Wrzesien w Polsce (10) czas gdy obecnie gespodarka znacznie wzrosly, ale to nie ae “Zwiazkowiec ” (The Alliancer) Printed and Published for every Tuesday and Friday by POLISH ALLIANCE PRESS LIMITED : Wytyezne Komitetu Cen: 1638 Bloor Street West — Toronto, Ont. Canada — M6P 4AB Telephones: 591-2491, 531-2492 | enenesen oe Second class mall registration number 1673 Official Organ of The Polish Alliance Friendly Society of Canada dan Bidas - Chairman of the Board. Stanley Lasek — Secretary Editorin Chief — 8. Heydenkorn. = spannarnaarnan tata naandbaadnanttal General Manager wo §. F, Konopka Business Manager —- Creslaw Blasryk ia asapadaneeccnoeaeeetdde moira sah saaesnarancnaasaseeemaaaeates 20 CM REET ERARAN RNR AST Subéeription: in Canads $15.00 per year. In other Countries $17.00 REED AAAs NCEE = EC NNR | Swat PRENUMERATA. Roeczna w Kanadzic Pétroezna Kwartalna $15.00 pat P $ 5.00 ; || Pétrocana x. Pojedynczy ‘numer | Zagranicg — Roezna $17.00 tralnego na VII zjazd PZPR ukazaly sie pt. ,O dynamicz- Pa @ | ° ny rozwéj budewnietwa so: cjalistycznego — 0 wyisza jar, koS¢ pracy i warunkéw 2ycia— narcdu’. We wszystkich klo- skach gazetowych mozna te 32-stronicowa broszurke na- byé za jednq zlotowke. Wy- soce watpliwe jednak jest, -ezy staly sie te wytyczne po- pularng lektura. Wahalibys- my zaktedade sie, iz przeczyta- li ja wszysey czionkow-.e par- tii a-przeciez mowa_ jest o naj- istotniejszych sprawach. po prostu odpowiadali i2 tak - ezy owak spraiva jest przesa- rez. Ford zapewnll iz zmiany w jego gabinecie nie ozna- Czaja zmuany polityki. Trudro oczywiscie bylo oczeki- wae innego oswiadezenia, jakkolwiek j najmnie} zoriento- Wany W zagadnieniach polityeznych z tatwoscia mégt stwier- dzic iz jest inaczej. Dla nikogo w Stanach Zjednoczonych rp. nie byto tajemnica, ze istnieje wielka rozbieznosé mie- dzy stanowiskiem Sekretariatu Stanu a Pentagonem w nai bardzie} waznych zagadnieniach. I tak podezas gdy sekre- tarz stanu Kissinger prawit o postepujacym odpreieniu i stale polepszajacych sie stosunkach z ZSRR, sekretarz ohrony narodowej Schlesinger dowodzit iz zbrojenia sowiec- kie wzrastajq, Ze na rdéznych odeinkach géruja nad USA, Weskazywal na posuniecia sowieckie w réznych panstwach Swiadezace wyraznie o dlugofalowych planach strategicz- nych. Domagat sie wiec utrzymania zbrojeh amerykahskich, unowoczesnienia ich, zachowania pogotowia i nie ulegania aiudzeniom detante. By} wobee tego Schlesinger stale atako- wany w prasie sowieckiej, ktéra pietnowala go jako podze- gacza, jako wroga odprégenia i pokoju. | | Pentagon zarzucat Departamentowi Stanu iz pobiera decyzje w sprawach nie nalezacych do jego kompetencji, jak up. o dostawach okreslonego rodzaju sprzetu wojennego. Kementatorzy polityczni w USA oceniaja niezwykle wy- soko Schlesingera, twierdzae ig byt jednym z najwybitniej- erych sekretarzy obrony narodowej. Reprezentowat ostroz- ny i umiarkowany kierunek gdy chodzi o zapewnienie po- zycji USA na arenie miedzynarodowej, Wypowiadal sie zde- cydowanie za polityka pokojowa, za porozumieniem w dro- dze rokcwah, broniac jednoczegsnie pewnych podstawowych zasad. Uwazat ig Stany Zjednoczone nie moga zrezygnowaé % gadnych prayjetych wobec innych pahstw zobowiazah, nie moga pozwolic na dalsze rozszerzanie sie wplywow ZSRR. Wysoki stan amerykanskiego potencjatu zbrojnego mia} stu- zy¢ wytgeznie jako bezpiecznik. Uwazat iz tylko taki stan powstrzyma ZSRR przed akeja zaczepna, mniej lub bardziej jawng interwencja zbrojng w jakims§ kraju. Nigdy nie ukry- wal braku zaufania do komunistyeznych deklaracii. Ii issinger oczywiscie uwazal iz Schlesinger nie tylko ha- muje rokowania z ZSRR zmierzajace do zaciesnienia wspolpracy i do zapewnienia pokoju, ale zagraza im. Spdér miedzy nim} byt otwarty i niejednokrotnie weale ostry, wy- wolujge zdumienie opinii publicznej. Sytuacja ulegata sta- lcmu zaostrzeniu i zatarg musiat przeji¢ w konfrontacje. Prez. Ford’ podejmujac decyzje zwolnienia Schlesingera -przesadzit rownoczesnie kierunek polityki. Bez’ bezposred-. tej konfrontacji Kissinger wyszedt w tym zasadniezym spo- rze polityeznym zwyciezca. Ale chyba -nie absolutnym. Gen. Scowcroft, ktéry objat stanowisko doradey Prezydenta w zagadnieniach bezpieczeh- siwa panstwowego, byt zastepea Kissingera gdy piastowat je, praypuszczalnie podzielat jego linie, ale i pewne odchy- lenia cd niej moga mieé powagne znaczenie. Na saniodziel- nym stanowisku nie bedzie musial kroczyé-po drodze swego . dawnego przeiozonego. Na pewno rezygnacja Kissingera z bardzo odpowiedzialnego stanowiska doradcy w sprawach bezpieczenstwa nie wzmacnia, ale ostabia jego pozycie. B ardzo zmamienne jest wejécie w skiad gabinetu Elliota Richardsona. By? on jednym z najwybitniejszych ezton- kow gabinetow Nixona. Na stanowisku Prokuratora Gene- ralnego a wiee niinistra sprawiedliwosci, zarzadzit prowa- dzenie dochodzenia w sprawie afery Watergate i powotat ha stanowisko specjalnego prokuratora, znakomitego praw- nika Coxa. Kiedy prez, Nixon zazadat od niego zwolnienia Coxa, ktéry dotart de korzeni afery — odméwit wykonania tego ziecenia i podat sie do dymisji. Dat w ten sposdb dowéd prawosei charakteru, poczucia praworzadnoéci. Prez. Ford wyciagnal go z zycia prywatnego j mianowat go ambasado- rem w Wielkiej Brytanii, powierzyt mu wiec najbardziej cdpowiedzialne i reprezentatywne stanowisko w sluibie za- granicznel. degli Richardson ma ambicje odegrania wielkiej roli w pclityee, a tak twierdzi prasa amerykahska, to wydaje sie wysoce prawdopodobne iz jest kandydatem na nastepce Kis- singera. Praktyka w Londynie, nawet krétka, stanowi pew- nego rodzaju swiadectwo umiejetnosci dyplomatyceznych. Objat on wgabinecie Forda odpowiedzialny resort handlu i przejscie jego do Sekretariatu Stanu nie bedzie stanowito zaskoczenia, Niektore pisma amerykanhskie wymieniaty jeszcze nie- dawno Richardsona jako potencjalnego kandydata republi- kanow na stanowisko wiceprezvdenta u boku Forda. Obec- nie, skoro wiadomo iz Rockefeller nie bedzie sie ubiegat oO nominacje na konwencji republikanskiej, wysuniecie kan- dydatury Richardsona staje sie bardzie] prawdopodobne: Ford wprowadzit do swego gabinetu dwie osoby: Ellicta Richardsona i Donalda Rumsfelda; ktérzy odgrywaé bedg gtowne role i wywierag najwiekszy wplyw na polityke USA. dzona a wobec tego szkoda medytowaé. Byll jednak i ta- ey — zawodowi optymisci — ktorzy z dobrotliwym usmic- chem méwill iz nie ma naj- mniejszego powodu ani do ra- dosci ani do smutku, bo prze- eiez to tylko deklamacia, uro- ezyste zaklecia. Zycte stale plata figle, nie tylko PZPR, ele nawet sasiedzkie] parth »wielkiego brata“, A Stanom Ziedneezonym réwniez. Wiec nie ma sie czym przejmowad! Kto ma racje? Gosé zza oceanu na pewno nie jest w moznosci wyroko- wat, moze tylko odnotow2e pewne cpinie krajoweow i zreferowaeé 6w dokument. A.wiee pierwsza czes¢e pt. Realizacja programu VI zja- zdu PZPR‘ rozpada si¢ na 21 paregrefow i jest to pewnego rodzaju zwiezte sprawozdanie zaréwno z sytuacji polityez- nej i gospodareze} krajowe] jak iz zagadnien miedzyna- redowych. Wszystko oczywh écie w tradyeyjnych party)- nych sleganech. Gtosi sie, iz wszedzie osiaggi¢to ,zneczny postep, aczkolwiek niemalo pozostaje do zrobienia, zwla- szeza jeSli chodzi 0 ksztatto- wanie socjalistyeznych po- staw wobec pracy i spraw publieznych”, | Przelozenie tego na jezy'k codzienny, zrozumialy dla sze- rekiego cgétu, nie powinno ‘nastreeza¢é wielkich trudno- Sci, Pozwoli fo wowezas stwierdzié, iz system nie zdolat ludzi przerobié, ze do- magaja sie nalezyte] zaplaty za prace, a z braku jej pra- ustrzec? ine t anaeall tywne zapowiedzi;do tego na- le inacze}. Nie-sadze wiec, by szych zdolat usunaé, ale pozo- tury ideologiczne]. nalezalc .cczekiwaé wielkich stali inni, nile mowiac juz o Wytycezone sa dalej cele zmian i po VII Zjezdzie PZPR. tym, iz na horyzoncie polity: spoleczne i gogspodarcze na -—— Czy nie sadzicie pano- eznym ukazujg sie nowi pre- nastepne pieciclecie. Zapew- wie. iz zajdzie zmiana w roll tendenci do wladzy. ne pozostang one nie tylko na papierze, ale chyba tez nie wszystko zostanie zrealizowa-. ne i to zarowno z powodu roanych obiekiywnych przy- ezyn jak sublektywnych. Moi rozméwey nie zdradza- li wielkiego zainteresowania tym dokumentem. Wielu z nich znalo go tylko z ,opisu" to jest komentarzy presy par- tyjnej, inni jedynie przeczy- tali go powlerzchownie, a je szeze inni odezytywali po- szezegoine paragrafy, by wy- dcbyé ich poglad, ocene. Re- akeje byly rézne. Z wytyeznych zdaje sie bez- ¥ spornie wynikad, iz w ustroju partii, znajdzie sie ona prze- ciez niejako w konstytucji? Przeciez PZPR jest ezynnikiem decydujacym. Je- dynym w kraju. Sprawuje wiadze i wyblera sobie — racze] wyznacza niby wspolnikéw. Tak byto, jest | bedzie, A ezy w projektowa- ne} zmianie konstytucli be- dzie to w petni uwidecznione na pewno niewiele wplynie na codzienny bieg spraw. Wy- tyezne w te} materii gtosza m. in. ,,.nalezy potwierdzi¢ w Konstytueji fakt, ze Polska Rzeczpospoli- ta Ludowa jest panstwem so- cjalistyeznym, w ktérym wla- OME anbecmceale historyezny Nikt nie watpi, iz Gierek wyjdzie zwyciesko z najbliz- szego zjazdu i przeprowadzi swoich wszystkich kandyda- tow. Wybory delegatéw prze- prowadza.sie tak, by uchronic sie od jakichkolwiek niespo- dzianek. Nie bez znaczenia jest cezywisele przeprowadzo- na reforma administracfi panstwewej i partyjnej. Prze- suniecie tak wielkiej iloSci lokalnych dygnitarzy na bocz- ny tor, przeniesienie ich w sian spoczynku dokonane zo- staly bez zgrzytu, bez nai- mniejszego oporu, sprzeciwu. Odpadio sporo osdb, ktore nie nalezaty do entuzjastow panistwa zajda zmiany. Mozna dza’nalezy do ludu pracuja- Gierka. oezekiwae rewizje ustawy fego miast i wsi, a kierowni- konstytucyjnej], W jednym z czq sila jest Polska Zjedno- Gomutka réwniez wyszedt peragraféw ezytamy: ezona Partia Robctnicza“, Ko- zwyciesko ze swego ostatnie- - yPolska Rzeczpospelita Lu- mu to potwierdzenie jest po- go zjazdu w 1968 rf, pohamo- dowa jest panstwem socjali- trzebne? Przeciez to napis wat zakusy Moczara i jego po- styeznym, opierajacym sie na — . soo # a ree : ~ wee " 1 q . . . y : wie. * * Mamy w Ontario prawo nazwane ustawa o dziatalnosci handlowo-ustugowe} — -— Business Practices Act. Zadaniem jej jest zapobieganie nieuczciwym praktykom | na szyldzie. plecznikéw a okazalo sie, iz spodarcze byto w la- 1968—1970 fatalne, pod- s : ~ . x = | Prowincja Ontario chee abyscie kupujge, otrzymywali rzeteing wartosé w zamian za wasze pieniqdze. Kupno rzeczy kosztownych, jak na. przykfad samochodu, czy mieszkania, wymaga dobrego zastano- wienia, dlatego rzqd Ontario przygotowat kilka prostych i przystepnych broszurek, ktore w tatwy sposéb powiedzq ci na co- trzeba uwazaé, dokonujac -zakupéw. Co nalezy a czego nie nalezy robic. Oto tytuly tych broszurek: “Getting a Mortgage” “Buying a Condominiurn’ — pomoze ci przy kupnie mieszkania _ “Buying a Car’ — sarnochodu “Buying Real Estate’”’ nieruchomosci. przy kupnie ——~ DrZy kuprije ~ Mozesz takze otrzyma¢ broszurke bedqca podrecznikiem dla konsumenta na temat ustawy o dziatalnosci handlowo-ustiugowej pod tytutem: “Balance in the Marketplace Talna, # ~ _. ¥.- e. 4 * ‘ fed nae . ' ee. ’ + 3 PG » Scene : 3 4 * a 3 ‘ ; aa : _— a Dziet 11 listopada postt¢- .cony jest pamieci truch wszy- —ucicht nsrodwa jest na pelnych ob- rotech. | _Zaopetrzeni blemaw nie zatatwi, wptynie na przebieg VIL zizz- du PZPR, ani zjazd tyeh pro- B. H. * REZOLUCJE UCHWALONE NA 27 WALNYM ZJEZDZIE ZPwK My delegaci ZPwK nz 27 Walny Zjazd dnia 9 Hstepeda 1975 roku w Grimsby, Ontario Swiadcmi naszej okcto 7O-let- niej tradycjf spoleczne] pracy i naszych zobewigzan webec Kanedy i Polski: 1. Slemy neszym redakem w Polsce pozdrowienia i wvrazy uznania 2a ich prace nad rozwojem swojej Ojezyznv i wv- siikuw kierunku uzyrkenia pedstawowych wolnose! i poll- tyeznych swobéd w trudnych warunkach polskie] rzeczywi- % stosci. Il. Wyrazamy nadzieje, ze detychezascwa lacznosé kultu- y Gla dobra Polski i Kandy. IW Patrzae z troska-na zachwiang réwnewese gesvodareza ~Swiata..wyrezemy nedzieje, te przedsiewziete kreki przez gspodareza i turvstyczna.bedzie sie nadal rozwijac Rzad Federalny i rzady prowinejenalne w kierunku uzdro- wienig sytuacii ekonomiczne] Kanady, dadza pozyiywne wy: niki. Apelujemy do wszvstkich obywateli polskiego pecho- dzenia do wiadtpracy z vregramem uzdrewienla gospodarki. IV. Zachecamy eztonkéw ZPwK i wszystkich obywetell ka- nadyjskich polskiego pochodzenia do ezynnego udzistu wozyeiu spelecznym i polityeznvm Kanady. V, Zwracajac uwage na to, 2e Kanada jest cficjainie uzna- na jako wielokulturewe spoleczehstwo. Zjiazd ZPwK domega Sie do Rzadu Federalnego wprowedzenia w zycie plerwszego raportu. Kanadyiskiej Radv dla Spraw Wielokulturoweéci (First Renort of the Canedian Consultative Council en Mul- tieculturalism) celem stworzenia silnych pedstew dla dzialal’ nosSei kulturalnej] grup etnicznych. ; VI. Zwiazek Polakow w Kanadzie igko organizeria spt leczna nie angazuie sie ezvnnie w Zadnei dzietainesei poll- tyeznej. gle rozumie racje istnienla pclskich cfredkow poli- tyeznych, dziglajacych poza organizecjami spclecznvmi. _ VIL. ZPwK bedae zwolennikiem silnej i ziednoczonej Po- lonii kanedviskiej widzi votrzebe istnienia Kengresu Polonii Kanadyjskiej jako ciala kecrdynacyjnego i wyraza cheé zn2- lezienia vlaszezyzny. wspdlpracy, pozwaleiecei na zachcwanié dla 7PwK stcsowanych przez niego meted preey spotecznej. VIII, Ubolewamy nad losem setek tysiecy Polekéw rozpro- szonych po obszarach Zwiazku Suwileckiego. Do naszvch cho- wiazkow nalezy pamie¢ o nich i state domeganie sie do- stepnymi nam srodkami o pelepszenie ich sytuacii. IX. Deceniaiae petrzehe nauki jezvka polskiego Slemy wv- razy uznania dla volskiezo nauezycielstwa, poltkieeo harcer- Stwa orez wszvstkich dziataczy mlodziegowvch, zaWwrecamy uwage na potrzebe wychowania mtedvch vokelen w orecr spolecznej i w przywiazaniu do polskich organizacii. Weszvst- kie Grupy ZPwK winny daé¢ pelne poparcie Gronom Mtd dziezy. ae & _ X, Apelujemy do ZPwK { cate Pelcnii kenedviskiei o in- tensywnieisze novarcie dla fundacji i instvtutéw kultural nych, 2 szcezegdinie polecamy nesza Fundacie W. Revmenta za jej ofiarna dziatalnos¢e i za jei osiagniecia. oy . % # e : Yo * 27 Walny Zjazd ZPwK przesyla serdeezre vo7drowienth dla wszystkich organizacii vclonijnych w Kanadzie wszystkich Polakow w Swiecie. stkich; ktérzy oddali swe i cle busmy moali cieszyé sie wolnosciq. Z okazii teno swie- ta warto unrzutomnié sabie. jak straszliwa cene zaptacit naréd polski w bezkompromi- sowym dazeniu do teao celu w okresie IT wojny Sswiato- wed. Ciagnela sie ona dla Pal Ski przez 2078 dtugich, ponu- rych dni nocy okupacuine), nocy Pawiaka, Palmir, Katy. nia, obozéw koncentracy} nych ¢ syberyjskich lagrow Ani jeden poza. Polskq kraj wehodzqcy w sktad koalicj: antyhitlerowskiej nie przezy wat jej tak dtugo, zaden in ny — biorqe pod uwage sto sunek Hezby obywateli i bo gactwa majatku narodowenc — nie ponidst tak olbrzymict. strat: Kagdego dnia wojny biorge przecietnie. okoto 3,000 Polakéw tracilo zycie. Lacenie. zgineto ich przeszto 6,000,000. Straty materialne wyniosty 38% majqtku naro- dowego,. stanowiac wartos¢ pongd- $51,00,000,000. Na frontach walk zoineto od I wrzesnia 1939 roku do 9 ma- ja 1945 roku przeszte 600,000 _polskich Zotnierzy. Strat w tej wysokosci nie poniosta ni- ady dotychezas Polska w o- kreste swego istnienia jako pavstwo, - Gdy uwmilkt warkot bojo- wych samolotéw, czotqaw i huk artyleryjskich salw na terenie umeczonej i zdewastowanej prawie do . * wt i dla . ‘¢ ych ° niez pamnik “Bohateréw Get- ta”. ktory jest wspomnieniem wumordowantch 400.000 obn- wateli nolskich zydowskiego pochodzenia, f Akrutnu okupant nie szozb- dzit nawet najmtodsaueh dzieci nolskich. Ginetu ove +2 ieao reki tok samo jak dorp- sli. Marturolocia ich unamie- tniona zostanie pomnikiem- szpitalem, ktéry wubudowariy bedzie w Miedzylesiu pod Warszawa. Bedzie to réwro- ezesnie symbol hanby nie- mieckiego narodu, jaka aie zmazal sie na przestrzeni In- storii gaden inny. Podobnym dokumentem tego samego rp- dzaju jest olbrzymi cmentarz wumordowanych przez Niem- céw Polakéw na obszerze Pal- mir w Puszezy Kampinoskiej. Trudno bytoby wuliezyc wszystkie mieisca martyrolo- ati nerodu polskiego w okre- sie minionei woiny. Nie jest zedna przesada sturierdzenie, iz kazda, dostownie kazda arudka polskie} ziemi prze- siqknieta jest serdeczna. nol- ska krwia. Gingt za wolnose Ojezyzny zotnierz, walezqcy na wszustkich frontach II wojny Swiatowej od bieguna po pustynie afrykanskie, gi- nat partyzant walezacy w kraiu, ginat lotnik walezacy pod brytyjskim niebem, ginat marynarz walezacy po wszy- stkich dostownie morzach i oceanach $wiata. Straszliwg cene wolnosci ptacity milio- ny lud2zi, wymordowanych