tadomosci montrea. Nouvelles de Montreal »* Montreal News Biuro redakeji i administracji: 4617 Park Ave., Tel. 288-1993 Przedstawicicl: W. MAZURKIEWICZ 4926 Dunn Av., Cote St. Paul, Montréal 205, P.Q. W daiu 19 huevo L973 r. mie 300 lat ad ucodzin w Toru niu naszego slynnege astronoma - i wstechstronneso uczonego | dziatacza, ktory weiawit sig jako- tworea przelomuwe]j teorli bude. t “ee stoncem ja-— wy wszechswiata, ko osrodsiem usxiadu p anetar- nego, W otunaniu tego oslagnmie ela ow dziejach sicdzy sudz.ic] oreanizgacja Nerouaw Zjedno- ezonveh do spraw kulturasnych, UNES‘O, pemieel SATOCIC ligzezenic Polaka na AwaTa W youtlacdela Feniginece rox caty. nadaige mu nazwe RoO-j KRU KROPEANINA. Wigereiqe sie 7 cada gotowos- aia do tyeh p andw, midvjssa pewukwa do zycia Ko mitet centra.ny w Toronio, kid remu Gubern:ter Genera nv Kanady, J.6. Rooagd Michener, mie naukowyen i Po onla Ka. Redaktor: Adam J uryk Tel. 766-6489 Prayjmuje prenumeraty i ogtoszenia eUSZU biutetynach, radiu | tec mitet wstoniony ww jramienia Rady Okregowej] Kon- ‘gresu Polonii Kanadyjsk bee, ktorego kieruwnictwo zro- -ayto awe podpisy pod niniejszym ape.em, nie jest bynajmniej ar- fanizacja zamxnietq. Gotow jest on w kazdej chwill uzupelnic ‘swoj skiad przez kooptacje ne. wyeh oosob, xture zglosityby -eheé | gotowose uzupeinienia w ‘tej ezy inne] duziedzinie jego pracy. Ponadto, d.a zwrocen.a uwWagi calego micjscowego spo- 2 k iK e mech, : WIELL 4. Woelagu latege rb. plans wane jet nasze wlaezenie do specja nego programu Piane- arium DOW ow Montrea.u. po S4wieconeso Kopernikowi, ponie- (Wade Warunki k.imalyesne nasze- go terenu nie sprzyjaja o tej po- Tue rosu manifesticjom pub.icz- cnym witkszej Sxali. | 63. W kotcu marea rb. roz- rocznie sie aseja odezytowa i .imprezowa, 2Wwigzina z jubi.eu- szem kopernikowskim. leczenstwa t na sposobnose godne- | 6. W omaju or. opchéd Swieta | 8° uezezenia pamieci Mixotaja Narodowego 3 Meja ujety be ,Sopernixa, jest Ww trakcle powo- dtie pod hastem rocznicy Koper. '@2l¢ Komitetu honorowego, nika. kidrym znajdg sie ezolowl przed- | 7. We wrzesnu br. p'anowa- | stawicie.e Readu, Kosclota _ ‘ne sa uroczystosei awigzane 2 u- Nauki w naszej prowine}i a tase | ‘stawieniem na nawym i juz sia (46 Masta Montrea.i, ‘dym miejscu przez Plantar © skromne Srodki, konieczne Sie wv tym celu 2) ie}, Que- datsami | uezonych, | ludzkose -—- Mikotaj] Koper- ze nik. Kopernika Kasy Oszezednosei). Uprzejmie prosimy nie kaéz deevzig wie) pline) i nej sprawie. Obiecnjemy gospo- darowaé Waszyvmm darami najwrydatnie}. a wsze:ka ien nadwezsa pad niezbednym! we- organizacyjnymi znaezona zostanie na udzial « kosziach nabyeia spektografu przeznaczonego w darze dia Ob.) serwatorium astronomicznego iw Toruniu, Wykaz oflarodaweaw da w braku zastrzezen w prasic po onijne). Z gory crnie) dziokujemy cl oilarcdaweam, Bag zaptad! 2a kierawnlelwo ‘Kopernisowssiesgo Quebec, pod- ‘pisali: . Dr. A. KAWCZAR, prezes, ||. noma, wszechstronnego uczo- | nego. jest )ona w Polsce. Nalezy ona do 0 ANAS ATER PROEPOOTOB EEE OO MEDC CED IE EE O80: TREAL 130, P.Q. (Dom Polskic:. Sim tan! jas prze- i gnania i odkryé naukowych wysoxos¢ datkow ogtaszane be- -_réine -_teorii, : Meee eevee sone Z miei Komite: AL 74) esnie od tego, ezy sa shusz-. ryeo, tascja odrotowujemy, Wade)? g _jego dalekosiezne skutki dla | i rozwolu ajgenialniejszy uczony Przed plecioma wiekami, | ktore choeby w zalazku wy- } 19 lutego 1473 roku w pra- praedzaty nowe teorie. Kai- ) slarsm kim Toruniu. bogatym han- | dzieto swyeh poprzednikow. /diowsm grodzie nadwislan- dy wielki tworea kontynuuje | miescie polskiego |W kazdej epace stuszne pozo- Pomorza, przvszedt na Swiat (staie zdanie Izaaka Newtona: | jeden z najgenialniejszych |“Jezeli zobaczylem wiecej_ jakiego wydatla|niz inni. stalo sie to dlatego. e stalem na ramionach olb- ravmow" Kopernik rowniez, cho¢ o-| balil poglady aArystotelesa i. szezegolnie ezezo-|Ptolomeusza zdawa} sobie_ Postac znakomitego ne najpiekniejszvch tradveji wel mozliwe bytoby sformutowa- | rodowych. Jest jednak Ko-,nle nowych praw, pernik zarazem wlasnoscia | Nie mamy bezposrednich | cate] ludzkoSci, tak jak stwo- dowodow, 12 znal pisma Mi- rzona przezen teoria helio- | kotaj az Oresmo ji Mixutaia centryczna miata uniwersal-|2 Cusanus, choé uzna¢ to na- ne. dziejowe znaczenie. [ledy za bardzo prawdopodob- : ¥ ’ . ? . a 7: a t ‘ = oh od : re na oe: “% gieboka radoseia i satys: | Ktorzy w swych trakta: * ch rozwadali mozliwose, jz {8 ig pal naszesy rodaka, Gel. ‘Ziemia nie jest bynajmnie] kiego cztowieka i humanisty |C¢Mt"4m Wszechswiata i ezezona jest we wszystkich jposiada wlasny ruch. Prze- krajach éwiata. ge na wszyst- Sledzii natomiast twdrea he-| kich kontynentach przypomi- | nane jest dzielo jego zycia i: mies jkie niemal wzmianki o po- | dobnych pomvetach wyraza-| nveh przez filozofaw grec: kich | pisarzy rzvmskich. ezerpnat z nich zachete “to! whasnych dociekan ji obli-. Czen, | Byt gruntownym = znawea pogledéw astronoméw arab- iskich | juz zapewne w Kra- kowie, Ww czasie studiow, kry- nauki, nauk Scistych. @ zwlaszeza | W historii ludzkiego po- sa losy wysuwanych hipotez, domystow, odkryé i wynalazkow. Jedne uZnanie, : ; le ‘areby ‘teorii heliocen- tryeznel. Krakowska uczelnia stanowil'a ognisko skupiajace znakomitych znaweow pra- ne, inne z trudem toruja so- | ibie droge do ludzkich umy- | stow, dziesigtki lat ezekaja na | | sprawe, ze bez nich dzis nie-, iHiocentrveznej teoril wszyst-. | dows alv do innyech osrodkéw : Kopernika }europejskie} nauki i do Rzy-|prace porzadkowe w szeregu. Mu. prowadzone sa Miast, lezacyeh ona szlaku Jesli mtody Kopernik w i Kopernika, miast zwiazanych | czasie studiow wioskich oka 2 pobytem wielkiego astro- ‘gat sie tak chtonny na kul.|moma. W pierwszym rzedzie ture renesansowej Ttalii, jes: dit lam utwierdzil sie w swyeh |Watpliwesciach co do stusz- | inoscl geocentryezneyo syste- | mu Ptolomeusza i zyskal no-| we bodzce do swych badan, to zawdzieezal to wielkiej | kulturze umysiowej Polski: Owezesnej. wkraczajace] wi 3w6j zoty wiek. Zawdzieczal to grodowisku, z ktorego wy: résl — swiattego mieszczan- istwa, zvwo interesujacego isie nie tylko ekonomicznymi iprzemianami zachodzacymi w Wartego na nowe prady ji idee przenoszone dzieki kon- ze | textom handlowym. dzieki Secisivm zwigzkom synéow tej grupy spotecznej z krakow- ska uezeinia. otwierajaca mieszezanstwu droge do ka- rierv naukowej, polityezne] «| i duchowe}. ! Kopernik zdawat sobie do- skonale sprawe z przewrotu | iW pojeciach, jakie powoduje 'Jego teoria, Liezyl sie z jej niezrozumieniem, jak bo- Wiem shusznie zauwazyt Jo- han Wolfgang Goethe ‘‘kie- dy w zjawiskach kas idee, nas fakt, 2e ezesto, a nawet z reguly idea taka przeezy naszym zmystom”,. 'Polsce i w Europie. lecz ot- | przyrody | przyjdzie nam sprawdzi¢ ja-| najbardzie] mMyli yan wy | nych /sq to: miasto jego uredzenia -~ Torun i miasto, w ktorym ext najdhuze} i umart Frombork. Stare Miasto w Toruniu, | zawilerajgce do dzis wiele za- ibvtkéw najwrdgszej klasy, jest | porzadkowane, poszczegdine obiekty sa poddawane zabie- 'gom konserwatorskim, zwta- 'szeza otoczenie domu Koper- nikéw przy obecnej ulicy Ko- pernika. Istnielacy w Toru- niu od 1945 Uniwersytet im. Mikolaja Kopernika uzy- skuje na pervferiach miasta idzielniea Bielany) szereg nowo zbudowanych obiektow, gmachow dydaktyeznych i domow studenckich, tworza- eveh cate miasteczko uniwer- syteckie. Obserwatorium As- tronomiczne Uniwersytetu znajduje sie we wsi Piwnice, at km na polnoc od miasta. ee otrzvma nowy budynek dla 2akladu Radioastronomil, projektuje sie radwniez budo- we wiekszego radioteleskopu. Centralna uroczystos¢. in- angurujaca Rok Kopernikan- ski w Polsce, odbedzie sie w 'Toruniu w przeddzien rocz- iniey urodzcnia asironoma, 18 lutego 1973 r. 2 udzia- adz panstwowych, licz- gosci, przedstawiciell swiata nauki. Uroceysta aka- demia odbedvie sie w nowej auli uniwersytetu. Torun bedzie réwniez udzielil swego peironatu. hone; DOW Montrealu, zgodnie z dla owoenego speinienia naszego | eee *s rowego oraz Komitely regional-iumowa zawarta w tej sprawie ci zadania apelujemy najgorecej | KPK (Q.) — Prof. T. RO- powszechne przyjecie. Tak | ne, a wérdd mich nasz, tréjje-|wladzami tego miasta, pomnika do wszystkich organizacji i in- | MER, Praewodniezacy — Dr ted byto z rewolucyjnym po- | zyeany, obejmujacy swym dzia-|Kopernika dluta Thorvaldsena,!stytucji polonijnyeh oraz do ro-| | - BABINSKI, Prof. J. STA-| gladem Kopernika na budo-| laniem ecalqg prowincje Quebec. |odianego w brazie w Kepenha-| dzin i jednostek, esiadtych w na-| CHILE WICZ, Wice-Przewod-| we naszego uktadu planetar- Program naszego Komitetu,|/dze w 1968 r. wedlug pierwo-| szym Okregu i dbatych o powo- niczacy — In’, E. BARA-) nego. Burzyt on przeciez mo- | , NOWSKI, Wice-Przewodni-| del, w ktérym Ziemia i ezto- | zatwierdzony na zebraniu Rady wzoru warszawskicgo, na zamé-| dzenie naszych wspdinych 7a. ‘Wa, przvciagala z zagranicy— gtosiciell humanistyeznych | ipradow i ideil. Owezesna sto-. lica Polski stanowila czotowy | | osrodek studiéw matematycz-. i | Matematyezny obraz ukta-| du planetarnego stworzon | go przez Kopernika byt w , miejscem konferencji nauko- dalszym ciagu skomplikowa-| wych w ezasie nadzwyczajne- ny. Astronom im bardziej] da-' go kongresu tr slo a ‘ayt do tego, aby wszystkie | we] Unii Astronomicznej, rych j astronomicznych w ca- lej Europie. Skrzetnie pro- Okregowe} Kongresu Poltonu Kanadviskiej w dniu 14 grudnia ub. preedstawia sie w gtdv- nyeh zarysacn Jak nastepuje: 1, Juz ubiestcj jesieni uxaza- la sie w jezykt’ angielskim. na-| kiadem Oddziaht w Kanadzie Po.skiega Instytutu Naukowego w Ameryce, zwigzla i praystep- na a.e wyezerpujaca [ obficie| Liustrowana oraz zaopatrzona w peng bibdografie tematu, mo. nografia o Koperniku, opraco- wana przez p. Wande Stachiewr céowa, przegnacsona glownie dia saxol Srednich i wydszyeh, bi- bdotek pubieznych, prasy i srodkow masoweve prackazu, ktora spotkala sic zg dugym za- interesowaniem, taxée poza Sta- nami Zjednoczonymi i Kanada. j doczekala sie w krotkim ezasie juz dwoch wydan. Romitet nasz przyezynia sie ao rozpawszech- nienia te} bardze uzytecaznc) pracy, gwilaszeza w obecne] chwi- H, jak rdéwniez wspdidziata w staraniach o wydanice niebaweni jej wersji w jezykach francu- skim i poiskim. 2. W pierwszyin tygodniu sty- eznia br. z okazji odwiedzin w Montrea.u dr W. Iwanowskiej, profesora Uniwersytelu Mixola-| | ja Kopernika w Toruniu i dy- rektora Obserwatorium Astrono- mieznego tamze, miat miejsce powedzeniem je] odezyt w jezy- ku angie.skim na Uniwersytecie | : MeGill a taxze je] spotkanie z miejscowg Polonia na tradyey) nym prayjecia noworocznym Kongresu Po.onii Kanadyjskic) ~~Quebee, w dumu Koperniaa, siedzibie l-szej] Grupy Po.ssc- Kanadyjskiego Waajemne} Pomocy. 3. Prowadzona jest nadal jug dokonana ezesciawo i uwienezo- na powodzeniem akeja prasowe- informacvina Ww enynae pa: skim, francuskim | angieissim w prasie codzienne], szasopis . EEsew vosn Sas BEFRON AFR. 16] MAOKIO {Lorem BLIS K 0! ye B Polski czy innego kraju™ fcuropejskiego — korzystaj BLecac w tym Towarzystwa FRANKFURT uy wienie Kongresu Polonil Kana- mierzen w oczach cudzych i wie. | | dyisaic), Okreg Montreal, ze snych. Prosimy zéwnie o iyez.i- iskiadek pubicznyeh, pochodza- we poparcie nasze Wielebne De- | jeveb elownle od Po onli Kana-' chowlenstwo po.skie. dyjskic} i ofiarowanego miasiu Montrealowl Pomnik ten, ktary | stanowlt jedng 2 atownych ozdéb- wystawy Swiatowe] w Montrea-|