie juz wstepna, choé skromna w swym wymiarge, dyskusja nad tym, jak ma cenzura wygladac. T régni jej uezestniey zdaja so- hie sprawe, ze sednem zagadnic- nia nie jest preeciez tylko to, ezy sie Glawny Uread Kontroli podporzadkuje Sejmowi czy pre- mierowl Daty chezas, obojetne komu i czemu ten Uraad podie- gat — o jego dzialalnosei i tak deevdewata partia, a konkretnic — Wrydziat Prasy, wizji KC. To tam, w tym wy- dziale, powstawaly zalecenia, instrukeje 7} wickszoSé zapiséw ostawione] .,Czarne] ksiegi* cen- zury, za$ i pozostate zakazy i nakazy, iInlejawane przez po- seezegoine inslancje partyine, ezy nawet przez poszezegdlnych ealonkéw raadzace} ckipy a swe- wo czasu takge przez ambasade ZSRR, tek woiym Wydaiale KC byly formutowane i przekazy- wane krajowym deleraturom Urzedu ,,do wykonania“. Ten sehemat doktadnie ujawnily wy- wiezione z Polski na Zachdéd w i977 r. poufne dokumenty a3 ‘3 el ry Sake . : iyi su] x — 7 > . . ' = "x raweye + cenzury PRL. Chodzi wige © 19," ius" nawet Radio Warszawa py: by w prayszie) ustavie zahez- pleezyé sie przed pracjeciem ro-— li eenzora przez Wydzial Komi- ictu Centralnego, klory w do- datku peinit te funkecje bez zad- ne} kontroli, hes zadnego nayzo- ru ze strony opin publieanej, Ww sposob samowolny, dzialajue ponad przepisami it ponad = pra- wem. Czy wrydzial ten ~ owej funke}ji nadrzednego eenzora juz obeenie zrezyenowal? Nie wyjasnia tej SPPaAy Ww kierunku technologii zachodniej, starajac sie nawet o amery- kaniska Trend ten, pomoc fachowa dla dwéch stalownl zbudowanych pray pomocy sowileckie], rozpoczety przez byly rzad parlil Janata trwa nadal za nowej kadeneji Indiry Gan- dhi, ktorej rzad zaprosil niedawno zachadnie frmy natlowe do wspdlnych poszukiwan w Indiach na zasadzie udzialow w zyskach, w nadziei prayspieszenia rozwoju krajowych Srod- w kow energetycanyeh Indil. ~Kiasa, kierowaniu propaganda rezumie ja malete konkretna odpawieds Radia i Tele. ‘Tematem byé kwestia wslraymywania — ni Rzymianie mawiali: si due idem dicunt non est idem, je- $li dwaj to samo médvwia, nie jest to identycane. fag, “Solidarnose , jak solennie zapewniali mnie wszysey roz- mowey, woiym plastujacy od- powiedzialne stanowisko- centrall oraz niektérych | 0s: rodkach terenowych, nie chee bye organizacja polityezna, nie zamierza rywalizowaé 2 PZPR ani 2 je} praybuddéwka- mi, natomiast pragnie tylko reprezentowaé interesy swoich ezionkoaw, co praktyez- nie oznacza niemal calego pracujacevo — spoleczeristwa. Cay tylko Interesy ekonomicz- ne, zawodowe? Gdzie przebie- ga granica miedzy tym a pro- blematyka polityezna?... Oczy- wiscie to nie takie proste, szezegolnie w panstwie 0 praktycznie monopartyjnym systemie. | Praywodey PZPR byli dum- ni z faktu, ig partia jest ma- sowa, miliony obywateli ma legitymacje a wiee maja moe- ne oparcie w spoleczenstwie. Ta masa czlonkowska jest ich gwarantem, zabezpleeza przed kryzysem, wstrzasem. Okaza- to sie jednak, iz to byt jeden » licanyeh mitow. Wprawdzie PZPR w ostatnich laltach po- zbawiona byla autorytetu, ba realnych plywow. w spole- ezenstwie, niemnie] jednak wydawalo sie, ze wiezv orga- nizacyjne, wiezy wzajemne} uzytecanosci: kumoterstwo. i protekcjoniam, sa dose silne. No i satuezny, ro yzdety autory- tet kazdorazowego Pierwsze- go Sekretarza wobec, ktérego chowiazuje Slepe postuszerst- WO Stalo sie jednak inaczej i w pray masa partyjna pekla pi Seisle] pierwszym wstrzasie, jej czes¢ robotnicza, gdyz apa- atenyey skuplli sie w swoich mafijnych komorka rch rozne- go szezebla. 1 podobnie jak w padduier- niku 1956 rv. Gomulka uznat za swoje najwazniejsze gada- nie ‘uratowanie ° partii, tak cheenie ‘Kania znalazt sie Ww podobnej sytuacji, Podobne, ale gnacznie gorszej], W 1956 r. mozna bylo niemal za wszy- stko obarezye Stalina i jego poplecznikéw i.Gomutka. cle- svyl sie prawdziwie powszech- nym zaufaniem. Atutem Ka- ni, to brami paradoksalnie, jest fakt i2 jest zwyktym apa- ratczykiem, publicznie, wlaSciwie nikt go nie zna, poza zespolem czy- nownikow partyjnych. Musi ulworzyé whasny zespol. naj- blizszych wspotpracownikow i doradcéw, przygotowae pro- gram a jednoczesnie regulo- wae plynna sytuacje. znaleze oparcie i umacniaé sic z jed- ne] strony w spoleczenstwie a x drugie] w “partil, pray ezym to ostatnie jest pilne, diezbedne. _ Na odeinku partyjnym pro- wadzi dwukierunkowa akeje. W ciagu kilku tygodni zwol- nii ponad. polowe pierwszych sekretarzy wojewodzkich i wojewoddw, nie liczac po- mniejszych dygnitarzy. Dwu- krotnie-juz zmienil sklad swo- jego Scistego, najwyzszego vrona tj}. czlonkow Komitetu Ce entralnego i Biura Politycz- nego, jak. rownied rzadu. Dru- gi etap, to akcja terenowa dla odbudowy. parti od dolu. A to jest najwyazniejsze | najtrud- niejsze. eirolaw ogéle wywiad, udziclony ayelu Warszawy" przez nowego suela Wydaiah, dJdzefa Klase. Nie po- rusza: je] nawet. Ze role tej instaneji Ww jako ,,polilyezne zabezpieczenic nadrzednej roll partli w propa. gandgie... Nie wiadomo, co to konkretnie oznacza. Ta formu- fa obejmuje wszak wszystko. Wprawdyie —. wedlug. nowego szefa Wydzialu, owo ,,zabezpie- exenie’ ma sie dokonywaé srod- kami ideewymi, ,Srodki admi- nistracyjne* nie sa jednak kom- pletnie wykluczone — Klasa powilada bowlem: ,,nierag jesz- exe moze hedziemy mieli do nich skionnosée", Stwierdzajac to, tak peztrosko, szel Wydziati KC nie zaslanawia sig nad spo- sobami zabeazpieczenia polskie! kultury, piSmienictwa, prasy, przed takimi ,skionnoSclami“ podlegajacemu mu biura, kore juz tvle szkdd narobity i spotka- iy sic 2 powszechnvm potepic- niem, Klasa nie informuije opl- nii na ezym bedzie polegata konkreina dziatalnosé Wrydziatu jesli — w mys] nowej ustawy 0 eengzurze juk nie tam, juz nie pray tyeh biurkach powstawaé miatvby instrukeje i gapisy cen- yorskie, jes naprawde nie stamlad wyznaczanoby — prus ie, eo ma pisaé i jaka czcionka ma sie to drukowaé, Jedyna kon- kretna obieinica noewego szefa, to zapowieds comiasiecanych spotkanh Wydzialu i Zarzadu Glownego Stowarzyszenia Dzien- nikarzy Polskich.. | O62 6 listopada odby'to sie w Warszawie plerwsze posiedzenic Rady Stowargyszenia, wybrane} na niedawnym nadgwyczajnym ziordzit. SDP. Istnieje teraz mozdliwose fakich spotkanh, w jakich Jézef Klasa ehelathy uezestniezye. pierwszego moghaby powstaje pylanie przez kogo? — sprawozdan ft informuc}i ze zja-. zdu Stowargvszenia {| obrad jezo Rady i Zarzadu Gtownego. Prae- tudo nowego prezesa dziennika- ray Stefana Bratkowskicgo, jak ‘to sie dzieje, ze relacje w pol skich gazelach o przebiegu 2jaz du sa tak skromne, Nic potrafit odpowledzieé. ‘Tymezasem, tam sie daiaty raecay niestychanie wagne dla catego spolececnstwa, zainteresowanero funkejonowa- niem Sradkaw masoweso pre kazu, szyezegdlnie w obecnym kluezowym okresic. Miedzy in nymi, udgziclono tylko warunko- weeo absolutoriam ustepujaee- mu garzadewi, uznana, ze ae wrkonywal swoje statutowe fun- keje, roziiezano go tylko 2 dia laInosci finansowej. 2 polilyes- nej — dano miu wyrayne welm nioufnosel _podkreslaiac, Ze kad dy 2 ezionkéw ozarzadu = ma wziné 2 absolutorium tyle, , ile sam ial dia obrony wiary- Powlada tylko. Wytonila ona Zarzad - godnosei dziennikarstwa pal- skiewo...' Byly ted doniesienia korespondentéw zachodnich, Ze postulowano na zjeddzie usunic- cle % sveregéw organizacji dzien- nikarzy, | splamionyeh wyjatko- wo sekodliwym serwilizmem “a czasé6w ekipy Gierka. | Padaly konkretne zarzuty ped adresem nicktérych redaklordw naezel- nych — ze praekraczali nawel instr ukeje, jakic. otreymywall Z gor y. Opinia ma prawo o tym wszy- stkim wiedzieé, bo od tego za- leazy w mnacznym stopniu pro- ces uzdrowienia propagandy i odnowy catego stanu = dziennt- karskiego. Nic wystareza oblet- nica, ze materialy ajazdu bedg ogioszone w miesiecaniku ,,Pra- sa Polska“. Tak, jakby to byta jakas sprawa czysta Srodowisko- wa, racze} marginesowa dla iy- cia spoleeznego, tak jakby obra- dowali — nie praymierzajaec — hodowey golebiil Tymezasem rzecxz dotyczy dziedziny iZycia, ktéra najbardzic} moze dener- wowald | irytowala spoleczen- stwo woublegivch latach. Chyba — bardziej nawet nig brak mie- sa, Swiadeza o tym porozumie- nia @danskie, Swiadezy fakt po- wolania ostainio na Wybrzezu 9-osobowe} komisji ,,Solidarno- sei® do spraw eenazury i Srod: kéw prackazu Teraz Srodowisko dyviennikar- ~ skie odgrywa zupelnie nowa ro- le, w oprasie pelno nowsyeh na zwisk nowyeh: autoréw, dawni piewey sukeesu choé nie wszysey — wreszcie zamilkli.. I do tego ten Zjazd, zjazd na ktérym — jak jronizuje Daniel Passent w ,,Polityce’ — nie by- ee fo ani jednej wypowiedzi ,,prae- ciw'', wszysey szli pod sztanda- rami odnowy... . Wiee dlaczega tyveh wypowiedg! ezym predzej nic opublikowaé, dlaczezn ze Ziazdu weiat sa tylko pojedyn- exe ,,przecicki*? Kto publikacie opotznia? Dlaezego Jdzef Klasa oe tym nie méwit? A czy go ..4y- cle Warszawy" spytato? Jest jeszeze jeden, waany aspekt tej sprawy. Srodowisko dziennikarskic ma wielkie winy do odpokutowania. Splimito sie — rzecz prosta nie w ealoésci, dobrze o tym wiadomoe Ww 1968. roku, haniebng nagenky antvinteligencka i antysemicka. Sa na te dowody i dokumenty, bo skandaliczne wypoawiedai na éwesesnym Zjezduie SDP szero- ko wtedy reklamowano wopra- sic. Potem, przez 12 lat to sama srodowisko, choé takze, reece zgnana, nie wszysey — da nic siychanyeh ogranie rozhujate #ierkowska propagande sukeesu. Teraz — olwiera now; karte. Wiasnie Ziazd SDP jest tego dowodem. Wstrayvmywanie in formacii o zetdvie kravwdal dziennikarzy i zmnicjsza szanse rehabililacji. Srodkdw przekazu. w oezach spoleczenstwa, nie wystepowal aywiolu w seczey dlnie BOXE NARODZENIE : BO, LODZIE “Nie sprawdazilo sig polskie po- rzckadto, ze jak Barbara po lodzie, Boze Narodzenie bedzie po wodzie. Okazato. sic, Ze pray: roda> nie. zawsze ‘stosuje sie do 1ej reguly: mimo, ae 4 grud- nia «byte. po lodzie, we Swie- ta, _prayszedt - tak silny mds, ze nie tylko ludzie trzesll. sig % 2imna, ale bardzo niska tempe- ratura, jaka odnotowana zostaln na terytorium cate] Kanady wy- raadzita w wielu miastach powa- ine szkody. Zaczeto sie w dzien wisilijny wieezorem. “Nad poludniowym Ontario praeszta szezegolnic sil na fala mrozu, ktéra objela i Metropoli¢ ‘Toronto, a mrdz do- chodzit «do —-27° C. Padobnie bardzo niska temperature odno- towano w Peterborough —28, w Hamillon —26, w Sault Ste Ma- rie —87, w. London —22, w Kingston —230. Fala mrozu przesaia takze 1 nad Brytyjskg Kolumbia na za- chodzie,. gdzie w Vancouver mréz wynosil —14° C, Podobnic stacje meteorologiczne odnoto- waty niska temperature w Que- bee, gdaie wo Montrealu spadia ona do 32° C, Najeieplej byte na terenie prowincjiprery)- nych, ta ktérych zwykle najeimniej. Tam w Caigary np. temperatura. wynosila — tylko —12 a w Regina —18. | POW6DZ. W PLD, BRYTYISK! EJ KOLUMBII we potudniowei czesci prow. Brytyj iska Kolumbia, granieza- eo] zestanem, USA, Waszyngton wysoka stosunkowo na obecna pore temperatura oraz. deszeze spowodowaly _potezny wylew wszystkich - tamtejszyeh oraz ra ptowne rozlopy Sniegu, aw konsekwencji zalanie wods duzych terendw i wyrzadzenic wielkich szkéd. Na skutek tego wielu w okolicy miasta Hope woda podmyta i gerwata tory. kolejowe i autostrady. W dnia swiateeznego spadlo 7 deszezu, a Fraser River wysta- pila 2 breegéw. Najwieksze szkody spowedowane powodzia wyrzadzone zostaty w okolicy Hope i Conquihalla, oraz w Prin- eeton. W akeji ratownieze) u- dyiat bierze stray pozarna, stud- ba lesna, RCMP i setki dorainie zairudnionych. . WYPADKI DROGOWE Nie obeszlo sie w czasie Swiat i bez tragicanyeh wypadkow drogowyeh, Na moseie granicz- nym, The ‘Thousand Islands Bridge (40 km od Kingston) na- stgpito czolowe zderzenic sie dwéch samochodéw, w wyniku ezego jedna osoba zostala zabi- fa, a pieé innych doznalo powa- gnych obrager i przewiezionych zostato do szpitata. Smieré ponidst $9-lelni Sud- hakas Nayak, pochodzacy z praedmiescia Montrealu, a jego zona i eatery inne. osoby znaj- duja sie w szpitalu w Kingston. W innym znéw wypadku w nadatlantckiej prowincji Ksiecia Edwarda (P.E.L) w dzien Bozego Narodzenia w kolizji sai moto- rowyeh % samochodem aginat 18-letni William Wypadek ten nastapil dostow- nie przed domem jego rodzicdw. Nie obyte sie lez w ezasic §wint i bez tragicaznych wypad- kéw Smierci, zaistniatych w po- garze, W Calgary przez nicosiro- ine palenie paplerosa w ldzku powstat ogien, w ktérym zging- ly dwiec asoby, siwo, W Winnipegu w pozarze do- mu Smieré znalazia 29-letnia ko- bieta, Gloria Delorme, ktora preybyta z USA 2 wizyta na Swieta do swej corki, Ogien po- wslal zg niewyjasnionyeh pray: ezyn wardd nocy i zastal wszyst- kich domownik6w podezas aie- bokiege snu. Pp. E. TRUDEAU ZAMIERZA USTAPIEé Premier Kanady, P. EB. ‘Pru- deau udzielil wywiadu telewl- zyjnego sprawozdauwey stacji te- lewizyine} Toronto, CIV (Cha- nel 9), wo ktérym zapowiedzial swoje ustapienie jake leadera tartii Liberalne} jeszeze praed nustepnymil wyberami powsze- ehnym. Podexas godginne} rozmowy Premier dab wnikliwy prz zeglad * sytuacji, jaka w tej chwill ist- nieje wewnalre spoleczerstwa Jest rack . miejseach, a clagu jednego zaledwic. emo! atozyt J. Ellsworth, miode muuzen- Kanady. W. rozmowie tej nic ukrywat, Ze jesli kraj nasz ma zachowaé jednosé i pozostad je- szeze bardzie) seaiong Kanada — jego mieszkaney muszq zde- cydowacé o jogo prayszlosei i wy- braé to, co jest korzystniejsze. - Jako najbardzie} aktualne za- gadnionia kraju prem. ‘Trudeau wymienii: reforme konstytueji, separatyzm Quebee, eeny éréde} energetycunyech, oraz stosunki Rzadu Federalnego z prowincjs- mi. W tym tea celu zgodzil sic ponownle objaé przed wyborami praywodztwo. Partil Liberalne), aby postaraé sie zrealizowad niekiére chociag z tyeh wagnych gagadnion. Wo zakorieveniuo wy- wiadu padio ze strony Pre- micra. pytanie: ezy e¢cheemy byé wo oplerwszym rzedzic Kana- dviesvkami, a uwazaé mieszkan- cow Quebec, Manitoby czy Al- berty za obywateli drugio} kate- gorii, czy tez odwrotnie: mamy stawiaé interesy prowineji po- nad interes catosei kraju, jedne- #o i zjednoczonega? Niedzielny wywiad prem. Tru- deau odbit sie wSrdad shuchaczy ealego kraju naleznym = echem. Wielu, nawet nie-ezlonkow Li beraléw, prayznalo prem, Tri deau stusznese jego stanowiska, uwazajac gO za prawdziwero moza stanu i wielkiego Kana. dyjezyka. Potwierdgiiv. ta ko- mentar ze radiowe i prasowe. PAUL MARTIN W SZPITALU Podezas Swiat zuchorowal i odwieziony zostal do szpitala Paul Martin, do niedawna jeden % najstarszych parlamentarzv- slaw Kanady, bo przez 40 lat eztonek Izgby Gmin, oraz b. kie- rownik kilku ministerstw. On w duzej mierze przyezynit sie na stanowisku ministra imigracji do wpuszezenia do Kanady wiel- kiej iloSei grup etnieaznych w latach tus po zakonezeniu dyia- Jan wojennych, Pelnit tez stano- wisko ministra spraw zagraniez- nyeh, oraz ambasadora Kanady przy raadzie Wiclkie] Brytanii. Preed nieealym rokiem prze- szedi na emeryture i powrdch do swegn rodginnega minasta Windser. 77-letni Paul Martin rozpoezal pisaé swoje pamicini- ki, ktére stanowie beda na pew- no niezmiernic ciekawy mate- riat dla historvkéw, poniewaz Autor zasiadal w rzadgie treech premieréw: Willlama M. Kinga, L. B. Pearsona i P. BE. 'Tradeau. TERRY FOX DZIEKUJE KANADYJCZYKOM Z okazji Swiat Bozego Naro- dzenia Terry Fox x Port Coquit- lam, B.C. wo swych e#yvezeniach wszgystkim Kanadyjezy- kom jak najserdeczniejsze po- dzickowanle za zlozenie na reeey The Canadian Cancer Society sumy $20,000,000, ktéra bec dute wevia na walke g chorobami ra- ka, a ktéra an zapocaatkowal swym niespolykanym wyczy- nem —- Marathon of Hope, Ma- ratonem Nadziel. Praypomni}- my wo tym miejseu, ig Terry Fox ubiegiego lata rozpoezat gwd} maratofski mars, 2 Sf. John a zakonezy? w Thunder Bay, przebywajae dystans 3.000 ml o jedne} zdrowe) nodze, edyz druga — na skutek choro- by raka mial amputowang po- wyzej kolana, Seed? wiec na pro- tezie. Wszystkie zebrane w ¢za- sie marszu pieniadze przezna- ezyt ten daielny nifodgieniee na walke 4% ehorobami raka. Warto jeszcze dodat, in wy- ezvn Terry Foxa spostrzegh do- piero micszkaney prow. Onta- rio, a dokladnie Oshawy i Me- tropolil Toronto. Stad wiee roz- poczat. sig. jego stynnny mura. tonski marsz, zakonesony na skuick kompletnego wyezerpa- nia sit i zakazu lekarzy w Thun- der Bay. ‘Terry Fox w tej chwili zatrud- niony jest w instytueji The Ca- nadian Cancer Society. RUCH TURYSTYCZNY Jedna z firm Edmonton oapt- blikowata ostatnio dane odnos- nie ruchu turystyecznego 2 fere- nu Standw Zjednoczonyeh 1 pe- zostatej ezesci Kanady we kie- runku prowineji Alberta, na terenie ktérej znajduja sie na) bardzie} atrakeyjne dla tury- stow micjsea, przede wszeystkim wspaniate Gory Skaliste. Zrodio to siwier da, ze feo. rocany ruch turystyesny byl nie- eo nmiejszy. tym niemniej przy- nidst an do has najrozmaitszych pracdsichbiorstw flaezna sume SL alardpy, Spadek t Hosel t tu tuje § sie od | 1979 1 tr.